Pierwsza część dwutomowego albumu „Stocznia” to nie tylko gratka dla wielbicieli przedwojennych fotografii i odkrywania nieznanych kart historii. Prezentowanych jest wiele nowych ustaleń, które poczyniła dr Magdalena Staręga. To także nowa perspektywa na złożone, w tym także trudne i bolesne, dziedzictwo miejsca, gdzie w sierpniu 1980 roku narodziła się Solidarność.
Przedwojenna historia przemysłowych poprzedniczek Stoczni Gdańskiej pozostawała, jak dotąd w cieniu wydarzeń, które uczyniły z zakładu kolebkę polskiej, nowoczesnej wolności. Jednak dzieje tego miejsca, począwszy od połowy XIX wieku, stanowią symboliczną przeciwwagę dla pokojowej rewolucji Solidarności, będąc zapisem imperialistycznej polityki wilhelmińskich Niemiec, a potem także III Rzeszy. To również historia najważniejszych w regionie zakładów przemysłowych, które współdefiniowały charakter miasta i jego mieszkańców.
Album „Stocznia” to efekt ponad 10-letnich badań w obszarze stoczniowego dziedzictwa, które podjęła dr Magdalena Staręga – historyczka sztuki, muzealniczka, nauczycielka akademicka, kuratorka merytoryczna wystawy Stocznia | Człowiek. Przemysł. Miasto, od czternastu lat zatrudnionej w ECS.
Autorka dokonała pierwszej próby kompleksowego ujęcia dziejów dwóch najważniejszych zakładów przemysłowych Gdańska: Stoczni Królewskiej (Cesarskiej, Gdańskiej) oraz prywatnej Stoczni Schichaua, odkrywając przy tym przed czytelnikami wiele nieznanych dotychczas faktów
– Stocznia jest miejscem o bogatej historii, do tego pełnym paradoksów. Wierzę, że poruszone w książce wątki nierzadko zaskoczą czytelników, a zgromadzone ilustracje sprawią, że ich odkrywanie będzie prawdziwą przyjemnością – mówi dr Magdalena Staręga.
Historia zostaje opowiedziana w 73 tekstach oraz blisko 300 ilustracjach – fotografiach, rycinach, mapach i zdjęciach artefaktów pochodzących ze zbiorów instytucji i kolekcjonerów prywatnych z Polski, Niemiec, Holandii, Norwegii i Wielkiej Brytanii.
Jak zmieniała się infrastruktura obu stoczni? Co w nich budowano? Jak wyglądały warunki pracy i stoczniowe protesty? Od kiedy w stoczniach zaczęto zatrudniać kobiety? Co w Stoczni Cesarskiej robił car Rosji Mikołaj I i chiński książę Zaifeng? Kiedy w stoczni uczono gry na bałałajce? Gdzie zachował się pierwszy dzwon kościelny odlany w Stoczni Gdańskiej? Kiedy zawitały tu „Dar Pomorza” i ORP „Grom”? Które zbudowane w gdańsku U-Booty zapisały się wyjątkowo krwawo na kartach historii? Z książki dowiemy się także, co ma wspólnego Stocznia Gdańska z elektrownią EC1 w Łodzi i kolejką na Kasprowy Wierch, a także co robił żuraw młotowy Stoczni Schichaua i gdański kościół Mariacki na wystawie w Berlinie w 1934 roku.
Rozmowę z autorką poprowadzi dr Przemysław Ruchlewski, zastępca dyrektora ECS.
Wydawcą książki „Stocznia. Część I: do 1945 roku” jest Europejskie Centrum Solidarności. Podczas targów będzie można ją nabyć w cenie 80 zł na stoisku wydawnictwa ECS, w samym środku ogrodu zimowego. A po targach – w sklepie muzealnym w ECS oraz online.
