Kim jest Andrej Chadanowicz
Andrej Chadanowicz jest absolwentem Wydziału Filologicznego Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego, na którym do zeszłego roku wykładał historię literatury francuskiej. Uczył także tłumaczeń literackich w białoruskim PEN Clubie. Przekłada poezję Czesława Miłosza, Adama Mickiewicza, Wisławy Szymborskiej, Zbigniewa Herbarta i Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, ale nie ogranicza się jedynie do polskich twórców. Tłumaczy z języka francuskiego (A. Rimbaud, G. Apollinaire, Ch. Baudelaire), ukraińskiego (S. Żadan, J. Andruchowycz), angielskiego (E. Dickinson, W.H. Auden, W.B. Yeats) i rosyjskiego (O. Mandelsztam, V. Majakowski, I. Brodski). Autor 10 tomów poetyckich i książki poetyckiej dla dzieci.
W Polsce w 2006 roku ukazał się jego zbiór wierszy „Święta nowego rocku”, a rok temu nakładem Wydawnictwa Pogranicze tom „Zabawy fantomowe”. Jego wiersze tłumaczyli A. Pomorski, L. Engelking i B. Zadura. Poezja Chadanowicza była tłumaczona również na angielski, czeski, gruziński, hiszpański, koreański, litewski, niemiecki, słowacki, słoweński, rosyjski, szwedzki i ukraiński.
Należy do Związku Białoruskich Pisarzy, a także białoruskiego PEN Clubu, którego w latach 2008-2017 był prezesem. Uhonorowany srebrnym medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis, laureat Nagrody im. Carlosa Shermana za tłumaczenie poezji Ch. Baudelaire’a na język białoruski, zdobywca Nagrody im. Natalii Arsienniewej za tom „Szkoła trawy” i Nagrody Rzeczpospolitej im. Jerzego Giedroycia. Przez sześć lat był jurorem Międzynarodowej Kapituły Nagrody W. Szymborskiej (2016-2021).
Tłumaczył na białoruski i nagrał w swoim tłumaczeniu płytę Jacka Kaczmarskiego „Mury”, a tytułowy utwór z niej w 2020 roku stał się jedną z czołowych piosenek białoruskich protestów. W wyniku represji politycznych w 2021 roku został zmuszony do opuszczenia Białorusi i w ramach sieci ICORN odbył rezydencję w Krakowie w Willi Decjusza. Nie mając możliwości nauczać literatury w Białorusi, założył kanał na YouTube, na którym publikuje swoje wykłady.
W 2007 roku powołano do życia Europejskie Centrum Solidarności
Andrej Chadanowicz w Gdańsku
Jako wykładowca zakazanego w Białorusi liceum humanistycznego po działalności w podziemiu na początku lat 2000., na zaproszenie Prezydenta Pawła Adamowicza kilkukrotnie odwiedził Gdańsk wraz z grupą uczniów. Razem z żoną, tłumaczką twórczości Pawła Huellego, w 2013 roku przyjechał do Gdańska na zaproszenie Gdańskiej Galerii Güntera Grassa. W trakcie dwutygodniowego stypendium tłumaczył na język białoruski wiersze Wisławy Szymborskiej. W grudniu 2021 roku w ramach obchodów „Gdańsk Pamięta” wykonał w języku białoruskim utwory J. Kaczmarskiego w Europejskim Centrum Solidarności, a w październikui 2022 roku rozpoczął swoją rezydencję artystyczną w Gdańskiej Galerii Miejskiej.
W poniedziałek, 7 listopada, z Andrejem Chadanowiczem, rezydentem ICORN w Gdańsku, spotkała się prezydent miasta Aleksandra Dulkiewicz. Spotkanie dotyczyło sytuacji na Białorusi, twórczości artysty, jego przeszłości twórczej i planów na działalność w Gdańsku.
Gdańska Galeria Miejska w ICORN
ICORN (International Cities of Refuge Network) to niezależne stowarzyszenie ponad 70 miast z całego świata, które angażują się w obronę pisarzy i artystów prześladowanych z powodów politycznych. Miasta zrzeszone w międzynarodowej sieci oferują rezydentom schronienie, zapewniają bezpieczeństwo, godne warunki życia oraz możliwość swobodnego tworzenia. Organizacja propaguje wolność słowa, broni demokratycznych wartości i promuje międzynarodową solidarność.
W 2017 roku Gdańska Galeria Miejska przystąpiła do programu ICORN jako jednostka reprezentująca Miasto Gdańsk. Galeria została członkiem programu ze względu na działalność literacką patrona jednej z filii – Güntera Grassa. W ramach wsparcia artysta przez rok otrzymuje wsparcie socjalne i pomoc przy promocji swej twórczości.
Galeria miała okazję dotychczas gościć trzech rezydentów – w 2018 roku palestyńskiego poetę Sariego Al Hassanata, w 2020 roku tadżyckiego dziennikarza Khayrullo Mirsaidova, a w 2021 roku białoruską artystkę i aktywistkę Lesię Pcholkę.
Oficjalna strona ICORN: icorn.org
Autorki:
Justyna Majzel, Gdańska Galeria Miejska
Marta Formella, Urząd Miejski w Gdańsku
