Unikatowy zestaw do gry w szachy, który powstał w gdańskich warsztatach bursztynniczych, wraca do Gdańska dzięki dofinansowaniu Unii Europejskiej, gdańszczanom i turystom. Zakup do zbiorów Muzeum Gdańska pochodzi z wpływów ze sprzedaży biletów w 2019 roku, które przeznaczono na zakup eksponatu i dzięki dofinansowaniu Unii Europejskiej z Programu Współpracy Transgranicznej Polska-Rosja 2014-2020. Szachy zakupiono za granicą. Koszt zakupu unikatowych, kompletnych, 330-letnich szachów wykonanych z bursztynu wyniósł ok. 2,4 mln złotych.
Tak ma wyglądać nowe Muzeum Bursztynu - 10 miesięcy na wykonanie prac WIZUALIZACJE
- Muzeum Gdańska od lat współpracuje z antykwariatem Georga Laue, dzięki któremu do zbiorów trafiło w 2008 roku kilka cennych, nowożytnych eksponatów wyprodukowanych w gdańskich warsztatach bursztynniczych - mówi Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska. - O szachy ubiegało się ostatnio kilka wiodących muzeów, na przykład Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku. Wiedząc o tym w ubiegłym roku zabezpieczyliśmy zakup ze środków pochodzących ze sprzedaży biletów, po to by te wyjątkowe arcydzieło mogło być podziwiane w Światowej Stolicy Bursztynu. Zakup umożliwiła rekordowo wysoka frekwencja odwiedzin w ośmiu udostępnionych do zwiedzania oddziałów Muzeum Gdańska oraz wsparcie finansowe Unii Europejskiej
Podobnej klasy, kompletne i świetnie zachowane zestawy znajdują się w kolekcjach duńskiej rodziny królewskiej, Państwowego Muzeum Ermitażu w Sankt Petersburgu oraz muzeum jubilerstwa i złotnictwa Grünes Gewölbe w Dreźnie. Wszystkie datowane są na początek . XVIII w. Nowy eksponat, który trafił do Muzeum Gdańska, cechuje się wyższym poziomem trudności wykonania niż większość znanych odpowiedników.
Blisko 180 nowych eksponatów - biżuterii i przedmiotów użytkowych w Muzeum Bursztynu
- Przedmioty z bursztynu są delikatne i wrażliwe, a podatność na uszkodzenia rośnie wraz z wiekiem danego przedmiotu, dlatego do naszych czasów wiele arcydzieł bursztynniczych przetrwało we fragmentach i brakuje w nich wielu figurek - tłumaczy Waldemar Ossowski. - Szachy, które trafią do Gdańska to jeden z czterech zachowanych kompletów. Ma wszystkie figurki. Każda jest wykonana jest na poziomie mistrzowskim z niezwykłą dbałością o detal. Takie mógł wykonać tylko obeznany w fachu mistrz.
Jak mówi dyrektor Ossowski komplet powstał w czasach świetności szachów około 1690 roku w Gdańsku, najprawdopodobniej w warsztacie Michała Redlina, jednego z najbardziej cenionych gdańskich bursztynników. Z Gdańska trafił do Amsterdamu, a następnie w 1758 r. do Szkocji na zamek Blair. Jego posiadaczami była rodzina Murrayów. Od 1660 r. tytułowano ich książętami Atholl. Już w chwili zakupu przez Murrayów szachy wymagały naprawy, co zdaje się szkocka rodzina uczyniła. Dziś ślady klejenia za pomocą technik i materiałów znanych w XVIII w. widoczne są jedynie przy owalnych kaboszonach.
Od 28 czerwca 2021 r. szachy będzie można zobaczyć w nowym Muzeum Bursztynu w Wielkim Młynie.
