• Start
  • Wiadomości
  • Ołtarz główny w Kościele Św. Jana jak w XVII w. Odsłonięcie po renowacji już wkrótce

Ołtarz główny w Kościele Św. Jana jak w XVII w. Odsłonięcie po renowacji już wkrótce

Dobiegają końca prace renowacyjne przy Ołtarzu Głównym w Kościele Św. Jana w Gdańsku. To jeden z najważniejszych rozdziałów II etapu Projektu Rewaloryzacji i Adaptacji, który obejmuje też wiele innych elementów wyposażenia świątyni. Jeśli wszystko przebiegnie zgodnie z planem, prace zespołu konserwatorów będzie można podziwiać najprawdopodobniej jeszcze w kwietniu.
11.04.2019
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
Ołtarz główny Kościoła Św. Jana w Gdańsku. Scena śmierci Jana Chrzciciela
Ołtarz główny Kościoła Św. Jana w Gdańsku. Scena śmierci Jana Chrzciciela
zdj. Krzysztof Niedałtowski/Facebook 


W ciągu ostatnich lat wiele się w Kościele Św. Jana dzieje. Każdy, kto odwiedza to miejsce, bądź przychodzi tu na niedzielną mszę św. musi zauważyć, że wnętrze w dużej części jest „placem budowy”. Od 2016 roku jest tu bowiem realizowany, z wykorzystaniem środków z UE, II etap Projektu Rewaloryzacji i Adaptacji. Prace prowadzi Nadbałtyckie Centrum Kultury, bo kościół jako Centrum Św. Jana jest jednocześnie oddziałem NCK. Dotychczas wiele prac toczyło się w zaciszu pracowni konserwatorskich. Zakres prac jest duży, a już niebawem będzie można podziwiać kolejne efekty. W najbliższym czasie naszym oczom ukaże się odrestaurowany imponujący ołtarz główny.

- To będzie na pewno pozytywne zaskoczenie, duży kontrast w stosunku do tego, co było przedtem, przed renowacją. Przywrócony zostanie jego pierwotny wygląd z czasów tworzącego go Abrahama van den Blocke - mówi rektor kościoła ks. Krzysztof Niedałtowski, który niedawno na swoim facebookowym profilu zamieścił kilka fotografii pokazujących już odnowione fragmenty.

Wcześniejsza renowacja obejmowała prace rzeźbiarskie teraz wracają polichromia i złocenia
Wcześniejsza renowacja obejmowała prace rzeźbiarskie teraz wracają polichromia i złocenia
zdj. Krzysztof Niedałtowski/Facebook


Na zdjęciach księdza rektora ukazana jest jedynie część, a nie całość obiektu, ale to oczywiście zaostrzyło apetyty i spowodowało duże poruszenie wśród miłośników zabytków i wiernych. Jest bowiem na co czekać. W ostatnich dniach kwietnia zespół konserwatorów planuje demontaż rusztowań wokół ołtarza i wówczas (być może jeszcze 30 kwietnia) będzie można go podziwiać w pełnej krasie.

Ołtarz ma 12 metrów wysokości. Jego wykonanie datowane jest na lata 1599-1612. Zamówiła go parafia luterańska, a powstawał w warsztacie Abrahama van den Blocke. Ten znany architekt i rzeźbiarz użył do jego wykonania piaskowca gotlandzkiego, czerwonego marmuru i szarego zbitego wapienia. Misternie wykonane fragmenty ołtarza pokryto polichromią i złoceniami. Rzeźbione sceny nawiązują w swej treści do życia Jana Chrzciciela.

Szczegóły odnowionego ołtarza ukazują kunszt artystyczny jego autora Abrahama van den Blocke
Szczegóły odnowionego ołtarza ukazują kunszt artystyczny jego autora Abrahama van den Blocke
zdj. Krzysztof Niedałtowski/Facebook


Nie ma podobnego dzieła - z tego surowca i w takich rozmiarach - na świecie. W kolejnych wiekach ołtarz był odnawiany. W czasie II wojny światowej w 1945 r. został prowizorycznie zabezpieczony. Najgorszy czas dla ołtarza, ale też dla całego kościoła to kolejne półwiecze. Dopiero w latach 90-tych XX wieku w kościele przeprowadzono I etap renowacji i wówczas odnowiono jego stronę rzeźbiarską, teraz przyszedł czas na polichromię.


I właśnie odnalezienie śladów pierwotnych polichromii i złoceń było największym wyzwaniem dla zespołu konserwatorów w pierwszym etapie obecnie prowadzonej renowacji. Prace prowadzono przez rok pod kierunkiem Małgorzaty Sadowskiej-Mathes.

Tworzywem rzeźbiarzy był piaskowiec gotlandzki, czerwony marmur i szary zbity wapień
Tworzywem rzeźbiarzy był piaskowiec gotlandzki, czerwony marmur i szary zbity wapień
zdj. Krzysztof Niedałtowski/Facebook


- To były bardzo żmudne prace prowadzone pod nadzorem wojewódzkiego konserwatora zabytków, co miesiąc spotykała się w tej sprawie specjalna komisja - wyjaśnia Iwona Berent, kierownik odbudowy Kościoła Św. Jana. - Pierwsze miesiące prac polegały na mozolnym oczyszczaniu i odnajdywaniu śladów pierwotnej polichromii i złoceń po obu stronach ołtarza. Przebadany został każdy milimetr. Na tej podstawie odtworzono pierwotny obraz złoceń. Teraz będziemy mogli podziwiać ołtarz w kształcie takim jak w XVII w.

Projekt II Etapu renowacji Kościoła Św. Jana obejmuje dokończenie prac konserwatorskich i adaptacyjnych w środku i na zewnątrz świątyni, przywrócenie zabytkowego wyposażenia kościoła, zwiększenie przestrzeni udostępnianej dla zwiedzających oraz stworzenie kompleksowego systemu informacji turystycznej o obiekcie.

Kościół Św. Jana w Gdańsku
Kościół Św. Jana w Gdańsku
zdj. Dominik Paszliński/gdansk.pl


Zakres prac w ramach II etapu renowacji i stan realizacji:

  • konserwacja elewacji wschodniej kościoła (wykonana)
  • adaptacja poddasza kościoła na funkcje wystawiennicze
  • przełożenie bruku w Zaułku Zachariasza Zappio (w trakcie)
  • rekonstrukcja organów bocznych z lat 1760-1761, obejmująca rekonstrukcję instrumentu, konserwację dekoracji snycerskiej prospektu organowego (w trakcie), rekonstrukcję empory organowej (w trakcie - do końca 2019 r.)
  • konserwacja zachowanych elementów empory południowej wraz z jej rekonstrukcją (wykonana)
  • konserwacja zabytków ruchomych: kaplicy cechu Żeglarzy (wykonane) oraz epitafium Jana Storcha (wykonana)
  • konserwacja ołtarza głównego (na ukończeniu)
  • system tablic informacyjnych o historycznym wyposażeniu Centrum, digitalizacja kościoła i zabytków ruchomych, udostępnienie zasobów kultury Centrum św. Jana z wykorzystaniem nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych - wirtualna kolekcja zabytków, wirtualny spacer, aplikacja mobilna


Zobacz wideo z ołatrzem jeszczem przed ostatnią renowacją:



Prace maja potrwać do grudnia 2019 r., a prowadzone są w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020, Osi Priorytetowej 8 Konwersja, Działania 8.3 Materialne i niematerialne dziedzictwo kulturowe współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Całkowity koszt realizacji Projektu wynosi 9 318 779,13 zł. Wydatki kwalifikowane projektu wynoszą 8 026 966,25 zł, dofinansowanie z budżetu środków europejskich stanowi 60 % - kwota 4 816 179,75 zł wkład własny, który zapewnia Samorząd Województwa Pomorskiego i Gmina Miasta Gdańska stanowi 40% tj. 3 210 786,50 zł.

 

 

TV

Alia - nowa żyrafa w gdańskim zoo