Gdański projekt ochrony przyrody – etap I

W dniu 26 sierpnia 2025 r. pomiędzy Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (reprezentowanym przez Pana Roberta Gajdę – Zastępcę Prezesa Zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Panią Agnieszkę Bodziony – Pełnomocnika, Głównego Księgowego, a Gminą Miasta Gdańska (reprezentowaną przez Panią Aleksandrę Dulkiewicz – Prezydenta Miasta Gdańska) została podpisana umowa o dofinansowanie Projektu pn.: Gdański projekt ochrony przyrody – etap I.

Informacje ogólne o Projekcie:

Opis Projektu:  

Głównym celem strategicznym Projektu jest poprawa systemu przyrodniczego Gdańska poprzez kształtowanie terenów zieleni na obszarze miasta.
Projekt obejmuje szereg działań opartych na naturalnej infrastrukturze, m.in.: tworzenie mikrolasów, rabat retencyjnych i nasadzenia drzew w ramach zadania „Zielona Aleja na Wyspie Spichrzów”. Ich celem jest poprawa retencji wód opadowych, zwiększenie bioróżnorodności i podniesienie jakości życia mieszkańców.

Przedmiotowy Projekt składa się z 3 zadań rzeczowych oraz działań informacyjno-edukacyjnych.

Zadanie 1. Lasy Miyawaki w Gdańsku

Zadanie zakłada realizację 7 mikrolasów o powierzchni 250 m2 każdy, o łącznej powierzchni 1750 m2. Zakładanie mikrolasów metodą Miyawaki obejmuje wykorzystanie rodzimych, bezodmianowych gatunków drzew i krzewów, które są charakterystyczne dla regionu, przy doborze wielkości od 20 do 40 gatunków roślin odpowiednich dla danego siedliska. Sadzonki będą nasadzane gęsto, w rozstawie ok. 3-4 sadzonek na 1 m2. Na wzór lasów naturalnych - mikrolasy zawierać będą warstwę korony drzew, warstwę krzewów, warstwę runa leśnego oraz warstwę ściółki. Metoda Miyawaki zapewni szybszy wzrost roślin dzięki konkurencji o zasoby środowiskowe między poszczególnymi osobnikami. W efekcie powstanie las złożony z okazów najlepiej przystosowanych do lokalnych warunków siedliskowych, charakteryzujący się dużą bioróżnorodnością i trwałością ekosystemu. Realizacja zadania pozwoli na relatywnie szybkie uzyskanie siedliska leśnego, także na terenach zdegradowanych, często spotykanych w miastach.

Mikrolasy będą zrealizowane w następujących lokalizacjach:

1. Kołobrzeska - działka nr 62/93, obr. 021,
2. Matuszewskiego - działka nr 67/2, obr. 052,
3. Azaliowa - działka nr 375/1, obr. 036,
4. Kraśnięta - działka nr 67/22, obr. 050,
5. Adamowicza - działka nr 38/4, 95/27 obr. 050,
6. II Brygady - działka nr 197/3, obr. 075,
7. Osowski Zakątek - działka nr 477/4, obr. 001.

Zadanie 2. Rabaty retencyjne w Gdańsku

Celem zadania jest stworzenie rabat retencyjnych na terenie miasta Gdańska umożliwiających retencję wód opadowych oraz wprowadzających bioróżnorodność w oparciu o nasadzenia gatunków rodzimych.
Realizacja inwestycji będzie polegać na rozbiórce nawierzchni utwardzonej w obrębie pasa drogowego, wymianie gleby na urodzajną oraz wprowadzeniu nasadzeń zieleni niskiej, oraz w wybranych lokalizacjach również zieleni wysokiej. Projektowane w ten sposób powierzchnie biologicznie czynne będą zlokalizowane poniżej poziomu chodnika, dzięki czemu rośliny będą miały zapewniony dostęp do wody, która będzie magazynowana w powstałych nieckach. W uzasadnionych przypadkach zastosowane zostaną tzw. ekrany separujące strefę korzeniową drzew od istniejącej infrastruktury podziemnej, które skierują korzenie do głębszych warstw podłoża, zapobiegając uszkodzeniom zarówno drzew, jak i instalacji.
Nasadzenia będą zrealizowane z doborem gatunków rodzimych, jak najlepiej dostosowanych do klimatu
i warunków miejskich.

Inwestycja została podzielona na dwa podzadania (ze względu na lokalizację oraz stan realizacji przedsięwzięcia):

Podzadanie 2.1 Zielona Aleja na Wyspie Spichrzów - Etap I i II

Przedmiotem podzadania 2.1. jest utworzenie zielonej Alei na Wyspie Spichrzów poprzez zdjęcie fragmentów chodnika i wprowadzenie powierzchni biologiczne czynnej w postaci szpaleru drzew i rabat retencyjnych o łącznej powierzchni 573 m2. Prace w ramach inwestycji wykonywane są na odcinku ul. Podwale Przedmiejskie znajdującego się pomiędzy ulicami Chmielną i Pszenną na Wyspie Spichrzów w dzielnicy Śródmieście w Gdańsku.

W wyniku realizacji inwestycji zostanie utworzona aleja drzew składająca się z 24 szt. drzew lipy drobnolistnej. W miejscach rozebranej nawierzchni powstaną wyspy zieleni, dzięki którym ilość powierzchniowego spływu wody w czasie opadów znacznie się zmniejszy. Zazielenione obszary zapewnią schronienie podczas dużego nasłonecznienia i ograniczą skutki niekorzystnych warunków pogodowych jak silny wiatr lub zamieć śnieżna. Materiał roślinny wykorzystany do realizacji inwestycji został dobrany pod względem odporności na niekorzystne warunki siedliskowe i będzie obejmował wyłącznie gatunki rodzime.

Podzadanie 2.1 podzielone jest na etapy:
Etap I:
Zadanie 1 – zadanie zrealizowane w 2023 r.
Zadanie 2 – zadanie do realizacji/planowana data ukończenia - IV kw. 2026 r.
Etap II: etap zrealizowany w 2023 r.

Podzadanie 2.2 Rabaty retencyjne w dzielnicy Wrzeszcz

Przedmiotem podzadania 2.2. jest utworzenie rabat retencyjnych na terenie dzielnicy Wrzeszcz o łącznej powierzchni 549 m2 zlokalizowanych przy: ul. Stefana Batorego 2-7, ul. Jaśkowa Dolina/Sobótki, ul. Partyzantów 13-17, 33, oraz  ul. Partyzantów - Sosnowa. Realizacja inwestycji będzie polegać na rozbiórce nawierzchni utwardzonej w obrębie pasa drogowego, wymianie gleby na urodzajną oraz wprowadzeniu nasadzeń zieleni niskiej. Projektowane w ten sposób powierzchnie biologicznie czynne będą zlokalizowane poniżej poziomu chodnika, dzięki czemu rośliny będą miały zapewniony dostęp do wody, która będzie magazynowana w powstałych nieckach. Nasadzenia będą zrealizowane z doborem gatunków rodzimych, jak najlepiej dostosowanych do klimatu i warunków miejskich.

Zadanie 3. „Zielona Oliwa” – kompleksowy projekt przywrócenia zadrzewień przy al. Grunwaldzkiej

Zadanie zrealizowane. Celem zadania była poprawa i uzupełnienie terenu zdegradowanej zieleni wysokiej
w pasie drogowym wzdłuż al. Grunwaldzkiej z wykorzystaniem rodzimych drzew miododajnych, odpornych
na zmiany klimatu. Odcinek objęty inwestycją zlokalizowany jest wzdłuż jednej z głównym arterii ruchu drogowego w Gdańsku i rozciąga się przez całą dzielnicę Gdańsk Oliwa, od granicy z dzielnicą Strzyża aż do granicy z Sopotem. Przed rozpoczęciem realizacji przedsięwzięcia stan zadrzewienia wzdłuż al. Grunwaldzkiej na odcinku objętym zadaniem był w bardzo złym stanie. Zdegradowana zielona infrastruktura wymagała uzupełnienia szpalerów oraz przeprowadzenia prac związanych z przygotowaniem optymalnych warunków glebowych. Prace nad wprowadzeniem zieleni wysokiej zostały podzielone na dwa etapy – pierwszy został zrealizowany w 2022 r., a drugi w 2023 r. Materiał roślinny wykorzystany do nasadzeń obejmował rodzimą lipę drobnolistną (Tilia cordata „Greenspire”). Odmiana jest mrozoodporna, tolerancyjna na niekorzystne warunki miejskie (np. susza glebowa, zanieczyszczenie powietrza). Lipa Greenspire jest rośliną miododajną, atrakcyjną dla zapylaczy. W ramach zadania nasadzonych zostało 425 szt. lipy Greenspire.

Zadanie 4 Działania informacyjno-edukacyjne

Projekt zakłada szeroką kampanię edukacyjną i informacyjną, która pozwoli mieszkańcom lepiej zrozumieć znaczenie rozwiązań opartych na przyrodzie. Działania obejmują m.in.:
- organizację 7 warsztatów edukacyjnych podczas sadzenia mikrolasów,
- utworzenie 7 ścieżek edukacyjnych z tablicami informacyjnymi w pobliżu mikrolasów,
- prowadzenie kampanii społecznej w mediach społecznościowych, prezentującej efekty projektu i korzyści z rozwoju zielonej infrastruktury.

Wskaźniki produktu:

Zielona infrastruktura objęta wsparciem do celów innych niż przystosowanie do zmian klimatu: 0,3029 ha
Powierzchnia siedlisk wspieranych celem uzyskania lepszego statusu ochrony: 0,1750 ha
Liczba prowadzonych kampanii informacyjno-edukacyjnych kształtujących świadomość ekologiczną: 10 szt.
Liczba obiektów infrastruktury na cele ukierunkowania ruchu turystycznego albo edukacji przyrodniczej: 7 szt.

Wskaźniki rezultatu: 

Ludność mająca dostęp do nowej lub udoskonalonej zielonej infrastruktury: 71 760 osoby
Zasięg działań/kampanii edukacyjno-informacyjnych: 487 371 osoby

Grupę docelową projektu stanowią mieszkańcy Gdańska i województwa pomorskiego.

#FunduszeUE

Gdańsk w Unii Europejskiej – śledź na FB projekty zmieniające miasto! 

Strony powiązane:

Gdańsk zrealizuje zielone inwestycje – podpisano umowę z NFOŚiGW

Główny serwis Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027: www.feniks.gov.pl

Informacja na temat mechanizmu zgłaszania potencjalnych nieprawidłowości lub nadużyć finansowych:
Zgłaszanie nieprawidłowości - Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej (feniks.gov.pl)

Formularz na stronie Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej: Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej (mfipr.gov.pl)

Zgłoszenie nieprawidłowości na adres e-mail: naduzycia.feniks@mfipr.gov.pl lub rownosc.feniks@mfipr.gov.pl

Informacja na temat przestrzegania zasad równościowych: https://www.feniks.gov.pl

Sygnały, zgłoszenia i/lub skargi dotyczące wystąpienia niezgodności Projektu z postanowieniami KPON/KPP można przekazywać za pośrednictwem:
1) poczty tradycyjnej - w formie listownej na adres ministerstwa: Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa lub Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, ul. Krakowskie Przedmieście 15, 00-071 Warszawa,
2) skrzynki nadawczej e-puap Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej lub Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego,
3) formularza internetowego: Zgłaszanie nieprawidłowości - Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej (feniks.gov.pl)
4) adresu e-mail: rownosc.feniks@mfipr.gov.pl lub naduzycia.feniks@mfipr.gov.pl

Klauzula informacyjna RODO Fenix zasady przetwarzania danych osobowych

_________________________________________________________________________________
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków
Funduszu Spójności
w ramach Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027