Czym jest nagroda Ambasador Nowej Europy?
Nagroda Ambasador Nowej Europy przyznawana jest za najlepszą publikację, która w odważny i bezkompromisowy sposób obala stereotypy definiujące Europę i jej mieszkańców oraz szuka odpowiedzi na pytanie o to, czym dzisiaj jest Europa. Kapituła konkursu skupia się na odnajdywaniu merytorycznych i bardzo często nieoczywistych interpretacji nowych odsłon europejskiej solidarności, wzajemnych interakcji oraz nieustannego przenikania się historii, kultur i doświadczeń polityczno-społecznych narodów oraz społeczeństw Europy.
We wtorek, 24 października podczas gali w Europejskim Centrum Solidarności wręczone zostaną nagrody za rok 2021 i 2022. Laureatów poznaliśmy miesiąc wcześniej - we wrześniu podczas Gdańskich Targów Książki. Uhonorowano aż czworo autorów oraz trzech ich wydawców.
Rebecca Makkai i Jarosław Hrycak na V Gdańskich Targach Książki
Nagrodzeni
Nagrodę za 2021 rok otrzymał Jaroslav Rudiš za książkę „Ostatnia podróż Winterberga” w tłumaczeniu Małgorzaty Gralińskiej (Książkowe Klimaty). Nagroda za 2022 rok została przyznana ex aequo autorom i wydawcom dwóch publikacji: Jarosławowi Hrycakowi i Izie Chruślińskiej za książkę „Zrozumieć Ukrainę. Historia mówiona” (Wydawnictwo Krytyki Politycznej) oraz Kindze Nettmann-Multanowskiej za książkę „Warszawa rysuje Skopje” (Fundacja Centrum Architektury).
– Wybór Ambasadorów Nowej Europy nie był łatwy, w szranki stanęły aż 82 książki i 48 wydawców – mówi dr Arkadiusz Smagacz, członek jury, historyk, pracownik Działu Naukowego i Biblioteki ECS. – Członkowie jury dość zgodnie doszli do przekonania, że odpowiedzi na pytanie o kondycję naszego kontynentu, należy szukać w dziejach i współczesnych losach narodów Europy Środkowej i Wschodniej. Zwycięskie publikacje zapraszają do podróży po Europie, od Macedonii Północnej aż po wschodnią Ukrainę. Blizny po ranach zadanych przez wojnę i naturalne kataklizmy zasklepiają się długo. Solidarność z cierpiącymi narodami jest tu najskuteczniejszym lekarstwem.
Uroczysta gala i spotkanie z laureatami
Uroczysta gala nagrody Ambasador Nowej Europy odbędzie się we wtorek, 24 października, w bibliotece Europejskiego Centrum Solidarności. Wstęp wolny. Początek o godz. 18.00. Transmisja na ecs.gda.pl, www.gdansk.pl, FB ECS, YT ECS
Podczas uroczystej gali laureatom i laureatkom przyznany zostanie tytuł Ambasador Nowej Europy, wręczony okolicznościowy medal i dyplom. Przyznana im zostanie również nagroda finansowa. Wydawcy otrzymają natomiast medal oraz dyplom.
Po ceremonii wręczenia nagród laureaci będą rozmawiać na temat Rodzinnej Europy - granic i tożsamości. W tytule dyskusji pobrzmiewa odwołanie do wizji Europy, jakiej doświadczył i pielęgnował w sobie Czesław Miłosz, którego Senat uczynił patronem 2024 roku. Europy niepodzielonej pomiędzy Zachodem i Wschodem, gdzie wszędzie czuł się domownikiem. Europy bogatej różnorodnością regionów, języków i kultur. Jednocześnie Europy doświadczonej tragedią nazizmu i komunizmu, a dziś targanej kolejnymi falami nacjonalizmu, populizmu i ksenofobii.
Czy Europie warto wytyczać granice? Czy te granice pomiędzy wschodem i zachodem mają sens? A może lepiej mówić o Europie nie w kontekście granic, ale różnych przenikających się tożsamości? To pytania, które m.in. zostaną zadane laureatom jubileuszowej edycji konkursu Ambasador Nowej Europy.
Goście gali:
- dr Kinga Nettmann-Multanowska - anglistka, lektorka języka polskiego w Kirgistanie i Gruzji. Menadżerka kultury, kuratorka i inicjatorka wystaw, wydarzeń i publikacji dotyczących architektury i urbanistyki. Autorka i współautorka publikacji poświęconych polskim śladom w Gruzji i Macedonii Północne,. Wyróżniona medalem SARP „Bene Merentibus” (2022). Mieszkała w Skopje (2014–2018), obecnie żyje w Belgradzie. Jej książka „Warszawa rysuje Skopje” (wyd. Centrum Architektury, 2022) ukazała się w sierpniu tego roku w wersji macedońskiej (wyd., Begemot, Skopje, tłum. Filip Dimevski)
- Iza Chruślińska - Publicystka, działaczka na rzecz współpracy i dialogu polsko-ukraińskiego. Pracowała w Kijowie jako koordynatorka Planu Działań Rady Europy i Unii Europejskiej w dziedzinie mediów dla Ukrainy (2007–2008). Od 1994 roku współpracuje z „Przeglądem Politycznym”, publikuje także w licznych polskich i ukraińskich czasopismach. Autorka książek: „Była raz Kultura. Rozmowy z Zofią Hertz” (1994, 2003), „Wiele twarzy Ukrainy” (z Piotrem Tymą, 2005), „Ukraina. Przewodnik Krytyki Politycznej” (2009), „Diałohy porozuminnia. Pro ukrajinśko-jewrejśki wzajemyny” (wraz z Piotrem Tymą, 2011), „Ukraiński palimpsest. Oksana Zabużko w rozmowie z Izą Chruślińską” (2013), „Sploty – o Ukraińcach z Polski. Rozmowy z Piotrem Tymą” (2023). Otrzymała order Za odwagę intelektualną przyznawaną przez kapitułę środowiska lwowskiego związanego z pismem „JJ” (2016).
- Jaroslav Rudiš - Czeski prozaik, dramaturg oraz scenarzysta i autor komiksów. Z wykształcenia historyk. Jako prozaik debiutował „Niebem pod Berlinem” (2022). Wspólnie z rysownikiem Jaromírem 99 stworzył postać Aloisa Nebla – kolejarza z czesko-polsko-niemieckiego pogranicza, którego czytelnicy mieli szansę poznać dzięki powieści graficznej (pol. „Alois Nebel”, 2007) oraz cyklowi komiksów w prasie. W Polsce ukazały się dotąd m.in. „Grandhotel” (2011), „Cisza w Pradze” (2014), „Czeski raj” (2016), a ostatnio „Stacja Europa Centralna” (2023).
Prowadzący:
- dr Kacper Dziekan - wschodoznawca, sekretarz kapituły ANE, członek Zespołu ds. Międzynarodowych ECS
- dr Iwona Reichardt - politolożka, członkini zarządu Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego we Wrocławiu
Laureaci poprzednich edycji
W poprzednich edycjach laureatami zostali m.in. Martin Pollack za książkę „Cesarz Ameryki. Wielka ucieczka z Galicji” (Czarne, 2011), Tony Judt i Timothy Snyder - „Rozważania o wieku XX” (Rebis, 2012), Aleksander Kaczorowski - „Havel. Zemsta bezsilnych” (Czarne, 2014), Serhii Plokhy - „Ostatnie imperium. Historia upadku Związku Sowieckiego” (Znak, 2015), Claudio Magris - „O demokracji, pamięci i Europie Środkowej” (Międzynarodowe Centrum Kultury, 2016), Ece Temelkuran - „Turcja: obłęd i melancholia” (Książkowe Klimaty, 2017), Dominic Lieven - „W pożogę. Imperium, wojna i koniec carskiej Rosji” (SEDNO, 2018), Krzysztof Czyżewski - „W stronę Xenopolis” (Międzynarodowe Centrum Kultury, 2019), czy Tomasz Różycki - „Próba ognia. Błędna kartografia Europy” (Austeria, 2020).
Organizatorami konkursu są Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku oraz Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego we Wrocławiu.
Kapituła konkursu Ambasador Nowej Europy
- Basil Kerski - przewodniczący, dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności
- dr Kacper Dziekan - sekretarz kapituły, członek Zespołu ds. Międzynarodowych ECS
- Piotr Leszczyński - redaktor „Przeglądu Politycznego”, Magazynu Polsko-Niemieckiego DIALOG oraz portalu Forum Dialogu
- dr Kamila Łabno-Hajduk - Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego we Wrocławiu
- Magdalena Madey - Dział Naukowy i Biblioteki ECS
- dr Iwona Reichardt - członkini zarządu Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego we Wrocławiu
- dr Przemysław Ruchlewski - zastępca dyrektora ECS ds. naukowych i zbiorów
- dr Jakub Kufel - kierownik Działu Naukowego i Biblioteki ECS
- dr Arkadiusz Smagacz - Dział Naukowy i Biblioteki ECS
Nagrodzone książki w dniu gali będzie można nabyć w bibliotece ECS, płatność gotówką lub kartą płatniczą.
