• Start
  • Wiadomości
  • Szpitale dawnego Gdańska. Promocja nowego wydawnictwa i wystawa

Szpitale dawnego Gdańska. Promocja nowego wydawnictwa i wystawa

6 lutego w Domu Uphagena w Gdańsku miała miejsce promocja nowego wydawnictwa zatytułowanego „Ubodzy, chorzy, sieroty. Szpitale dawnego Gdańska w okresie średniowiecza i nowożytności”. Książka ukazała się nakładem Muzeum Gdańska i Okręgowej Izby Lekarskiej.
07.02.2020
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
Przedstawienie lazaretu przy Bramie Oliwskiej/Domu Ospy (za: R. Curicke, Der Stadt Danzig historische Beschreibung, Gdańsk/Amsterdam 1687)
Przedstawienie lazaretu przy Bramie Oliwskiej/Domu Ospy (za: R. Curicke, Der Stadt Danzig historische Beschreibung, Gdańsk/Amsterdam 1687)


To prawdziwa gratka nie tylko dla miłośników historii miasta. Książka „Ubodzy, chorzy, sieroty. Szpitale dawnego Gdańska w okresie średniowiecza i nowożytności” jest opowieścią o fenomenie gdańskiego szpitalnictwa, którego początki sięgają czasów średniowiecza i działających w mieście kościołów. „Ubodzy, chorzy, sieroty. Szpitale dawnego Gdańska w okresie średniowiecza i nowożytności” to sześć rozdziałów, 166 stron i 70 ilustracji, głównie przedstawień kartograficznych i planów. Publikację przygotowali profesorowie Adam Szarszewski i Aleksander Piwek oraz doktorzy Katarzyna Darecka, Piotr Samól i Janusz Dargacz.

Dom Uphagena. Promocja książki Ubodzy, chorzy, sieroty. Szpitale dawnego Gdańska w okresie średniowiecza i nowożytności
Dom Uphagena. Promocja książki " Ubodzy, chorzy, sieroty. Szpitale dawnego Gdańska w okresie średniowiecza i nowożytności"
zdj. Krzysztof Mystkowski/KFP


- Pod wieloma względami wyprzedzało ono inne miasta dawnej Europy. W nowożytnym Gdańsku wyspecjalizowała się dość wcześnie medycyna dziecięca. W publikacji skupiliśmy się głównie na kwestiach związanych z architekturą szpitali i jej zmianami, ponieważ we współczesnej topografii zniszczonego w 1945 r. miasta nie znajdziemy już pozostałości budynków służących ubogim i leczeniu chorych. Wyjątkiem są pewne partie powstałego przed 1380 r. szpitala Bożego Ciała przy ul. 3 Maja – mówi Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska.

Książka Ubodzy, chorzy, sieroty. Szpitale dawnego Gdańska w okresie średniowiecza i nowożytności . Tej samej tematyce poświęcona jest wystawa w Domu Uphagena
Książka "Ubodzy, chorzy, sieroty. Szpitale dawnego Gdańska w okresie średniowiecza i nowożytności". Tej samej tematyce poświęcona jest wystawa w Domu Uphagena
zdj. Krzysztof Mystkowski/KFP


Z pewnością wielu czytelników odkryje w tej lekturze miejsca i obiekty, które dotychczas nie przywodziły im na myśl obrazków z medycyną w tle. Jednym z takich miejsc był odbudowany w latach 50. XX wieku ze zniszczeń wojennych dom Stowarzyszenie Apostolstwa Katolickiego Księża Pallotyni przy ul. Elżbietańskiej 1. W średniowieczu działał tu pod patronatem św. Elżbiety jeden z najbogatszych gdańskich szpitali.


Pierwsze wzmianki o rozwoju gdańskiego szpitalnictwa pochodzą z okresu panowania Krzyżaków, zakonu, którego misją była opieka nad chorymi podróżnymi na terenie Ziemi Świętej. Początkowo instytucje szpitalne zakładano przy kościołach. Najwcześniej powstał Szpital Świętego Ducha (1310-1311). Na przełomie XIV/XV w. powstały szpitale: Bożego Ciała (1351 r.), św. Barbary (1387 r.), św. Elżbiety (ok. 1393 r.), znajdujący się poza murami miasta lazaret oraz szpital dla marynarzy przy kościele św. Jakuba na Młodym Mieście (1414 r.).

Nz. fragment obrazu Adama Elsheimera z 1598 r., przedstawiający św. Elżbietę Węgierską, patronkę ubogich i dzieł miłosierdzia, podczas posługi w szpitalu
Nz. fragment obrazu Adama Elsheimera z 1598 r., przedstawiający św. Elżbietę Węgierską, patronkę ubogich i dzieł miłosierdzia, podczas posługi w szpitalu
mat. Muzeum Gdańska


W epoce nowożytnej działalność gdańskich instytucji podlegała procesom specjalizacji. W 1541 r. w Szpitalu Świętej Elżbiety utworzono wydzielony oddział dziecięcy. W 1549 r. powstał oddział dla umysłowo chorych. Osoby cierpiące na zaburzenia w całej Europie zamykano wówczas w więzieniach, bądź - w wielu przypadkach uznawano za opętane. W XVII wieku, w związku z zagrożeniem epidemią dżumy, na terenie Gdańska stworzono dom dla zadżumionych.

Książka wydana przez Muzeum Gdańska i Okręgową Izbę Lekarską opowiada także o historii i architekturze (włącznie z detalami stolarskimi) Domu Dobroczynności działającego od 1699 roku przy ul. Sierocej 6 (obecnie Dom Chodowieckiego i Grassa - oddział Gdańskiej Galerii Miejskiej).

Książka Ubodzy, chorzy, sieroty. Szpitale dawnego Gdańska w okresie średniowiecza i nowożytności . Tej samej tematyce poświęcona jest wystawa w Domu Uphagena
Książka "Ubodzy, chorzy, sieroty. Szpitale dawnego Gdańska w okresie średniowiecza i nowożytności". Tej samej tematyce poświęcona jest wystawa w Domu Uphagena
zdj. Krzysztof Mystkowski/KFP


Publikacji towarzyszy wystawa pod tym samym tytułem. W Domu Uphagena można obejrzeć blisko 50 oryginalnych eksponatów oraz rycin, ilustracji i XIX-wiecznych zdjęć, a także odnaleziony w 2009 r. w kościele św. Jakuba wyjątkowy kartusz natrumienny ze zbiorów Muzeum Archeologicznego w Gdańsku.

Książkę natomiast będzie można zakupić w sklepikach Muzeum Gdańska. Do sprzedaży trafi 250 egzemplarzy w cenie 70 zł.


Zwiedzanie wystawy:

Termin: do 29.03.2020 r. (z wyjątkiem poniedziałków, wtorków oraz dni świątecznych)

Miejsce: Dom Uphagena, ul. Długa 12, Gdańsk

Wstęp: 16 zł / normalny; 8 zł / ulgowy; 35 zł rodzinny (1-2 dorosłych, 2-6 dzieci do lat 18), bezpłatnie w ramach Karty Mieszkańca

Pozostałe wydarzenia:

Oprowadzania kuratorskie: Ubodzy, chorzy, sieroty. Szpitale dawnego Gdańska w okresie średniowiecza i nowożytności

Termin: 11 II 2020 r. (wtorek), godz. 12:00

             14 III 2020 r. (sobota), godz. 12:00

Miejsce: Dom Uphagena, ul. Długa 12, Gdańsk

Wstęp: bezpłatny

 

Muzeum Gdańska Seniorom: Ubodzy, chorzy, sieroty. Szpitale dawnego Gdańska w okresie średniowiecza i nowożytności

Termin: 26.03.2020 r. (czwartek), godz. 11:00-13:00

Miejsce: Dom Uphagena, ul. Długa 12, Gdańsk

Rejestracja: d.powirska@muzeumgdansk.pl; w terminie 16 – 25 marca 2020 -  limit miejsc: 18 os.

 

TV

Żywie Biełaruś! Białoruski Dzień Wolności w Gdańsku