Uznaje się, że Konstytucja 3 maja była pierwszą w Europie i drugą na świecie - po konstytucji amerykańskiej z 1787 r. - nowoczesną, spisaną konstytucją, czyli aktem o najwyższej mocy prawnej w państwie.
– Konstytucja to filar państwowości. Jej siła leży w przestrzeganiu jej zapisów przez organy państwa, znajomości wśród równych i wolnych obywateli wraz z zapewnieniem obrony naszych praw. Stańmy wspólnie pod tym niezwykłym w dziejach Gdańska pomnikiem, przypominając wszystkim piękne karty historii Polski - przypominał i zapraszał rok temu Piotr Kowalczuk, zastępca prezydenta Gdańska ds. edukacji i usług społecznych.
Do tych wydarzeń co roku nawiązuje się podczas Historycznej Zmiany Warty - (godz. 15).
Zazwyczaj, pomiędzy Wieżą Więzienną a Złotą Bramą (Długouliczną) żołnierze gdańskiego garnizonu prezentują musztrę z XVIII wieku oraz wystawiają wartę. Towarzyszą im gdańszczanki i gdańszczanie w strojach z epoki. Odczytuje się pismo informujące o uchwaleniu konstytucji, a następnie żołnierze formują kolumnę i przechodzą ulicą Długą na Długi Targ, aby na schodach przedproża Dworu Artusa odczytać przysięgę mieszczan gdańskich, na podstawie oryginalnego tekstu z epoki.
Program obchodów
godz. 11.00
Uroczystość z okazji 228. Rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja
pod pomnikiem Jana III Sobieskiego na Targu Drzewnym
godz. 12.00
msza św. w Bazylice Mariackiej
ul. Podkramarska 5
godz. 15.00
plac pomiędzy Złotą Bramą a Muzeum Bursztynu
Odświętna Historyczna Zmiana Warty Garnizonu Gdańskiego z XVIII w. oraz pokaz musztry
godz. 15.30
przed Dworem Artusa
Odczytanie przysięgi mieszczan gdańskich (na podstawie oryginalnego tekstu z epoki). Wszyscy zebrani będę poproszeni o powtórzenie słów przysięgi potwierdzającej przywiązanie do miasta i korony polskiej
„Ustawa rządowa z dnia 3 maja” regulowała ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Została uchwalona przez Sejm Czteroletni, który zwołano w październiku 1788 roku.
W czasie zaborów nawiązywanie w jakiejkolwiek formie do tego wydarzenia było zabronione. Dopiero po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku, rocznica Konstytucji 3 maja została uznana za święto narodowe uchwałą Sejmu Ustawodawczego z 29 kwietnia 1919 roku.
Ale po zakończeniu II wojny światowej ponownie władze komunistyczne zabroniły publicznego świętowania. Przywrócono je po raz pierwszy po wojnie w 1981 roku, by oficjalnie przywrócić je ustawą z 6 kwietnia 1990.
Pierwsze uroczyste obchody Święta 3 Maja w Warszawie na Placu Zamkowym w 1990 roku odbywały się w obecności prezydenta Wojciecha Jaruzelskiego.
