Sesja odbyła się w czwartkowe popołudnie, 4 lipca, wzięło w niej udział kilkudziesięciu mieszkańców, głównie Górnego Wrzeszcza. Obecny był także Zastępca Prezydent Gdańska Piotr Grzelak, a także prezes miejskiej spółki Gdańskie Wody Ryszard Gajewski, Dyrektor Biura Rozwoju Gdańska Edyta Damszel-Turek oraz Marcin Dawidowski, Dyrektor Wydziału Programów Rozwojowych w gdańskim magistracie. Byli także Radni Miasta Gdańska: Romuald Plewa, Kacper Płażyński i Krystian Kłos.
Michał Błaut, radny dzielnicy WG, a prywatnie mieszkaniec ul. Bohaterów Getta Warszawskiego, podkreślał, że jego ulica w ostatnich latach zalewana była 20-krotnie w trakcie ulewnych deszczy.
- W 2016 roku, po pamiętnej ulewie, zorganizowano panel obywatelski. Wypracowano rekomendacje, a po trzech latach nic się nie poprawiło - stwierdził Michał Błaut. - Rozmawiam z mieszkańcami o naszej sytuacji. Często spotykam się z propozycjami, by udrożnić więcej kanałów, zwiększyć ich przekrój. Problem naszej dzielnicy wziął się, zdaniem ekspertów, z uszczelnienia zlewni Strzyży. W górnym tarasie pojawiła się w ostatnich latach zabudowa mieszkaniowa i asfaltowe drogi.
Błaut zwracał też uwagę, że dotąd nie powstały dwa zbiorniki retencyjne, przy ul. Wileńskiej i Jaśkowa Dolina, które, w jego opinii, są kluczowe dla bezpieczeństwa Wrzeszcza.
Dr hab. Tomasz Kolerski, hydrolog z Politechniki Gdańskiej, prywatnie mieszkaniec Wrzeszcza, podkreślał, że zabudowa wzgórz morenowych przełożyła się na zwiększony spływ powierzchniowy. Zwracał też uwagę, że inwestycje, jakie miasto zrealizowało na Oruni po pamiętnej powodzi w 2001 r. były słuszne i przyniosły dobry skutek.
- Mamy problem m.in. deszczy nawalnych. Dlatego słusznym kierunkiem, jaki wprowadza wiele miast, jest budowanie i rozbudowywanie ich w taki sposób, by chłonęły wodę, by stawały się miastami-gąbkami - zaznaczał dr Kolerski. - Słusznym podejściem jest też wymuszanie przez Gdańsk na inwestorach obowiązku zapewnienia retencji przy realizowaniu nowych inwestycji.
Zastępca Prezydent Gdańska, Piotr Grzelak, zaznaczał z kolei, że nie można porównywać opadów, choćby tych z 2016 i 2018 roku, bo "nie każde podtopienie ma podobne źródło".
- Przed rokiem mieliśmy tzw. opad punktowy. Z kolei w 2016 r. przelał się zbiornik "Srebrniki". Wówczas odnotowano drugi, w historii Polski, opad. Zorganizowaliśmy panel obywatelski na ten temat, a od tamtego czasu procedujemy 80 miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które uwzględniają zapewnienie retencji (co ważne, procedura opracowania planu miejscowego trwa co najmniej dwa lata - red.) – poinformował wiceprezydent Grzelak
Nie będzie rozbudowy Galerii Bałtyckiej?
Piotr Grzelak zdradził też, że Miasto prowadzi rozmowy z inwestorem, który planuje rozbudowę Galerii Bałtyckiej - chce przekonać go do rezygnacji z tych planów.
Wiceprezydent przypomniał też, że Miasto od czasu powodzi w 2001 roku wydało pół miliarda złotych na inwestycje w zabezpieczenia przeciwpowodziowe. Powstały w tym czasie m.in. 24 zbiorniki retencyjne. Odniósł się też do słów radnego Błauta.
- W przypadku zbiornika przy Jaśkowej Dolinie, do końca bieżącego roku powinno zakończyć się jego projektowanie. Następnie ogłoszony zostanie przetarg na jego budowę. Jeśli chodzi o zbiornik przy ul. Wileńskiej, to zablokowano jego projektowanie. Jego budowę zaplanowano bowiem w ramach inwestycji nowej trasy tramwajowej Gdańsk Południe-Wrzeszcz, a ta jest blokowana przez część mieszkańców. Zamierzamy też wybudować zbiornik Dolne Młyny. Tutaj jednak mamy problem z właścicielem terenu, który nie chce wpuścić nawet geodety na miejsce planowanej inwestycji – wyjaśniał wiceprezydent Grzelak.
Przyznał on też, że taka zabudowa górnego tarasu, w tym uszczelnianie powierzchni w ostatnich latach, wynikała z braku świadomości pewnych skutków.
Piotr Grzelak poinformował również, że magistrat pracuje obecnie nad Funduszem Małej Retencji. Jego projekt zostanie wkrótce przedstawiony Radzie Miasta Gdańska, dlatego na razie nie zdradzał szczegółów.
Na słowa wiceprezydenta zareagowali z kolei Michał Błaut i obecny na sali Radny Miasta Kacper Płażyński. Obaj twierdzili, że budowa wspominanych zbiorników miała się zakończyć dekadę temu, kiedy jeszcze nie planowano budowy torowiska w tzw. Nowej Politechnicznej. Urzędnicy ripostowali z kolei, że nie wszystkie inwestycje (głównie ze względów finansowych) można było zrealizować w tym samym czasie, dlatego zaplanowano budowę zbiornika przy ul. Wileńskiej w ramach większego projektu komunikacyjnego, na który miasto pozyskałoby dofinansowanie zewnętrzne.
Dyrektor Damszel-Turek stwierdziła, że radni powołują się na uchwałę z 2001 roku, która wskazywała priorytety na kolejne lata, jeśli chodzi o zabezpieczenie przeciwpowodziowe Miasta. Przy okazji poinformowała, że procedowane bądź już przygotowane plany miejscowe zabezpieczają tereny pod budowę kolejnych 33 zbiorników retencyjnych na terenie Gdańska.
W trakcie dyskusji mieszkańcy postulowali m.in. by na nowo powstających osiedlach retencjonować całą wodę opadową. Sugerowano także, by rozbudowywać tereny zielone w mieście, które w razie potrzeby mogły "zbierać" wodę opadową.
- Na ile możliwe jest, by w świetle planów miejscowych, wpływać na inwestorów, by także dzięki nim nasze miasto stało się faktycznie "gąbką"? - dopytywał jeden z mieszkańców.
Plany miejscowe określają powierzchnię biologicznie czynną
Edyta Damszel-Turek, dyrektor Biura Rozwoju Gdańska, które opracowuje plany miejscowe w naszym mieście, podkreślała, że nie da się zaprojektować miasta na ekstremalne zjawiska pogodowe.
- W planach określamy natomiast powierzchnię biologicznie czynną, a więc taką, która powinna być przepuszczalna. Jej wielkość różni się w zależności m.in. od tego, gdzie znajduje się dany teren, jakie jest jego nachylenie, itp. Zdarza się jednak, że mieszkańcy po wybudowaniu danego budynku mieszkalnego podejmują decyzję o budowie miejsc parkingowych, wyłożonych np. kostką, w miejscu powierzchni biologicznie czynnej - podkreślała dyrektor Damszel-Turek. - W planach wskazujemy także współczynnik spływu wody. Chodzi o to, by nie trafiła ona w całości do miejskiej kanalizacji, ale została zatrzymana w miejscu opadu. Bardzo restrykcyjnie liczymy ten współczynnik.
Ryszard Gajewski, prezes miejskiej spółki Gdańskie Wody, odpowiedzialnej m.in. za utrzymanie zbiorników retencyjnych w mieście, wyjaśniał, że w tej spółce inwestorzy otrzymują warunki techniczne, jakie trzeba zapewnić na odprowadzanie wód.
- Nikt nie otrzymuje już od nas zgody na doprowadzenie takiej wody do sieci kanalizacyjnych. Chodzi o to, by zatrzymać wodę, tam gdzie ona spada – wyjaśniał prezes Gajewski.
Jeden z miejskich aktywistów, Roger Jackowski, pytał urzędników o to, czy sporządzony został bilans wody dla zlewni potoków w Gdańsku.
- Nie ma czegoś takiego, jak bilans wody. Są obliczenia hydrologiczne zlewni - wyjaśniał prezes Gajewski. - Nie wybudujemy żadnego zbiornika retencyjnego, jeżeli nie będziemy wiedzieć, ile wody do niego spłynie. To trzeba obliczać. Dla nas to podstawowe narzędzia – dodawał.
Czwartkowa sesja Rady Dzielnicy Wrzeszcz Górny trwała niemal 2,5 godziny. Radni przyjęli uchwałę większością głosów.
Przeczytaj także: Wrzeszcz Dolny. Rada Dzielnicy podjęła uchwałę w sprawie ochrony przeciwpowodziowej dzielnicy
Poniżej pełna treść przyjętego dokumentu:
Uchwała Nr V/24/19
Rady Dzielnicy Wrzeszcz Górny
z dnia 04 lipca 2019 r.
w sprawie podjęcia przez władze Miasta Gdańska skutecznych działań na rzecz zabezpieczenia przeciwpowodziowego terenów Wrzeszcza Górnego
Na podstawie §15 ust. 1 pkt 5, 6, 14 i 15, Statutu Dzielnicy Wrzeszcz Górny stanowiącego załącznik do Uchwały Nr LII/1183/14 Rady Miasta Gdańska z dnia 24 kwietnia 2014 roku w sprawie uchwalenia Statutu Dzielnicy Wrzeszcz Górny (Dz. Urz. Woj. Pomorskiego z 30.05.2014 r., poz. 2016 z późn. zm.).
Rada Dzielnicy Wrzeszcz Górny uchwala, co następuje:
- 1
Mając na uwadze powtarzające się sytuacje zalewania i powodzi miejskich na nisko położonych znacznych obszarach Dzielnicy powstających w wyniku intensywnych opadów deszczu, Rada Dzielnicy Wrzeszcz Górny wnioskuje do Władz Miasta Gdańska o podjęcie zdecydowanych działań dla stworzenia skutecznego systemu ochrony przeciwpowodziowej Dzielnicy w aspekcie zarówno ochrony życia mieszkańców jak i zabezpieczenia ich mienia oraz mienia Gminy.
- 2
Rada Dzielnicy Wrzeszcz Górny deklaruje wolę współpracy w zakresie programu przeciwpowodziowego z Radami innych dzielnic Gdańska, szczególnie położonymi na obszarze zlewni potoku Strzyża.
- 3
Załącznikiem do niniejszej uchwały, stanowiącym jej integralną część, jest stanowisko Rady Dzielnicy Wrzeszcz Górny.
- 4
Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Przewodniczący
Rady Dzielnicy Wrzeszcz Górny
Maciej Kałas
Załącznik
do Uchwały Nr V/24/19
Rady Dzielnicy Wrzeszcz Górny
z dnia 04 lipca 2019 r
Stanowisko Rady Dzielnicy Wrzeszcz Górny wyrażające opinię dotyczącą naglącej konieczności podjęcia przez władze Miasta Gdańska skutecznych działań na rzecz zabezpieczenia przeciwpowodziowego terenów Wrzeszcza Górnego
Rada Dzielnicy Wrzeszcz Górny stwierdza, iż istniejąca ochrona przeciwpowodziowa Dzielnicy od początku XXI wieku stała się dalece niewystarczającą. Pomimo deklaracji Władz Miasta Gdańska, sytuacja w ostatnich latach nie ulega poprawie, widoczne są nawet symptomy pogorszenia. Każde intensywne opady powyżej 30 litrów wody na m2 powodują zalewanie niżej położonych części terenów Dzielnicy, powodując zagrożenie dla zdrowia i życia oraz straty finansowe mieszkańców i zniszczenia w mieniu komunalnym. Przyjęta po wielkiej powodzi w 2001 r. uchwała Nr XLII/1297/2001 Rady Miasta Gdańska z dnia 20 grudnia 2001 roku w sprawie przyjęcia do realizacji najpilniejszych zadań inwestycyjnych i remontowych w latach 2002-2010 celem zabezpieczenia Miasta Gdańska przed powodzią nie została zrealizowana w większości zadań związanych z ochroną przeciwpowodziową Wrzeszcza (brak jest dotychczas zbiorników retencyjnych Wileńska II i Jaśkowa Dolina). Jednocześnie nadal trwa intensywna urbanizacja kolejnych terenów w górnym biegu potoku Strzyża i jego dopływów (Potoku Jaśkowego i Potoku Królewskiego), co w kolejnych latach doprowadzi do zwiększenia objętości fali powodziowej i przyspieszenia jej spływu na teren Wrzeszcza. Ze względu na nasilające się zmiany klimatyczne Ziemi, w najbliższych latach należy się także liczyć ze zwiększonym prawdopodobieństwem wystąpienia opadów nawalnych.
W związku z przedstawioną diagnozą Rada Dzielnicy Wrzeszcz Górny uważa za pilne i niezbędne, przygotowanie, podanie do publicznej wiadomości i realizację kompleksowego programu ochrony przeciwpowodziowej terenu zlewni potoku Strzyża opartego na aktualnym jej bilansie wodnym, ze szczególnym uwzględnieniem zmian zagospodarowania (urbanizacji i uszczelnienia) terenów w górnym biegu Strzyży oraz jej dopływów (terenów tzw. Górnego Tarasu Gdańska) dokonanych w przeciągu ostatnich 30 lat. Bilans ten powinien jasno przedstawić zmiany, które zaszły na terenie zlewni Strzyży, takie jak np. spadek retencji na skutek wzrostu powierzchni terenów zabudowanych i uszczelnionych, zmiany wielkości naturalnej retencji gruntowej na skutek prac leśnych czy też zmian na skutek powstawania lub likwidacji zbiorników retencyjnych.
Przedstawiony program, powinien przede wszystkim opierać się na zwiększeniu retencji na obszarze górnego biegu potoku Strzyża i jego dopływów i stać się podstawą do zasadniczej zmiany polityki zagospodarowania przestrzennego prowadzonej zwłaszcza na terenie tzw. Górnego Tarasu Gdańska. Powinien zawierać konkretne propozycje zmian form zagospodarowania terenów, takie jak nowe nasadzenia lasu, tworzenie obszarów parkowych, budowa sieci zbiorników retencyjnych, ogrodów deszczowych i rozwoju innych form mikroretencji. Równolegle powinien ściśle limitować lub w uzasadnionych przypadkach uniemożliwiać wprowadzanie form zagospodarowania przestrzennego związanych z uszczelnianiem powierzchni terenu i zmniejszaniem retencji gruntowej, takich jak wycinka drzew i krzewów, budowa nowych dróg i ulic, parkingów, nowych osiedli mieszkaniowych, centrów handlowych i innych inwestycji zwiększających i przyspieszających szybki odpływ wód opadowych do kanalizacji deszczowej i cieków wodnych dorzecza potoku Strzyża.
Rozwiązania przyjęte w programie powinny zostać wprowadzone jako zmiany do treści Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Gdańska i stanowić obligatoryjnie wytyczne przy opracowywaniu nowych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Uchwalone dotąd MPZP powinny zaś zostać zmienione – zweryfikowane i dostosowane do rozwiązań z programu przeciwpowodziowego. Równocześnie inwestycje budowlane aktualnie i planowane na terenie Górnego Tarasu powinny zostać zweryfikowane pod kątem ewentualnego ograniczania retencji i w przypadku zwiększania przez nie zagrożenia powodziowego ich realizacja powinna zostać wstrzymana do czasu wprowadzenia zmian w projektach i formach zagospodarowania terenu na takie, które nie pogorszą bilansu retencji wody.
Ze względu na ponad-dzielnicowy charakter zagrożeń powodziowych, Rada Dzielnicy Wrzeszcz Górny oczekuje od Władz Miasta Gdańska podjęcia przedstawionych działań. Jednocześnie deklaruje wolę współpracy w zakresie programu przeciwpowodziowego z Radami innych dzielnic Gdańska, w tym zwłaszcza dzielnic położonych na obszarze zlewni potoku Strzyża.
Rada Dzielnicy Wrzeszcz Górny stwierdza pilną potrzebę podjęcia działań inwestycyjnych i modernizacyjnych dotyczących:
- budowy niezrealizowanych dotąd zbiorników Wileńska II i Jaśkowa Dolina, o pojemności, jak najbardziej dostosowanej do aktualnych zagrożeń powodziowych,
- zwiększenia przepustowości potoku Strzyża, potoku Jaśkowego i potoku Królewskiego oraz przebudowy ich koryt, bądź kanałów w sposób zmniejszający zagrożenie dla terenów zamieszkałych,
- rozbudowy i modernizacji systemu kanalizacji deszczowej na terenie dzielnicy oraz zabezpieczenia go przed przepływem zwrotnym,
- zlokalizowania i usunięcia ewentualnych połączeń systemów kanalizacji deszczowej i sanitarnej oraz nieszczelności systemu kanalizacji sanitarnej, powodujących zalewanie domów i piwnic poprzez wybicie wody deszczowej z systemu kanalizacji sanitarnej w okresie intensywnych opadów deszczu na terenie dzielnicy Wrzeszcz Górny oraz zabezpieczenie systemu kanalizacji sanitarnej przed przepływem zwrotnym,
- zwiększenia zdolności retencji, w tym także mikroretencji, w dolnym biegu potoku Strzyża oraz jego dopływów.
- włączenia do programu osłony przeciwpowodziowej budowy zbiorników Dolny Młyn i Jaśkowy Młyn.
Rada Dzielnicy Wrzeszcz Górny apeluje do Rady Miasta Gdańska o uwzględnienie w budżecie Miasta Gdańska niezbędnych środków na prace projektowe dotyczące ochrony Wrzeszcza przed powodzią jeszcze w bieżącym roku oraz na przedstawione prace budowlane w latach następnych.
Rada Dzielnicy Wrzeszcz Górny z obawą przyjmuje plany przebudowy kanału Strzyży w sąsiedztwie Galerii Bałtyckiej. Utworzenie tu kilku zakrętów powodować może: zwiększenie zamulania i dodatkowe spiętrzenia wód, co spowoduje pogorszenie i tak trudnej sytuacji powodziowej na odcinku powyżej tj. na al. Grunwaldzkiej w okolicach skrzyżowania z al. Żołnierzy Wyklętych.
Rada Dzielnicy Wrzeszcz Górny stwierdza, że w ramach postulowanych prac zaproponowane nowe rozwiązania podnoszące retencję zlokalizowane na terenie Wrzeszcza Górnego na różnych odcinkach potoków powinny zostać skonsultowane z Radą Dzielnicy Wrzeszcz Górny.
Ponadto nowe, planowane w Dzielnicy inwestycje komunikacyjne, a zwłaszcza trasa Nowa Politechniczna i GPW, będą miały ogromny wpływ na czas spływu wód opadowych z Górnego Tarasu, jak również znacząco zmniejszą naturalną retencję w zlewni Potoku Królewskiego. Powinno to zostać ponownie przeanalizowane w ramach postulowanego raportu przeciwpowodziowego, zarówno jeśli chodzi o spływ jak i miejsce ostatecznego odprowadzenia wód deszczowych.
