• Start
  • Wiadomości
  • Zmarł Bogdan Pietruszka, twórca koncepcji Pomnika Poległych Stoczniowców

Zmarł Bogdan Pietruszka, twórca koncepcji Pomnika Poległych Stoczniowców

Bogdan Pietruszka zmarł 21 maja. To on był autorem pierwotnej koncepcji Pomnika Poległych Stoczniowców w grudniu 1970 r. w Gdańsku. Pracował do emerytury w Biurze Projektowo-Konstrukcyjnym Stoczni Gdańskiej. Był też znanym artystą plastykiem uhonorowanym przez Prezydenta Miasta Gdańska nagrodą za szerzenie kultury i sztuki.
25.05.2022
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
Bogdan Pietruszka (1935 - 2022)
Bogdan Pietruszka (1935 - 2022)
źródło: Gedanopedia

Więcej wspomnień o zmarłych w ostatnich latach gdańszczanach i osobach związanych z Gdańskiem znajdziesz na specjalnie dedykowanej stronie gdansk.pl/odeszli.

Bogdan Pietruszka urodziła się 17 września 1935 w Końskiem, w województwie świętokrzyskim. Był projektantem statków i artystą plastykiem. W roku 1950 po tzw. małej maturze był w Gdańsku uczestnikiem kursu przygotowawczego do Szkoły Morskiej w Państwowym Centrum Wychowania Morskiego na Ołowiance. Następnie uczył się w Państwowym Liceum Budownictwa Okrętowego Conradinum. Od kwietnia 1953 roku do emerytury w 1996 był pracownikiem Centralnego Biura Konstrukcji Okrętowych w Gdańsku (od 1971 noszącego nazwę Biura Projektowo-Konstrukcyjnego Stoczni Gdańskiej).

W latach 1958–1968 amatorsko uprawiał malarstwo akwarelowe, pastelowe, grafikę i miniaturę (uczestniczył w około 30 wystawach zespołowych i indywidualnych malarzy nieprofesjonalnych). W latach 1979–1980 był projektantem kadłuba fregaty „Dar Młodzieży” oraz ozdób na dziobie i rufie.

Uczestniczył w strajkach w Stoczni Gdańskiej w grudniu 1970 i sierpniu 1980, a od września 1980 roku był przewodniczącym Komisji Wydziałowej „Solidarności”. Strajkował też w 1982 r. przeciwko delegalizacji „Solidarności” oraz w sierpniu 1988 r. To właśnie z grudnia 1970 roku pochodzi jego tragiczne wspomnienie, które zaowocowało stworzeniem koncepcji Pomnika Poległych Stoczniowców. Początkowo były to cztery krzyże. Makieta i rysunki pomnika pojawiły się w Stoczni Gdańskiej podczas słynnych strajków w sierpniu 1980 r.

Uroczystość odsłonięcia Pomnika Poległych Stoczniowców - 16 grudnia 1980 r.
Uroczystość odsłonięcia Pomnika Poległych Stoczniowców - 16 grudnia 1980 r.
fot. Zenon Mirota/archiwum ECS

Otworzyłem okno i usłyszałem strzały, te salwy strzałów i muszę powiedzieć, że to człowiek pamięta do końca swoich dni. Już wtedy zaczęła mi w łbie kiełkować myśl, jak to złapać, jak to ująć, bo to nie może rozmydlić. Jak złapać pamięć? Jak ją przetransponować na coś trwałego. Jeszcze przed wigilią 1970 roku, od czasu do czasu zacząłem szkicować – mówił o początkach swojej pracy nad koncepcją pomnika Bogdan Pietruszka w swoich wspomnieniach nagranych przez Europejskie Centrum Solidarności.

Czterdzieści lat pomnika Poległych Stoczniowców 1970. Co się działo w Gdańsku w grudniu 1980 roku

Bogdan Pietruszka należał do Stowarzyszenia Miłośników Dawnej Broni i Barwy, w 1973 był współzałożycielem Oddziału Pomorskiego, a od 1976 jego prezesem. W 1978 współorganizował wystawę w Muzeum w Elblągu „Broń i Barwa Niepodległej Polski 1918–1978”. Był autorem licznych projektów prac o tematyce patriotycznej. W 1974 stworzył projekt płyty 9. Pułku Ułanów z Trembowli w kościele św. Antoniego w Warszawie. Dla gdańskiego kościoła św. Brygidy wykonano według jego projektów „Żołnierskie Votum”, płytę upamiętniającą 50. rocznicę śmierci Józefa Piłsudskiego, epitafium „Katyń 1940” oraz medal z okazji odsłonięcia oraz (na prośbę Stowarzyszenia Rodzina Katyńska w Gdańsku) Krzyki Katyńskie. Dla gdańskiego kościoła św. Katarzyny Aleksandryjskiej wykonał płytę w kaplicy Matki Boskiej Szkaplerznej na pamiątkę utworzenia w Księstwie Warszawskim 9. Pułku Ułanów, broniącego Gdańska w 1813 roku. W latach 1986–1989 wykonał dla kościoła św. Brygidy kutą w żelazie kratę z genealogią Orła Białego i symbolami narodowymi (wykonaną w kuźni Franciszka Zulewskiego). Dla kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny wykonał wskazówkę oraz tarczę słońca i księżyca zegara astronomicznego. W roku 1994 dla Muzeum Historycznego Miasta Gdańska wykonał Złotą Księgę Twierdzy Wisłoujście, dzwon piwny dla Dworu Artusa, w 1995 Złotą Księgę Dworu Artusa ze zdobieniami wewnątrz. W roku 1991 (na 200-lecie Konstytucji 3 Maja) był wraz z Krystyną Kutą współautorem wystawy „Znaki Ojczyzny” (polska biżuteria patriotyczna od czasów Konfederacji Barskiej) w gdańskim Muzeum Narodowym, a dla fundacji Orła Białego księdza Henryka Jankowskiego zaprojektował gobelin z symboliką trzeciomajową (wykonany w Fabryce Dywanów w Łodzi „Dywalin”).

Stworzył też projekty około 20 medali, między innymi 25-lecia i 30-lecia Grudnia 1970, „Katyń 1940” (1985), Krzyża „Semper Fidelis” dla Związku Solidarności Polskich Kombatantów (1990), 50-lecia Akcji Ostra Brama w Wilnie, projektu pierścienia generała Józefa Hallera dla Ligii Morskiej, nadawanego corocznie 10 lutego w Pucku (1995).

W latach 1958–1968 amatorsko uprawiał malarstwo akwarelowe, pastelowe, grafikę i miniaturę (uczestniczył w około 30 wystawach zespołowych i indywidualnych malarzy nieprofesjonalnych). W latach 1979–1980 był projektantem kadłuba fregaty „Dar Młodzieży” oraz ozdób na dziobie i rufie.

Pomnik Poległych Stoczniowców na Pl. Solidarności w Gdańsku to jeden z najbardziej rozpoznawanych symboli miasta. Często w jego sąsiedztwie odbywają się ważne wydarzenia i demonstracje
Pomnik Poległych Stoczniowców na Pl. Solidarności w Gdańsku to jeden z najbardziej rozpoznawanych symboli miasta. Często w jego sąsiedztwie odbywają się ważne wydarzenia i demonstracje
fot. Grzegorz Mehring/gdansk.pl

W sierpniu 1981 roku otrzymał nagrodę Prezydenta Miasta Gdańska za szerzenie kultury i sztuki ( nagrody Miasta Gdańska: kulturalne i naukowe). W 1974 i 1990 odznaczony Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi, w 2008 Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. [BŚ]

Uroczystości pogrzebowe odbędą się 27 maja 2022 (piątek). Msza pogrzebowa zaplanowana jest na 9:30 w Bazylice Świętej Brygidy.
Trumna zostanie wystawiona o 11:30 w kaplicy przy cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku. O godzinie 12.00 spod bramy cmentarza wyruszy kondukt żałobny.

na podst. ECS i Gednopedii

TV

Mieszkańcy Młynisk i prezydent Gdańska przy jednym stole