• Start
  • Wiadomości
  • Noblista i współtwórca leku na potencję doktorem honoris causa AWFiS

Noblista i współtwórca leku na potencję doktorem honoris causa AWFiS

Profesor Ferid Murad, amerykański farmakolog i laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny, otrzymał tytuł doktora honoris causa Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu im. Jędrzeja Śniadeckiego w Gdańsku. Laudację na cześć amerykańskiego uczonego wygłosił profesor dr hab. Jędrzej Antosiewicz. Uroczystość odbyła się w piątek, 15 czerwca.
15.06.2018
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl

Profesor Ferid Murad, doktor honoris causa
Profesor Ferid Murad, doktor honoris causa Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku
fot. Beata Zarach

„Senat Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku nadaje panu prof. Feridowi Muradowi tytuł doktora honoris causa Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu im. Jędrzeja Śniadeckiego w Gdańsku jako szczególne wyróżnienie za: wieloletnią, uwieńczoną sukcesami i licznymi nagrodami - w tym najważniejszą Nagrodą Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii w 1998 roku - karierę naukową ze wspaniałym, niekwestionowanym dorobkiem naukowym, osiągnięcia naukowe, które uczyniły go światowym autorytetem w dziedzinie nauk medycznych, harmonijne łączenie teorii z praktyką, znajdujące odzwierciedlenie w autorstwie patentów, stanowiących uniwersalny wkład w rozwój nauki i wiedzy” - czytamy w uzasadnieniu gdańskiej uczelni.

Z kolei w laudacji prof. Jędrzej Antosiewicz zaznaczył m.in.: - Pan profesor Murad jako pierwszy wykazał, że mechanizm działania nitrogliceryny, znanego wazodylatora, był związany z uwalnianiem tlenku azotu. Co ciekawe, wykazał również, że tlenek azotu działa wazodylatacyjnie poprzez aktywację cytozolowej cyklazy guanylowej w sygnałowaniu wewnątrzkomórkowym. Prace profesora przyczyniły się do opracowania słynnej w całym świecie viagry, jednakże pan prof. Murad dużo chętniej rozmawia na temat roli tlenku azotu w leczeniu wcześniaków z nadciśnieniem płucnym, gojeniu się ran czy miażdżycy naczyń krwionośnych i uważa te problemy badawcze za dużo bardziej istotne.

Prof. Antosiewicz wspomniał także o sportowych zamiłowaniach noblisty: - Warta podkreślenia jest również sportowa aktywność prof. Murada. Uprawiał On szermierkę, wciąż grywa w golfa i szachy.


Profesor Ferid Murad urodził się 14 września 1936 roku w Whiting w stanie Indiana). W 1965 obronił doktorat na Western Reserve University w Cleveland (Ohio), w 1977 roku wykazał, że nitrogliceryna (oraz podobne leki nasercowe) powoduje wytwarzanie się tlenku azotu, co z kolei prowadzi do powiększenia średnicy naczyń krwionośnych i większego przepływu krwi. W 1998 roku został laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii za poznanie roli tlenku azotu i cytozolowej cyklazy guanylowej w sygnałowaniu wewnątrzkomórkowym.

Odkrycia profesora przyczyniły się również do znacznie lepszego zrozumienia fizjologii wysiłku fizycznego. Prace prof. Ferida Murada to około czterysta artykułów w prestiżowych czasopismach naukowych, obejmujące wiele zagadnień, jednak te dotyczące tlenku azotu i regulacji syntezy cGMP należy uznać za Jego największe osiągnięcie. 

Kariera naukowa prof. Murada związana była z pracą w czołowych uniwersytetach USA, w tym na Uniwersytecie Medycznym w Cleveland, Uniwersytecie Harvarda w Bostonie, Narodowym Instytucie Zdrowia w Bethesdzie oraz Uniwersytecie w Stanford. 

Prof. Murad  był uczniem innego noblisty - prof. Sutherlanda, laureata Nagrody Nobla w 1971 roku.

Uroczystość nadania tytułu doktora honoris causa prof. Feridowi Muradowi, laureatowi Nagrody Nobla z 1998 roku: tutuł wręcza Waldemar Moska, rektor AWFiS
Uroczystość nadania tytułu doktora honoris causa prof. Feridowi Muradowi, laureatowi Nagrody Nobla z 1998 roku: tytuł wręcza Waldemar Moska, rektor AWFiS
fot. Mateusz Ochocki/KFP


Laudacja z okazji nadania tytułu doktora honoris causa AWFiS w Gdańsku panu profesorowi Feridowi Muradowi wygłoszona w dniu 15 czerwca 2018 roku przez profesora Jędrzeja Antosiewicza:

Magnificencjo, Wysoki Senacie, Szanowny Doktorze honoris causa, Panie i Panowie!

Mam zaszczyt wygłosić laudację na cześć Pana Profesora Ferida Murada, wybitnego uczonego, noblisty, doktora honoris causa Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku. Recenzentami dorobku profesora Murada byli wybitni polscy uczeni w osobach pana prof. Stefana Angielskiego z Powiślańskiej Szkoły Wyższej w Kwidzynie, pana prof. Stefana Chłopickiego z Uniwersytetu Jagiellońskiego i pana prof. Ireneusza Haponiuka z naszej uczelni.

Ferrid Murad urodził się 14 września 1936 roku w Whiting, Indiana, USA. W latach 1958-65 studiował medycynę na Western Reserve University, School of Medicine, Cleveland, Ohio. Stopień doktora uzyskał na Uniwersytecie Medycznym w Cleveland, Ohio w 1965 r. W latach 1965-1970 pracował na Uniwersytecie Harvarda w Bostonie oraz Narodowym Instytucie Zdrowia w Bethesdzie. Profesorem został na Uniwersytecie w Charlottesville w Południowej Wirginii. Pięć lat później objął Katedrę Medycyny na Uniwersytecie w Stanford. Od 20 lat jest dyrektorem Katedry Medycyny i Farmakologii na Uniwersytecie w Teksasie.

Niewątpliwie ogromny wpływ na rozwój naukowy pana prof. Murada miał E.W. Sutherland, jego mistrz, laureat Nagrody Nobla (1971) za odkrycie cAMP. W zakładzie kierowanym przez pana prof. Sutherland, Ferid Murad obronił swoją pracę doktorską pt. „A study of agents which influence the formation and action of cAMP” (1965). Co ważne i ciekawe, prof. Murad jest również pierwszym autorem pracy wspólnej ze swoim mistrzem, którą opublikowano w 1962 r. w Journal of Biological Chemistry, opisującej mechanizm komórkowego działania cAMP. Była to jego pierwsza opublikowana praca naukowa. Pan prof. Murad jako pierwszy wykazał, że mechanizm działania nitrogliceryny, znanego wazodylatora, był związany z uwalnianiem tlenku azotu. Co ciekawe, wykazał również, że tlenek azotu działa wazodylatacyjnie poprzez aktywację cytozolowej cyklazy guanylowej w sygnałowaniu wewnątrzkomórkowym. Prace profesora przyczyniły się do opracowania słynnej w całym świecie viagry, jednakże pan prof. Murad dużo chętniej rozmawia na temat roli tlenku azotu w leczeniu wcześniaków z nadciśnieniem płucnym, gojeniu się ran czy miażdżycy naczyń krwionośnych i uważa te problemy badawcze za dużo bardziej istotne. Całokształ badań prof. Murada nad fizjologiczną funkcją tlenku azotu został doceniony przez Komitet Noblowski, który uhonorował Jego osiągniecia naukowe przyznając mu nagrodę Nobla w 1998 roku w dziedzinie fizjologii i medycyny.

Wpływ prac naukowych prof. Murada na naukę światową był przeogromny. Jak podaje Scott A. Waldman, uczeń pana Profesora, w artykule opublikowanym Current Medicinal Chemistry w 2016 roku, liczba prac dotyczących roli tlenku azotu w medycynie i biologii wynosi ponad 150 tys. po ponad 30 latach od przełomowych odkryć pana prof. Murada. Po odkryciu fizjologicznej funkcji tlenku azotu, do niezwykle mocno zgłębianych badań nad rolą reaktywnych form tlenu w patomechanizmie wielu chorób szybko dołączyły prace poświęcone reaktywnym formom azotu. Nadtlenoazotyn, który powstaje w reakcji tlenku azotu z anionorodnikiem ponadtlenkowym jest jednym z silniejszych oksydantów powstających w ludzkim organizmie. Badania pokazują, że tlenek azotu może być również toksycznym gazem. Jego rola zależy od stężenia, miejsca, gdzie powstał, czy obecności reaktywnych form tlenu.

To krótkie omówienie niektórych aspektów badań pana prof. Murada pokazuje, jak przełomowe były Jego prace i na jak wiele dziedzin nauki miały wpływ, w tym również na badania w naukach o sporcie. Obecnie na hasło „tlenek azotu i wysiłek fizyczny” wyświeta się około 3500 prac naukowych w bazie PubMed. Dziś trudno sobie wyobrazić badania dotyczące metabolizmu mięśni szkieletowych, układu krążenia, kości, funkcji mózgu czy też badania nad chorobami nowotworowymi bez uwzględniania roli tlenku azotu i sygnałowania inicjowanego przez ten gaz.

Warta podkreślenia jest również sportowa aktywność prof. Murada. Uprawiał On szermierkę, wciąż grywa w golfa i szachy.

W przedstawionej przeze mnie laudacji zawarłem tylko niektóre, wybrane fragmenty bogatej kariery naukowej pana prof. Murada, od dziś doktora honorowego Naszej Uczelni. Wyrażam nadzieję, że obecność tak znakomitego uczonego w murach naszej uczelni wzmocni naszą wiarę w moc nauki i będzie dla nas impulsem do pracy mającej na celu odkrywanie tajemnic ludzkiego organizmu. Sławny uczony, Albert Einstein, powiedział: „Chcę poznać myśli Boga, reszta to szczegóły”. Myślę, że prace pana prof. Murada pokazują nam część tych myśli. Zrozumienie i poznanie skomplikowanych szlaków metabolicznych i sygnalizacyjnych zarówno na poziomie komórki jak i całego organizmu przybliża nas do zrozumienia, jak doskonale jest zaprojektowany i funkcjonuje ludzki organizmu i zwiększa nasz podziw dla piękna stworzenia.

Dlatego niech będzie mi wolno zakończyć laudację stwierdzeniem, że nadanie panu profesorowi Feridowi Muradowi doktoratu honoris causa, czyli „dla zaszczytu”, przez Akademię Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku jest zaszczytem dla nas wszystkich pracujących w murach tej uczelni.
Oto do społeczności akademickiej naszej Uczelni wstępuje niezwykły Człowiek, doświadczony naukowiec, którego wkład w rozwój nauki na świecie jest niezaprzeczalny. Wyniki Jego pracy pozwalają nam widzieć i rozumieć więcej, odkrywają nowe problemy dla eksploracji naukowej.

Panie Profesorze, drogi Panie Doktorze Honoris Causa, niech honorowy doktorat Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku będzie dowodem naszego głębokiego uznania dla Pana osiągnięć i formą podziękowania za Pana wkład w rozwój nauki i przykład życia z pasją

TV

Mevo się kręci!