Osiem lat starań
Samorządowcy zrzeszeni w Stowarzyszeniu Obszar Metropolitalny Gdańsk-Gdynia-Sopot walczą o ustawę metropolitarną dla Pomorza od ponad 8 lat, by wreszcie usankcjonować prawnie istniejącą już od dawna współpracę metropolitalną na Pomorzu. W czerwcu 2016 roku, w Szymbarku, rozpoczęła się formalna droga do utworzenia związku metropolitalnego w naszym województwie. Dotąd nie udało się doprowadzić sprawy do finału, choć podejmowano takie próby za poprzedniego rządu.
Po zmianie władzy, w lutym 2024 r. po raz kolejny rozpoczęła się droga legislacyjna dla ustawy. Jej projekt trafił do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, a rząd rozpoczął nad nią prace.
10 grudnia 2024 r. Zespół do Spraw Ustroju Samorządu, Obszarów Miejskich i Metropolitalnych KWRiST rekomendował podjęcie dalszych prac legislacyjnych nad projektem ustawy. Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego przyjęła wniosek samorządowców tydzień później. Tym samym projekt został wypracowany i uzgodniony ze stroną samorządową Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.
Ustawa metropolitalna dla Pomorza - kiedy (nareszcie) przyjmie ją parlament?
Ustawa na liście prac rządu
W poniedziałek, 17 marca, został postawiony kolejny ważny krok na drodze do metropolii. Projekt ustawy został bowiem wpisany na listę prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów.
- Projektowana ustawa wprowadza podstawy do utworzenia związku metropolitalnego w województwie pomorskim, dokonuje nowelizacji ustawy z dnia 9 marca 2017 r. o związku metropolitalnym w województwie śląskim oraz dokonuje nowelizacji wybranych ustaw sektorowych w celu zapewnienia należytej funkcjonalności śląskiemu oraz pomorskiemu związkowi metropolitalnemu - informuje Kancelaria Premiera.
Planowane przyjęcie ustawy przez rząd i skierowanie do Sejmu RP ma nastąpić w II kwartale br.
Nowatorskie rozwiązanie
Zgodnie z założeniami projektowanej ustawy związek metropolitalny może powstać w drodze jednego z dwóch trybów:
- od nowa,
- poprzez przekształcenie istniejącej formy współpracy komunalnej.
Przepisy dotyczące tworzenia związku metropolitalnego od nowa stanowią powielenie rozwiązań wykorzystywanych w ustawie z 9 marca 2017 r. o związku metropolitalnym w województwie śląskim, z wprowadzeniem niewielkich korekt. Natomiast, jak dodaje Kancelaria Premiera, tryb utworzenia związku metropolitalnego poprzez przekształcenie istniejącej formy współpracy komunalnej to istotne novum ustawy.
- Jest to nowatorskie rozwiązanie, uzasadnione argumentami prawnymi i pozaprawnymi. Związek metropolitalny może powstać np. z przekształcenia Stowarzyszenia Obszar Metropolitalny Gdańsk-Gdynia-Sopot - stowarzyszenia integrującego 61 jednostek samorządu terytorialnego (gmin oraz powiatów), a dodatkowo pełniącego funkcję związku zintegrowanych inwestycji terytorialnych. Tryb przekształcenia zakłada sukcesję uniwersalną praw i obowiązków stowarzyszenia na związek metropolitalny, co z kolei przekłada się na ciągłość instytucjonalną (podmiotową), finansową i majątkową. Ponadto zapewnia trwałość (ciągłość) projektową, do której zobowiązane jest Stowarzyszenie Obszar Metropolitalny Gdańsk-Gdynia-Sopot na podstawie licznych umów, decyzji oraz innych aktów organów administracji publicznej - czytamy na rządowej stronie.
Według projektu o wyborze trybu zdecyduje rada miasta Gdańska - miasta stołecznego związku metropolitalnego. Jeśli gdańscy radni wybiorą tryb przekształcenia Stowarzyszenia OMGGS, wymagana będzie na to zgoda jego organów.
Budżet Obywatelski 2026. To już ostatnie dni na złożenie projektów!
Co zmieni ustawa?
Przyjęcie ustawy i formalne ustanowienie pomorskiej metropolii to wiele wymiernych korzyści:
- dodatkowe środki finansowe z podatków, wysokości ok 300 - 400 mln złotych na rozwój transportu drogowego, wspólny bilet, rozwój sieci dróg, turystykę i ochronę środowiska;
- możliwość integracji komunikacji publicznej na obszarze wszystkich gmin metropolii, także z transportem kolejowym;
- wspólna i spójna polityka zagospodarowania przestrzennego;
- wspólne działania związane ze środowiskiem i adaptacją do zmian klimatu;
- bardziej dynamiczny rynek pracy;
- bogatsza oferta kulturalna i edukacyjna.
