Decyzja ministerstwa „nagła i niemerytoryczna”
„Informujemy, że decyzją Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego budżet programu („Bardzo Młoda Kultura” - przyp. red.) w 2017 roku obniżono o połowę (z 4 mln na 2 mln zł)” - można przeczytać w oświadczeniu opublikowanym na stronie Instytutu Kultury Miejskiej w Gdańsku.
„Bardzo Młoda Kultura 2016-2018” to pierwszy taki projekt edukacyjno-kulturalny dla nauczycieli i animatorów kultury. Prowadzony i finansowany jest przez Narodowe Centrum Kultury w różnych miastach Polski, w 16. województwach. Jego częścią jest projekt „Sieć kultury. Edukacja kulturowa w województwie pomorskim”, za realizację którego odpowiada Instytut Kultury Miejskiej - jeden z wojewódzkich operatorów, wyłonionych w drodze konkursu. Obcięcie o połowę budżetu dla projektu w wymiarze ogólnopolskim oznacza także mniejsze pieniądze dla pomorskiego przedstawiciela: zamiast 200 tys. złotych otrzyma 100 tys. złotych.
„Instytut Kultury Miejskiej z niepokojem przyjął do wiadomości informację o nagłej i nie popartej argumentami merytorycznymi decyzję o zmniejszeniu (o połowę) dotacji na realizację programu w 2017 roku wszystkim operatorom. Wspólnie z operatorami programu z całej Polski próbujemy wpłynąć na decyzję Ministerstwa” - zapowiedziała gdańska instytucja.
- Liczę na to, że zostaniemy wysłuchani. Na pewno chciałabym usłyszeć jakieś uzasadnienie i argumenty, dlaczego tak, a nie inaczej się stało. W tym momencie nie do końca rozumiem, dlaczego taka decyzja zapadła - komentuje Agata Andrasiak, koordynatorka programu „Sieć Kultury. Edukacja kulturowa w województwie pomorskim”.
Tu spotyka się kultura z oświatą
„Sieć kultury. Edukacja kulturowa w województwie pomorskim” to długofalowy, trzyletni program systemowy nastawiony na dokształcanie i wspieranie kadr kultury województwa pomorskiego. W jego ramach Instytut Kultury Miejskiej organizuje bezpłatne szkolenia dla nauczycieli i edukatorów, ale także dla animatorów kultury i organizacji pozarządowych. To właśnie łączenie sektora oświaty z sektorem kultury, jak podkreśla Andrasiak, świadczy o wyjątkowości i dużym znaczeniu tego programu.
- Program składa się z trzech części. Pierwsza, badawcza, pozwala nam na bieżąco monitorować nasze działania, dzięki czemu możemy jak najlepiej dostosować to, czym się zajmujemy do potrzeb naszych odbiorców i poszczególnych subregionów - tłumaczy Andrasiak.
Druga część, warsztatowo-szkoleniowa, pozwala kształcić uczestników, przekazywać im nowe kompetencje i wiedzę, którą następnie będą mogli przekazywać dalej. Trzecim elementem programu jest „regranting”.
- Dajemy dofinansowanie na określone działania w obszarze edukacji kulturowej. To, co nas cieszy, to fakt, że są to oddolne inicjatywy osób, które się do nas zgłaszają. Na podstawie tego, co widzą w swoich środowiskach, na podstawie potrzeb, które tam dostrzegają, tworzą pomysły na działania, z którymi się do nas zgłaszają. My możemy takie działania dofinansować i pomóc przeprowadzić - mówi koordynatorka programu.
W 2016 roku, który był pierwszym rokiem istnienia projektu, w jego ramach na Pomorzu zorganizowano:
- konkurs regrantingowy, w którym przyznano niemal 65 tys. złotych na realizację projektów z zakresu edukacji kulturowej
- 19 warsztatów
- 22 spotkania informacyjno-sieciujące
- 48 spotkań badawczych
Projekt realizowany był w Gdańsku na Biskupiej Górce, w Nowym Porcie i na Stogach oraz w Kartuzach, Damnie, Damnicy i Zagórzycy, Choczewie, Słupsku, Subkowych i Mrzezinie.
- W efekcie działań projektowych między innymi lokalne samorządy zwróciły uwagę na znaczenie edukacji kulturowej i zaczęły wspierać podmioty, które realizują ją lokalnie, projekty zaowocowały nowymi sieciami współpracy, realizatorzy zdecydowali się na założenie organizacji pozarządowych, wzrosło zaufanie małych podmiotów do dużych instytucji - przekonuje Andrasiak.
Wszystko zaplanowane, tymczasem budżet mniejszy
Jak decyzja ministerstwa wpłynie na działanie projektu w Polsce i na Pomorzu?
- Mam nadzieję, że ta decyzja nie oznacza, że program „Sieci kultury” zostanie w tym roku zakończony. Ale trudno w tej chwili mówić, jakie są plany dotyczące przyszłości - dyrektor Instytutu Kultury Miejskiej Aleksandra Szymańska nie ukrywa obaw. - Dla nas ten rok jest szczególnie trudny, ponieważ większość działań mamy już zaplanowanych. W ubiegłym roku dość późno przystąpiliśmy do realizacji projektu, ponieważ szukaliśmy koordynatora zadań, zrealizowaliśmy też całą pracę związaną z pozyskaniem partnerów, nawiązaniem kontaktów i dotarciem do niemal każdego regionu województwa pomorskiego.
Jak tłumaczy Szymańska, działania wykonane w pierwszym roku funkcjonowania programu zaowocowały tym, że prace w drugim roku ruszyły szybciej i już na początku stycznia 2017 roku udało się ogłosić konkursy i zorganizować spotkania informacyjne w regionie. Wtedy jednak niespodziewanie ministerstwo zdecydowało o pomniejszeniu dofinansowania.
- Decyzja o obcięciu budżetu po pierwsze oznacza dla nas niemożliwość dotrzymania wszystkich zobowiązań na dzień dzisiejszy, co jest bardzo niedobre. Natomiast to, co moim zdaniem jest największą szkodą, to ucięcie pierwszego systemowego, wieloletniego programu dotyczącego edukacji kulturowej, a co więcej, takiego, który zaczął funkcjonować. Potwierdza to większość operatorów tego projektu. Liczę, że program nie zostanie przerwany, to byłaby ogromna szkoda - dodaje Szymańska.
Napisz petycję do ministra
W odpowiedzi na decyzję ministerstwa, IKM wspólnie z pozostałymi operatorami z całej Polski wystosował list do Ministra Kultury oraz do dyrektora Narodowego Centrum Kultury z prośbą o przemyślenie decyzji i przywrócenie finansowania do kwoty, która była zaplanowana, czyli 4 mln złotych na cały program w skali ogólnopolskiej.
- Tak długo, jak to będzie możliwe, będziemy starali się przywrócić kontynuowanie programu w takiej skali, w jakiej go zaplanowaliśmy. W dniu 6 marca 2017 roku odbędzie się spotkanie w Narodowym Centrum Kultury, na które dostali zaproszenie wszyscy operatorzy programu z całej Polski. Liczę, że to spotkanie odniesie jakiś skutek. Jeśli okaże się, że budżet pozostanie ucięty, będziemy zastanawiali się, jak utrzymać całość programu i jego dalszą realizację przy zmniejszonej dotacji. Naszą rolą jest robić wszystko, co można, żeby uratować program - mówi Aleksandra Szymańska.
Do akcji włączyli się beneficjenci programu, którzy wysyłają swoje listy poparcia. Wspomóc można podpisując petycję on-line: Apel o przywrócenie finansowania programu na rzecz edukacji kulturowej Bardzo Młoda Kultura lub pisząc list do ministra Glińskiego, którego wzór można pobrać ze strony IKM.
