5 grudnia

1865: Matthias Lőschin, wieloletni dyrektor szkoły średniej św. Jana, historyk, autor znaczących prac o dziejach miasta, został honorowym obywatelem Gdańska.
05.12.2025
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl

Urodził się w Gdańsku 24 lutego 1790 r.

Uczęszczał do szkoły św. Piotra i Pawła, w 1805 r. zapisany został do przedostatniej klasy Gimnazjum Akademickiego. Był jednym z uczniów, którzy w grudniu 1807 r. nieśli trumienki chowanych na cmentarzu Bożego Ciała córek księcia Wilhelma, młodszego brata króla Prus Friedricha Wilhelma III.

W 1809 r. zapisał się na studia teologiczne na uniwersytecie w Kilonii, jeszcze w tym samym roku przeniósł się do Halle.

Po uzyskaniu tytułu doktora w 1812 r. odbył podróż do Turyngii, odwiedzając w Weimarze Johanna Wolfganga Goethego.

W Gdańsku, w 1815 r. został nauczycielem i kierownik elementarnej szkoły św. Barbary. Następnie, przez ponad 40 lat, w okresie 1824-1866 (do przejścia na emeryturę) był dyrektorem szkoły miejskiej wyższego stopnia (średniej) św. Jana.

W 1838 r. z inicjatywy Matthiasa Lőschina i małżonki powstało pierwsze w Gdańsku publiczne przedszkole (w okolicach obecnej ul. Łagiewniki).

W latach 1844–1847 był członkiem Rady Miejskiej. Ponowny wybór w 1850 r. zablokował mu nadburmistrz Joachim Heinrich Weickhmann, powołując się na zakaz kandydowania do władz urzędnikom i nauczycielom szkół finansowanych przez miasto.

Obok pracy pedagogicznej i dydaktycznej Matthias Lőschin prowadził działalność naukową i literacką.

W latach 1815–1816 wydawał założone przez siebie czasopismo „Gedana”.

Publikował prace z historii Gdańska: m.in. w 1816 r. “Geschichte Danzigs” (Historia Gdańska), w 1822–1823 dwutomową, kilkakrotnie wznawianą “Geschichte Danzigs von der ältesten bis zur neuesten Zeit. Mit beständiger Rücksicht auf Cultur der Sitten, Wissenschafen, Künste, Gewerbe und Handelszweige” (Historia Gdańska od czasów najstarszych po czasy najnowsze. Z konsekwentnym uwzględnienie kultury obyczajów, nauki, sztuki, rzemiosła i rzemiosła), w 1828, 1836, 1853 i 1860 r. cztery kolejne “Danzig und seine Umgebungen” (Gdańsk i jego okolice), w 1868 r. wykaz gdańskich burmistrzów od XIV wieku “Die Bürgermeister, Rathsherren und Schöppen des Danziger Freistaates und Patrizierfamilien denen sie angehörten” (Burmistrzowie, rajcy i ławnicy gdańskiego wolnego miasta oraz rodziny patrycjuszowskie, do których należeli).

W swoich pracach wykorzystywał źródła przechowywane w archiwum miejskim w Ratuszu Głównego Miasta i Bibliotece Miejskiej, w której dodatkowo w okresie 1829–1863 był bibliotekarzem.

Publikowanymi pracami, obejmującymi wszystkie aspekty przeszłości miasta (polityka, gospodarka, dzieje społeczne, kultura), choć jeszcze np. bez krytyki wykorzystanych źródeł czy bez przywołania i oceny starszej historiografii, Matthias Lőschin na wiele dziesięcioleci wywarł przemożny wpływ na postrzeganie przeszłości Gdańska.

W 1820 r. został doktorem honoris causa uniwersytetu w Marburgu.

Mieszkał w należącej do niego kamienicy przy Heilige-Geist-Gasse 77 (ul. Świętego Ducha 119/121).

Matthias Lőschin zmarł 31 stycznia 1868 r. w Gdańsku. Został pochowany obok rodziców na cmentarzu św. Jana.

Jego imię nosiła do 1945 r. ulica we Wrzeszczu Dolnym (obecnie ul. Poprzeczna).

źródło: Gedanopedia, internetowa encyklopedia Gdańska

TV

Gambit Michała