Konspiracja zbrojna istniała w okupowanej podczas II wojny światowej Polsce już od 1939 r. Jednak 79 lat temu formalnie Związek Walki Zbrojnej został przemianowany na Armię Krajową. Stała się ona wówczas, tak jak nasze wojsko na wschodzie i zachodzie, integralną częścią Sił Zbrojnych RP. Kwatera AK powstała na Cmentarzu Łostowickim w Gdańsku na początku w 1994 r. Upamiętnia bohaterów podziemnej walki zbrojnej. Pierwszą osobą pochowaną tu był płk Witold "Wicher" Kucharski, żołnierz Armii Krajowej z okręgu łódzkiego, zmarły na emigracji w Londynie. Jego pogrzeb miał miejsce w styczniu 1994 r.
Akcja Światło dla Bohaterów przypada w tym roku dzień po 79. rocznicy przemianowania rozkazem Naczelnego Wodza Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową, które miało miejsce 14 lutego 1942 r.
- Tylko na samym Cmentarzu Łostowickim, na Kwaterze AK, spoczywa 220 polskich bohaterek i bohaterów z centralnej Polski, przedwojennych województw wschodnich, m.in. nowogródzkiego i wileńskiego. Powojenny Gdańsk stał się ich nowym domem, próbą odnalezienia się w nowej komunistycznej rzeczywistości. To dlatego co roku przypominamy o zasłużonych gdańszczankach i gdańszczanach, rozmawiamy z żyjącymi, a tym, którzy już odeszli, zapalamy znicze w miejscach ich spoczynku – mówi Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska.
Spacer szlakiem bohaterów
Uczniowie i historycy wyruszą o godz. 9.00, spod Pomnika Państwa Podziemnego na Targu Rakowym. Szlak spaceru po Głównym Mieście będzie związany z osobą Franciszka Troszczyłówa, w czasie wojny żołnierza AK o pseudonimie Pomorzak, który po wojnie obronił dyplom w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych i był zaangażowany w odbudowę Głównego Miasta. Podczas spaceru przypomnimy też życiorys Wiesława Gierłowskiego ps. Grom, znanego gdańskiego bursztynnika i historyka sztuki.
Spotkanie z historią
Około godziny 10:00 uczestnicy udadzą się do Ratusza Głównego Miasta na spotkanie online z Ireną Wronkowską, kombatantką z Okręgu Białystok AK, a stamtąd na Cmentarz Łostowicki. Tam na Kwaterze AK, razem z prezydent Gdańska oraz prezes Koła Gdańsk Światowego Związku Żołnierzy AK Jadwigą Basińską zapalą znicz na każdym z 220 grobów.
- Światło dla Bohaterów to wyjątkowa lekcja historii, która przede wszystkim daje uczniom możliwość samodzielnego odkrywania przeszłości. Nie tylko odkrywamy na nowo miejsca, obok których często przechodziliśmy obojętnie. Poznajemy również świadków historii. Choć w tym roku porozmawiamy z kombatantami tylko wirtualnie, to takie spotkania zawsze wywierają na młodzieży ogromne wrażenie. Po każdej edycji akcji uczniowie często sami zaczynali przeszukiwać rodzinne archiwa i dopytywać bliskich o losy ich pradziadków - mówi Mikołaj Wysiecki, nauczyciel historii i WOS-u w Szkole Podstawowej nr 60 w Gdańsku.
Nazwa: Światło dla bohaterów
Termin: 15 lutego 2020 r., godz. 9.00-13.00
Gdzie: Główne Miasto, Ratusz Głównego Miasta, Cmentarz Łostowicki / Kwatera AK
Organizatorzy: Miasto Gdańsk, Stowarzyszenie Kwatera Akowska na Cmentarzu Łostowickim, Koło Gdańsk Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej, Muzeum Gdańska, Szkoła Podstawowa nr 60 w Gdańsku
