Link do opisu wydarzenia: O pomniku...  pokaz filmu

O pomniku... pokaz filmu

Data: 13 - 14 grudnia 2025
Godzina: 13:00
Miejsce: Europejskie Centrum Solidarności Plac Solidarności 1, Gdańsk
Organizator: Europejskie Centrum Solidarności

Szczegóły wydarzenia

Kończący się interwencją ZOMO nielegalnie zarejestrowany film z 1982 roku, kronika filmowa sprzed 45 lat, opowieści naocznych świadków i stare dokumenty – zapraszamy na pokaz mało znanych materiałów filmowych i muzealiów na co dzień przechowywanych w archiwalnym magazynie, traktujących o gdańskim pomniku Poległych Stoczniowców 1970.

/ pokaz filmu
/ mediateka Europejskiego Centrum Solidarności
/ wstęp wolny

wprowadzenie do projekcji | Arkadiusz Bilecki, Arkadiusz Legutko, Dział Zbiorów ECS
język | polski
godziny projekcji | 13.00–16.00
czas projekcji | ok. 1 godz. 45 minut

Pomnik Poległych Stoczniowców 1970 – dziś najbardziej rozpoznawalny gdański monument, w chwili budowy był pierwszym w Europie pomnikiem ku czci ofiar reżimu komunistycznego i pierwszym, o którego zbudowaniu zdecydowali sami obywatele, a nie władza. Negocjowanie ostatecznego kształtu pomnika, zbiórka publiczna środków na jego budowę, proces wznoszenia w ekspresowym tempie niewiele ponad trzech miesięcy, to fascynująca opowieść.
Na pokaz filmów dokumentalnych i materiałów złożą się: historia powstania monumentu, wydarzenia w przestrzeni pomnika i placu Solidarności oraz wspomnienia ludzi, którzy pomnik tworzyli.

Materiały układają się w mozaikę znaczeń i kontekstów związanych z pomnikiem Poległych Stoczniowców 1970, jego rolą jako świadectwa pamięci o tragedii rewolty grudniowej, ale też sukcesie Sierpnia 1980. Wszystkie zaprezentowane materiały filmowe pochodzą z kolekcji Działu Zbiorów ECS.

Dodatkowo, w mediatece zaprezentujemy muzealia, również ze zbiorów ECS, tematycznie związane z pomnikiem Poległych Stoczniowców 1970: znaczki pocztowe, przypinki, druki ulotne, afisze. Wszystkie one na co dzień przechowywane są w archiwalnych magazynach.

Filmy dokumentalne i reportaże
/ tematyczne wydanie Polskiej Kroniki Filmowej nr 52A/80: „W rocznicę Grudnia” (1980)
/ „Wzywamy was”, reż. Bohdan Kosiński (1981)
/ „Pomnik”, reż. Jarmo Jääskeläinen (1981)
/ „Pomnik”, reż. Marian Terlecki (1981)
/ „Prawdziwa historia niechcianych pomników. Trzy krzyże”, reż. Jacek Sawicki (1997)

Materiały ze zbiorów ECS
/ materiał filmowy z wystawy stałej ECS: „Pomnik Poległych Stoczniowców 1970”
/ fragmenty notacji (wywiadów filmowych) z członkami Społecznego Komitetu Budowy Pomnika: Stanisławem Grzybem, Henrykiem Lenarciakiem, Zygmuntem Manderlą i Wiesławem Szyślakiem
/ archiwalny film zarejestrowany nielegalnie, dokumentujący próbę złożenia wieńca pod pomnikiem Poległych Stoczniowców 1970, m.in. przez Danutę Wałęsę, zakończoną przez interwencję ZOMO (16 grudnia 1982)

Miejsce