Gdańskie Targi Książki. Będzie 70 wydawnictw, ponad 60 autorek, autorów i zaproszonych gości
„Günter Grass. Kolekcja”, Gdańska Galeria Güntera Grassa (ul. Szeroka 37)
- Wernisaż: piątek, 16 września, godz.18-20
- Wystawa potrwa do 13 listopada 2022 r.
- Z okazji rocznicy urodzin Grassa, wszechstronnego artysty, którego dzieła doczekały się licznych naukowych opracowań, można powiedzieć postaci pomnikowej, chcemy go przybliżyć trochę z innej strony, bardziej osobistej - mówi Maria Sasin, kuratorka wystawy.
Tak jak pisał Paweł Adamowicz, prezydent Gdańska, we wstępie do katalogu kolekcji z 2016 r.: “Kiedy wchodzę do galerii i patrzę na grafiki i rysunki Grassa, kiedy dotykam jego rzeźb, przed oczami mam jego dłoń z nieodłączną, snującą dym fajką, widzę jego twarz, urodzoną na naszej ziemi, słyszę jego głos, budujący opowieści, z których wyłania się świat widziany w niepowtarzalny, jemu tylko właściwy sposób, ukazujący to, co niezauważalne dla innych.”
Günter Grass, gdańszczanin, laureat Literackiej Nagrody Nobla obchodziłby w tym roku 95 urodziny. Z tej okazji, 16 września, w Gdańskiej Galerii Güntera Grassa prezentuje na wystawie „Günter Grass. Kolekcja”, wybrane prace wizualne zgromadzone w kolekcji Gdańskiej Galerii Miejskiej. Do dobrze znanych odbiorcom sztuki Grassa grafik i rzeźb, dołączą nieznane szerszej publiczności dwie akwarele, powstałe w latach dziewięćdziesiątych XX w.
Na jednej z prac rozpościera się po horyzont pole żółtego rzepaku, podobne do tego, który kwitnie w maju na Kaszubach i Żuławach. Z kolei druga, przedstawiająca „błękitne” śledzie, towarzyszyła tomikowi wierszy napisanych przez Grassa.
Na wystawie prezentowanej w Gdańskiej Galerii Güntera Grassa odnajdziemy znane motywy powtarzające się w jego twórczości literackiej i plastycznej – jest turbot, są grzyby i myszy, kumak i ślimak, są kobiety i baśnie.
W towarzyszącym wystawie zeszycie/notatniku Andrzej Fac pisze o tym, co inspirowało Grassa: “Była to silna namiętność do rzeczy tego świata, przeniknięta poczuciem, że to, co proste i naturalne, jest zarazem niezwykłe i fascynujące, a w każdym razie może się takim stać dzięki aktowi artystycznej kreacji.
Wystawę autorskich prac artysty, dopełnią materiały archiwalne zebrane w trakcie odbywającego się przez wiele lat w Gdańsku festiwalu Grassomania, którego bohater był zresztą częstym gościem.
A jak brzmiał Grass?
Głos Güntera usłyszymy w dokumentalnym słuchowisku Małgorzaty Żerwe „Gdańskie (re)wizyty Pana Grassa” gdy, między innymi, z właściwym sobie dystansem i ironią wspomina o otrzymanej nagrodzie Nobla. Słuchowisko powstało z materiałów dźwiękowych, zebranych przez Małgorzatę Żerwe podczas wizyt Güntera Grassa w Gdańsku, które odbywały się na przestrzeni kilkunastu lat, począwszy od 2000 roku.
Inne spojrzenie na Grassa odczytamy w dźwiękowej pracy Marcina Dymitera zatytułowanej „Trzy Miejsca” – która przypomina, że oprócz „bogactwa tego świata” dla Grassa kluczowe, głównie dla jego twórczości było miejsce, w którym się urodził – Gdańsk. Dymiter stworzył kompilacje dźwięków z jego ukochanego Wrzeszcza, Lubeki i Behlendorfu, gdzie mieszkał do końca życia.
- Kuratorka wystawy: Maria Sasin
- Identyfikacja graficzna: Ania Witkowska
- Godziny otwarcia galerii: wt-ndz, godz. 12-18
„Sensoria. Sztuka i nauka naszych zmysłów”
Wernisaż: piątek, 16 września
- Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia 1 (Dolne Miasto, Jaskółcza 1), godz. 19,
- Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia 2 (Nowy Port, ) godz. 20.30
Wystawa potrwa: 30 października
Na wystawie zobaczymy projekty artystyczne poświęcone percepcji zmysłowej. Projekt „Sensoria” umożliwił komunikację artystów i artystek z różnych zakątków świata. Tworząc sieć między kontynentami i ideami, łączył różne perspektywy, aby zbadać, jak zglobalizowany świat nas łączy, a jak rozdziela.
Na wystawie prezentowane są prace takich artystów jak: Agnes Meyer Brandis, Karolina Hałatek, Csenge (Czenge) Kolozsvari, Artur Żmijewski, Hilda Kozari, Gayil Nalls, Raewyn Turner i Brian Harris. W nowoportckiej części wieczoru czeka widzów również dźwiękowy performance „Fanfara” w wykonaniu Guya Van Belle we współpracy z Krzysztofem Topolskim i Chóru Uniwersytetu Gdańskiego oraz przy udziale publiczności.
Rozmowa z drzewem
Zamieszkała w Berlinie, Agnes Meyer Brandis to nagradzana artystka interdyscyplinarna. W ramach Sensoriów zaprezentuje wersję swojej instalacji „One Tree ID” (za którą otrzymała wyróżnienie na festiwalu ARS Electronica 2018. „One Tree ID” przekształca lotne związki organiczne pobrane z konkretnego drzewa w perfumy. Używająca ich osoba może nie tylko „nosić” cechy znajdującego się obok drzewa, lecz także skorzystać z elementów jego systemu komunikacyjnego i potencjalnie poprowadzić rozmowę, która – choć z natury niewidoczna i niesłyszalna – zachodzi na poziomie biochemicznym, wykorzystywanym przez rośliny do wymiany informacji.
Rozszerzając swoje badania na sferę komunikacji roślinnej Meyer-Brandis stworzyła także projekt „Have a tea with a Tree / Napij się herbaty z drzewem”, umożliwiający uczestnikom zdalną wizytę w lesie. W ramach projektu uczestnik otrzymuje link do wideokonferencji z wybranym drzewem w czasie rzeczywistym. Praca będzie prezentowana w Łaźni, a już dziś można umówić się na spotkanie z drzewem na: https://teawithatree.com/
Duch i ciało
Polska artystka Karolina Hałatek zaprezentuje "Ascent" - wielkoformatową, imersyjną instalację świetlną, zaprojektowaną specjalnie do wnętrza Centrum Sztuki Współczesnej ŁAŹNIA. Wertykalny kształt spirali stanowi powtórzenie formy koła, który może odnosić się do cząsteczki w ruchu, fali elektromagnetycznej bądź przedstawiać syntezę antycyklonu. Formalnie minimalistyczna praca, może być również nośnikiem duchowego uniesienia, ekstatycznego porwania do nieba. Świetlisty dym, wydobywający się z wnętrza instalacji, tworzy monumentalną, dynamiczną przestrzeń mającą charakter performatywny. Widz jest zaproszony do wejścia w oko cyklonu, odnalezienia się w nowej, abstrakcyjnej sytuacji zmysłowej umożliwiającej zmianę percepcji i symulacją doświadczenia z pogranicza nadprzyrodzonego zjawiska atmosferycznego.
„Bodylandscapes/Krajobraz cielesny” Csenge (Czenge) Kolozsvari to jednokanałowa praca wideo skupiona na odczuwaniu za pośrednictwem płaszczyzn powięziowych ciała. Kamera jest tu urządzeniem nasłuchującym delikatności mowy skóry, ukazującym kompozycje skomplikowanych tekstur i zbliżeń części ciała, które niezauważalnie przechodzą jedna w drugą. Widz podąża wzrokiem za fałdami i obrzękami, tworzącymi się nieustannie pejzażami. Praca Kolozsvari to propozycja przypomnienia sobie ekologicznych trybów przynależności, alternatywnych sposobów łączenia się z ogromem, który nas otacza i przenika, by ponownie stać się horyzontem.
Części Proste na Gdańskich Targach Książki: "Interesuje nas to, co z miasta wynika nie wprost"
Dotykaj, wąchaj...
Polski artysta Artur Żmijewski poprosił grupę osób z niepełnosprawnością wzroku o namalowanie świata takim, jakim go widzą. Efektem jest film wideo pod tytułem „Blindly/Na oślep”. U części z ochotników niepełnosprawność była cechą wrodzoną, u innych pojawiła się później w czasie ich życia. W filmie malują autoportrety i pejzaże, od czasu do czasu prosząc artystę o instrukcje lub podając słowne wyjaśnienia swoich decyzji. Ich obrazy są nieporadne i abstrakcyjne. Jednak to nie powstałe dzieła, ale proces ich tworzenia jest istotą filmu.
Hilda Kozari przeprowadzi trzygodzinne warsztaty z osobami z niepełnosprawnością wzroku oparte na pracy z pamięcią. Spotkaniu towarzyszyć będzie Emilia Leszkowicz, neurobiolog z Uniwersytetu Gdańskiego. Celem spotkania będzie uwolnienie wspomnień związanych z zapachem. W czasie warsztatów z okrągłych elementów z różnych materiałów powstaną słowa i dłuższe wiadomości w języku Braille’a.
Wyniki warsztatów zostaną zaprezentowane w przestrzeni wystawy „Sensoria” jako instalacja. Widzowie będą mieli okazję do ponownego zastanowienia nad sposobami postrzegania, doświadczając węchem i dotykiem. Praca ma także wymiar włączający osoby z niepełnosprawnością wzroku do grona aktywnych uczestników i odbiorców kultury.
Pochodząca z Nowego Jorku Gayil Nalls przywoła swój projekt „World Sensorium”, który stanowił część oficjalną nowojorskiego wydarzenia milenijnego "Times Square 2000: The Global Celebration at the Crossroads of the World". W wyniku rozpoczętych w 1989 roku dziesięciu latach badań etnobotanicznych, w tym badania ustalającego najbardziej istotny kulturowo naturalny zapach każdego narodu i terytorium, Nalls skomponowała World Sensorium z esencji botanicznych zmieszanych proporcjonalnie według frakcji każdego narodu w ogólnej populacji świata w roku 2000. Z okazji obchodów milenijnych na Times Square w roku 2000, „zapach świata”, jak opisuje go Nalls, spadł na tłum o północy w formie nasączonych substancją zapachową skrawków papieru. Odwołując się do własnych badań artystki nad związkiem między zapachem, pamięcią i teorią tłumu, World Sensorium starał się pobudzić globalną pamięć i powołać empatyczną ludzką wspólnotę oprócz globalnego kolektywu technologicznego stworzonego przez media masowe.
W Łaźni zobaczymy oryginalny flakon z zapachem „World Sensorium” oraz obejrzymy „Experience World Sensorium”, film, w którym kamera obserwuje ośmiu uczestników, na których nadgarstki właśnie zaaplikowano zapach świata.
...słuchaj
Nowozelandzcy artyści Raewyn Turner i Brian Harris zaprezentują „ReedRead”. Projekt czerpie z mitologicznej opowieści o dyskrecji nadwornego fryzjera króla Midasa, który w obawie przed zdradzeniem tajemnicy króla, wykopał jamę w ziemi aby wykrzyczeć jej swój sekret. Szumiące trzciny (reeds), które wyrosły w tym miejscu, zdradziły tajemnicę wiatrowi. Zainspirowani tą historią artyści podejmą próbę ponownej analizy znalezionych w naturze danych oraz wykorzystania tych interpretacji, łącząc sztukę sensoryczną i inżynierię.
Szepty trzcin są wydobywane i dekodowane przez „ReedRead” i transmitowane na cały świat. Kamizelka, którą mogą nosić widzowie w galerii, jest zabarwiona ziemią getytową podobną do tej, którą można znaleźć na całunie wydobytym z głęboko zakopanych szczątków materialnych grobowca tzw. kopca Midasa, w dawnym królestwie Frygii. Kamizelka pachnie ochrowymi perfumami wykonanymi ze skamieniałego oleju bursztynowego, akacji farnezjańskiej i szafranu.
Galeria Pinakoteka Design - nowa przestrzeń dla sztuki w Gdańsku
Śpiewany performance
Guy Van Belle we współpracy z Krzysztofem Topolskim i Chórem Uniwersytetu Gdańskiego oraz przy udziale publiczności zaprezentują performans „Fanfara”. „Fanfara” składa się z podkładu z nagranymi i wygenerowanymi komputerowo śpiewami ptaków, transmitowanego przez lokalne fale radiowe i odbieranego przez muzyków na słuchawkach. Wszyscy muzycy „śpiewają” razem z ptasimi odgłosami, ale mogą też przynieść dodatkowe małe podręczne przedmioty, które wytwarzają dźwięk, np. elektronikę na baterie, przedmioty rezonujące, dostępne będą także megafony i małe wzmacniacze do założenia na siebie.
Chórzyści poruszają się powoli wraz z dodatkowymi muzykami i uczestniczącą publicznością w kierunku wejścia na wystawę. Każdy pojedynczy ruch muzyków i publiczności wpływa na pozycję pozostałych.
O godz. 19 w Łaźni 1 na Dolnym Mieście rozpocznie się pierwsza część wydarzenia, a następnie o godz. 20.30 w Łaźni 2 w Nowym Porcie. Tej części wieczoru będzie towarzyszył performance „Fanfara” Guya van Belle we współpracy z Krzysztofem Topolskim i Akademickim Chórem Uniwersytetu Gdańskiego. W czasie wernisażu będzie zapewniony transport autokarem z Łaźni 1 do Łaźni 2 o godz. 20.00 i powrót o godz. 21.45, do 30 października.
