Pod koniec sierpnia tego roku do Urzędu Miejskiego w Gdańsku wpłynęła decyzja Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o wpisaniu do rejestru zabytków Bramy kolejowej d. dworca oraz terenów przyległych.
Wpis uniemożliwia budowę objazdu, która miała poprawić komunikację, bezpieczeństwo oraz ochronę Bramy Nizinnej, przez którą obecnie prowadzi droga. Koszt inwestycji to 16 mln zł. Zanim została wydana decyzja o wpisie, Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków wstrzymał roboty budowlane i wszczął postępowanie administracyjne. Przedłużające się postępowania oraz zlecone przez niego prace archeologiczne doprowadziły do wstrzymania budowy.
Prace nad objazdem Bramy Nizinnej wstrzymane. Konserwator zatrzymał wartą 16 mln zł inwestycję
Odwołanie od decyzji
Miasto Gdańsk odwołuje się od decyzji Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w części obejmującej wpisem do rejestru most kolejowy, wskazując na nieuwzględnienie przez konserwatora interesu społecznego wynikającego z korzyści, jakie przyniesie objazd Bramy Nizinnej. W odwołaniu wskazane jest także, iż wpisanie istniejącego, XX-wiecznego mostu kolejowego, do rejestru zabytków całkowicie zablokuje zamknięcie ruchu pod Bramą Nizinną, a co za tym idzie wyeliminowana szkodliwych dla niej drgań. W piśmie skierowanym do konserwatora poruszona jest także kwestia przewlekłego postępowania administracyjnego, które trwało 13 miesięcy. Ponadto prace projektowane na każdym etapie były konsultowane i uzgadniane z Pomorskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, który zdanie zmienił już w trakcie budowy.
Gmina dostrzega potrzebę zabezpieczenia elementów historycznych, nie odwołuje się zatem od całości decyzji. Zdaniem miasta elementy bramy kolejowej powinny znaleźć się w rejestrze zabytków jako istotna część dziedzictwa kulturowego. Jednak istniejący most kolejowy nie pochodzi z czasów powstania XIX-wiecznej Bramy Kolejowej i jest od niej znacznie młodszy - datowany jest na drugą dekadę XX wieku. Objęcie wpisem do rejestru zabytków jest nieproporcjonalne w stosunku do pozostałych elementów zachowanego zespołu XIX-wiecznej Bramy Kolejowej.
Historia inwestycji
Dokumentacja projektowa posiada wszelkie wymagane pozwolenia na realizację. Zgodnie z projektem, od placu Wałowego planowana droga przebiegać miała przez ul. Grodza Kamienna, następnie skręcić w kierunku południowym przed Bastionem Żubr w miejscu dawnej linii kolejowej. W ramach prac uwzględniono również przebudowę sieci podziemnych - w tym gazowej, wodociągowej, sanitarnej i teletechnicznej oraz sieci oświetleniowej.
O realizację tej inwestycji ubiegało się 6. oferentów. Umowa zawarta została w sierpniu 2021 roku z firmą STRABAG Sp. z o.o. Koszt prac wyceniono na 16 mln złotych, a na ich wykonanie zakładano 12 miesięcy. Z uwagi na przerwanie prac, utrzymywanie wykonawcy na budowie nie leżało w interesie publicznym. Podjęto decyzję o rozwiązaniu umowy na wykonanie objazdu Bramy Nizinnej. Dziś w dobie rosnących cen materiałów i usług te kwoty nie są już aktualne, a ewentualna budowa objazdu to dodatkowe fundusze, które miasto pozyskuje z podatków. PWKZ swoimi decyzjami uderza zatem w mieszkańców Gdańska.
Konserwator blokuje kilka ważnych miejskich inwestycji
Objazd Bramy Nizinnej to nie jedyna inwestycja wstrzymana przez konserwatora. Na przewlekłym procedowaniu, zmianach decyzji w trakcie realizacji lub ich całkowitym braku, cierpią mieszkańcy miasta.
Wśród zablokowanych realizacji jest „Pumptrack - tor jazdy dla każdego na świeżym powietrzu” zadanie w dzielnicy Żabianka, które zostało zgłoszone jako projekt do BO w 2021 roku. Podpisana została umowa z wykonawcą w trybie zaprojektuj i wybuduj, jednakże na etapie prac projektowych w kwietniu tego roku PWKZ zakazał wykonania tej inwestycji na wskazanej działce, z uwagi na to, że teren znajduje się pod ochroną konserwatorką (historycznie w tym miejscu znajdowały się młyny) i zlokalizowanie tu pumptracka zaburzy funkcjonującą tam niegdyś przestrzeń - jak twierdzi konserwator „ (…) planowana inwestycja godzi w chronione dobra zabytku w tym chronioną wartość, którą jest oś widokowa”. Podczas dwóch odbytych z Konserwatorem spotkań zaproponowane zostały dodatkowe rozwiązania, np. zamiast ciemnego asfaltu, asfalt w kolorze zielonym, a także nasadzenie wysokiej roślinności. Rozmowy nie przyniosły efektu, PWKZ podtrzymał swoją decyzję i nie wyraził zgody.
Przykładem działań PWKZ mogą być także inne inwestycje, w tym adaptacja budynku hostelu na Środowiskowe Centrum Zdrowa Psychicznego dla dzieci przy ul. Srebrniki 5a. Od kwietnia tego roku Miasto oczekuje na decyzję zatwierdzającą projekt modernizacji budynku. Mimo zapewnień, że decyzja będzie w sierpniu, do dziś nie została przesłana. Bez niej projektant nie może wystąpić o pozwolenie na budowę. Ponadto w czasie opracowywania dokumentacji projektowej konserwator dokonał wpisu obiektu do rejestru zabytków.
Na realizację czeka również Przedszkole nr 4 przy ul. Do Studzienki 36. Trwa termomodernizacja obiektu. Z uwagi na to, że jest to obiekt wpisany do rejestru zabytków, przed wykonaniem prac należało uzgodnić rodzaju i koloru tynków zewnętrznych oraz stolarki okiennej. Pomimo przygotowania próbek i przestawienia programu prac, inspektorzy z PWKZ nie pojawiają się na budowie celem zatwierdzenia rozwiązań.
Konserwator utrudnia ponadto termomodernizację w ZSO nr 6 przy ul. Głębokiej. Od czerwca tego roku miasto oczekuje na wydanie decyzji dla rekonstrukcji zegara zewnętrznego oraz na zatwierdzenie programu prac konserwatorskich dla „wiatrołapu”. Brak decyzji może wiązać się z wydłużeniem terminu realizacji z grudnia 2022 na przyszły rok.
Oprac. AO
