Agencje powołano w celu wykonywania ściśle określonych zadań technicznych, naukowych lub zarządczych w ramach Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa Unii Europejskiej (II filar UE).
Do Agencji tych należą obecnie:
Centrum Satelitarne Unii Europejskiej (EUSC)
Centrum Satelitarne Unii Europejskiej (EUSC) powołano w 2002 r. na podstawie wspólnego działania Rady z dnia 20 lipca 2001 r. ( Dz.U. L 200 z 25.7.2001 ). Centrum rozpoczęło działalność w styczniu 2002 r. Jest to agencja Rady Unii Europejskiej odpowiedzialna za przetwarzanie i dostarczanie informacji pochodzących z analiz obrazów satelitarnych. Centrum ma za zadanie wspieranie procesów decyzyjnych w dziedzinie Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa UE (WPZiB)
EUSC posiada osobowość prawną konieczną do wykonywania jego zadań. Nadzór polityczny nad jego działaniami sprawuje Komitet Polityczny i Bezpieczeństwa Rady, a instrukcje operacyjne wydaje Sekretarz Generalny Rady. Centrum ma swoją siedzibę w Torrejón koło Madrytu w Hiszpanii.
Europejska Agencja Obrony (EDA)
Europejską Agencję Obrony powołano na podstawie wspólnego działania Rady z dnia 12 lipca 2004 r. w celu:
- poprawy zdolności obronnych UE, w szczególności w obszarze zarządzania kryzysowego;
- promowanie europejskiej współpracy w dziedzinie uzbrojenia;
- wzmocnienie europejskiego przemysłu obronnego i bazy technologicznej oraz stworzenie konkurencyjnego europejskiego rynku uzbrojenia;
- wspieranie badań w celu wzmocnienia przemysłowego i technologicznego potencjału w zakresie zdolności obronnych.
Obecnie do zadań agencji należy:
- wypracowanie spójnego i systematycznego podejścia przy definiowaniu i realizacji Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony;
- wspieranie współpracy między Państwami Członkowskimi w dziedzinie uzbrojenia;
- wspieranie rozwoju i ogólna restrukturyzacja europejskiego przemysłu obronnego;
- promowanie badań i technologii w dziedzinie obrony w UE z uwzględnieniem priorytetów politycznych UE;
- działanie ? w ścisłej współpracy z Komisją ? na rzecz rozwoju konkurencyjnego w skali światowej europejskiego rynku uzbrojenia.
Zaletą agencji jest jej zdolność do realizacji wszystkich tych zadań jednocześnie w celu ich wzajemnego powiązania i maksymalizacji synergii.
Instytut Unii Europejskiej Studiów nad Bezpieczeństwem (ISS)
Instytut Unii Europejskiej Studiów nad Bezpieczeństwem (ISS) powołano w 2002 r. na podstawie wspólnego działania Rady z dnia 20 lipca 2001 r. ( Dz.U. L 200 z 25.7.2001 ).
Celem Instytutu jest przyczynienie się do stworzenia wspólnej europejskiej kultury bezpieczeństwa, wspieranie strategicznych debat poprzez działanie jako łącznik między decydentami europejskimi a ekspertami zewnętrznymi. Instytut zajmuje się głównie analizowaniem danych oraz formułowaniem zaleceń niezbędnych do kształtowania polityki w UE. Tym samym przyczynia się do rozwoju wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (WPZiB) w Europie realizując następujące zadania:
- organizowanie badań oraz debat nad kluczowymi i istotnymi dla Unii Europejskiej kwestiami związanymi z bezpieczeństwem i obroną;
- zapewnianie współpracy między naukowcami, urzędnikami, ekspertami oraz decydentami z państw członkowskich Unii Europejskiej, z innych państw europejskich, Stanów Zjednoczonych i Kanady w celu dostarczania analiz perspektywicznych w dziedzinie obrony dla Rady Unii Europejskiej oraz Wysokiego Przedstawiciela do spraw Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa (WPZiB);
- rozwój transatlantyckiego dialogu w sprawie wszelkich kwestii związanych z bezpieczeństwem w Europie oraz w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie w celu podniesienia rangi współpracy transatlantyckiej i zapewnienia większego wkładu obu stron w kwestie związane z bezpieczeństwem;
- przyznawanie stypendiów naukowo-badawczych w celu rozszerzenia kontaktów oraz współpracy z krajowymi ekspertami; na gościnne wykłady zapraszani są pracownicy naukowi z całej Europy, a na wykłady specjalne ? znani eksperci.
Instytut ma autonomiczny status i jest merytorycznie niezależny, co oznacza że nie reprezentuje ani nie chroni interesów krajowych. Jego działania umożliwiają wspólne i proeuropejskie podejście do zagadnień zwyczajowo leżących w kompetencji poszczególnych państw członkowskich, umożliwiając w ten sposób konstruktywną krytykę europejskiej polityki bezpieczeństwa i obrony (EPBiO).
