• Start
  • Wiadomości
  • W wieku 95 lat zmarła Bogusława Czosnowska - powojenna gwiazda gdańskiego teatru

W wieku 95 lat zmarła Bogusława Czosnowska - powojenna gwiazda gdańskiego teatru

Odeszła w środę, 4 sierpnia nad ranem, w Gdańsku. Do 1981 roku wystąpiła w ponad 200 pierwszoplanowych rolach, później skupiła się na pracy reżyserskiej, mając w dorobku 60 przedstawień - w tym dla Państwowej Opery Bałtyckiej. Bogusława Czosnowska pochowana będzie na cmentarzu w Szczecinie, gdzie spoczywa jej mąż. 
04.08.2021
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
Bogusława Czosnowska w filmie Młodość Chopina, rok 1951
Bogusława Czosnowska w filmie Młodość Chopina, rok 1951
Kadr z filmu

 

Była dziewczyną z Kresów, urodziła się we Lwowie, w 1926 roku. I to we Lwowie debiutowała jako aktorka, na scenie tamtejszego Polskiego Teatru Dramatycznego. Był wrzesień 1944 r., miała zaledwie 18 lat. Miasto od prawie dwóch miesięcy było w rękach Sowieckich, wkrótce zaczął się exodus polskich mieszkańców na “ziemie odzyskane”, głównie do Wrocławia. Wyjechali wszyscy, którzy nie chcieli mieszkać w ZSRR.

Wśród tych, którzy z konieczności opuścili rodzinny Lwów była też Bogusława Czosnowska. Pracowała w teatrach: w latach 1945-1948 w Szczecinie, 1949-1950 Rozmaitości w Warszawie, 1950-1951 Nowym w Warszawie, 1951-1952 im. Stefana Jaracza w Olsztynie, 1952-1954 Artos w Łodzi, 1954-1955 Dolnośląskim w Jeleniej Górze, 1955-1956 Starym w Poznaniu, 1956-1957 Satyryków w Łodzi. 

 

Bogusława Czosnowska (1926-2021)
Bogusława Czosnowska (1926-2021)
Fot. Grzegorz Mehring/www.gdansk.pl

 

Jednak to Gdańsk od 1957 roku stał się miastem jej życia. Do emerytury w 1981 pracowała w Teatrze Wybrzeże - wystąpiła w ponad 200 pierwszoplanowych rolach. W latach 1977-1985 współkierowała Studium Aktorskim przy Teatrze Wybrzeże, które ukończyli między innymi Danuta Stenka, Maciej Szemiel, Dorota Lulka; była pedagogiem w Studium Wokalno-Aktorskim przy Teatrze Muzycznym im. Danuty Baduszkowej w Gdyni. Pracowała w Teatrze Wybrzeże jako asystentka reżysera, po 1980 roku reżyserowała w Gdańsku i w innych teatrach w Polsce. Do roku 2000 miała w dorobku reżyserskim ponad 60 przedstawień (trzynaście operowych, w tym osiem w Państwowej Operze Bałtyckiej, dwanaście operetek, cztery musicale oraz 25 innych przedstawień muzyczno-słownych, także dla dzieci).

W latach 1972–1985 wystąpiła w czterech spektaklach Teatru Telewizji realizowanych w Gdańsku, w okresie 1961–2009 w dziewięciu polskich filmach. 15 sierpnia 2007 reżyserowała (zespół z Łodzi) operetkę Paula Abrahama Wiktoria i jej huzar na Europejskim Festiwalu im. Jana Kiepury w Krynicy. Artystyczną drogę życiową przedstawiła w książce “Ostatni gong (2000), uhonorowanych nagrodą Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki w kategorii pamiętnikarstwa (2001).

Od 1951 roku Bogusława Czosnowska była członkiem Związku Artystów Scen Polskich (ZASP), od 2002 zasłużony członek ZASP. Wyróżniona nagrodą aktorską za rolę Otylii w przedstawieniu Frank V w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku na IV Festiwalu Teatrów Polski Północnej w Toruniu (1962), Orderem Stańczyka (nagroda pisma „Litery”) za rolę Matyldy von Zahnd w przedstawieniu Fizycy Friedricha Dürrenmatta w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku (1964), nagrodą aktorską za rolę Pilar w przedstawieniu Komu bije dzwon w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku na VI Festiwalu Teatrów Polski Północnej w Toruniu (1964).

 

Bogusława Czosnowska w dniu swoich 95. urodzin, z prezydent Gdańska Aleksandrą Dulkiewicz (22 lutego 2021 roku)
Bogusława Czosnowska w dniu swoich 95. urodzin, z prezydent Gdańska Aleksandrą Dulkiewicz (22 lutego 2021 roku)
Grzegorz Mehring/www.gdansk.pl

 

Wybitne role przyniosły aktorce liczne nagrody i odznaczenia: Złoty Krzyż Zasługi (1967), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1971), Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1985), odznakę „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej” (1967), nagrodą kulturalną prezydenta Miasta Gdańska (1984), pamiątkowy medal z okazji czterdziestolecia Teatru Wybrzeże (1986), Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze - Gloria Artis” (2008), nagrodę prezydenta Gdańska z okazji jubileuszu siedemdziesięciolecia pracy artystycznej (2014).

Bogusława Czosnowska trwale wpisała się w historię Gdańska. We wspomnieniowej książce, którą po sobie zostawiła znajduje się taki fragment:

“Po latach zetknęłam się także ze słynną salą BHP w stoczni. Było to 28 sierpnia 1980 roku - trwał strajk. Wraz z moimi kolegami, między innymi z Haliną Winiarską, Elżbietą Goetel i Jerzym Kiszkisem, wybraliśmy się do stoczniowców z programem poetyckim, bo czuliśmy, że jesteśmy im potrzebni. Niektórzy, tak jak ja, zażyli nawet jakiś słaby proszek uspokajający. Obawialiśmy się bowiem, że bez tego trudno będzie wypowiedzieć jakiekolwiek słowa. Przygotowaliśmy na ten koncert teksty naszych wielkich klasyków i to ich językiem rozmawialiśmy ze strajkującymi. Programowi towarzyszył stuk dalekopisów, a nas oślepiały flesze fotoreporterów krajowych i zagranicznych; ludzie na widowni płakali. 

Jakże inaczej, o ile bardziej nośnie brzmiały teksty Mickiewicza, Wyspiańskiego, Słowackiego, Norwida i ta moja ukochana Pieśń o fladze Gałczyńskiego, którą recytowałam… Byłam szczęśliwa, że znalazłam się tam wtedy, że mogłam i ja osobiście ten koncert przeżyć”.

 

Gdy w lutym bieżącego roku Bogusława Czosnowska obchodziła 95. urodziny, z kwiatami i jubileuszową nagrodą odwiedziła ją prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz. Był to trudny czas pandemiczny, wizytę przygotowano w zgodzie z zasadami bezpieczeństwa sanitarnego. Sędziwa aktorka nie umiała powstrzymać wzruszenia, że Miasto Gdańsk pamięta o jej zasługach.

 

TV

Nowi mieszkańcy na Ujeścisku