Wystawa satyrycznych rysunków Mariana Kołodzieja w NCK. Do 10 stycznia 2022
W Gdańskim Konkursie Literackim, organizowanym przez Miasto Gdańsk, a realizowanym przez Wojewódzką i Miejską Bibliotekę Publiczną im. Josepha Conrada-Korzeniowskiego w Gdańsku, udział mógł wziąć każdy, kto ukończył 18 lat. Przyjmowane były utwory o dowolnej objętości i tematyce np. zbiory wierszy, opowiadania, wspomnienia, eseje, a także powieści, utwory dramatyczne czy reportaże.
Do tegorocznej edycji wpłynęło 98 zgłoszeń, ale dwa zostały odrzucone z powodu błędów formalnych. Najwięcej, bo aż 59 to powieści i opowiadania. 33 oceniane prace to poezja. Wśród zgłoszeń znalazły się także 4 sztuki teatralne. Nadesłane prace są z całego świata - m.in. z Kanady i Wielkiej Brytanii. Najwięcej - 21 - pochodziło z Gdańska.
Oceniała je komisja konkursowa, w skład której weszli:
- Ewa Nawrocka (przewodnicząca) - literaturoznawczyni i krytyk artystyczna; emerytowana profesor Uniwersytetu Gdańskiego; autorka m.in. książek „Osoba w podróży. Podróże Marii Dąbrowskiej” (2002), „Słowacki - wielki nieobecny” (2018), współredaktorka tomu „Czytanie Szekspira” (2004)
- Tadeusz Dąbrowski - poeta, eseista, krytyk literacki, redaktor dwumiesięcznika literackiego „Topos” i dyrektor artystyczny festiwalu Europejski Poeta Wolności, zdobywca wielu nagród, m.in. „Małego Berła” Fundacji Kultury Polskiej, które otrzymał z rąk Tadeusza Różewicza
- Magdalena Grzebałkowska - pisarka i reporterka; autorka biografii ks. Jana Twardowskiego oraz Tomasza i Zdzisława Beksińskich; laureatka Nagrody Grand Press oraz Śląskiego Wawrzynu Literackiego; w 2016 r. nominowana do Nagrody Literackiej „Nike” za książkę „1945. Wojna i pokój”
- Artur Nowaczewski - pisarz, adiunkt w Zakładzie Teorii Literatury i Krytyki Artystycznej Uniwersytetu Gdańskiego; laureat wielu nagród, m.in finalista Nagrody Literackiej Europy Środkowej Angelus za „Hostel Nomadów”
- Jarosław Zalesiński - poeta, laureat m.in. nagrody Fundacji im. ks. Janusza St. Pasierba, krytyk teatralno-literacki, dyrektor Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gdańsku.
Zwyciężyła powieść autorstwa wrocławianina Aleksandra Możdżana pt. „Nie barwy, które niesie wiatr”. Nagrodą jest sfinansowany przez miasto druk nagrodzonego dzieła, w nakładzie 1000 egzemplarzy.
Uzasadnienie jury dotyczące wyboru laureata
W prozie Aleksandra Możdżana odbija się rzeczywistość współczesnej Polski. Dar obserwacji i słuch językowy to główne zalety książki wrocławskiego autora. Rozpoznajemy dekoracje, w których rozgrywają się opowiadane przez niego historie - zgrzebność trywialnej krzątaniny trzydziesto-, czterdziestolatków, połączoną z życiem na pokaz na wallach mediów społecznościowych.
Nitka fabularna wiążąca losy poszczególnych postaci nie jest tak ważna jak sposób, w jaki autor przedstawia nam realia 2021 roku - z poczuciem humoru, ambicją mimetycznego opisu doprawionego ubogacającą szczyptą groteski i satyrycznej zjadliwości. Robi to niby żartem, niby ślizgając się po temacie, a jednak potrafi uchwycić istotę rzeczy – jak chociażby w znakomicie poprowadzonym wątku ukraińskim. W ciągu kilku lat Ukraińcy jako swoi-obcy stali się częścią naszego społecznego pejzażu, dodatkowym lustrem - pozwalającym obejrzeć się nam trochę z boku, rzucić wyzwanie mentalności monoetnicznej, coraz bardziej zmierzającej w stronę turbopatriotyzmu.
Że obraz to niezbyt dla naszego społeczeństwa korzystny? Cóż, nie jest to literatura, która chce się osadzić w zużytych kliszach. I choć nie udaje się Możdżanowi do końca zapanować nad opisywaną materią, jej zmienną formą (bezformiem?), dynamiką, choć w pogoni za całością zapomina, że czasem wystarczy narracja krótsza, skupiona na zgrabnie wydobytym detalu, szczególe, fragmencie - to jego próba literackiego zmierzenia się z krajem „dobrej zmiany” daje interesujące zaczątki pisarstwa.
Konkurs z tradycjami i wyjątkowym patronem
Gdański Konkurs Literacki organizowany jest od 1991 roku. Jego inicjatorem był Bolesław Fac, i to właśnie jego nazwiskiem nazwano konkurs w 2002 roku. W 2020 roku podczas kwietniowej sesji Rady Miasta, radni przyjęli uchwałę o zmianie nazwy z Konkursu Literackiego Miasta Gdańska im. Bolesława Faca - taka nazwa funkcjonowała do wiosny - na Gdański Konkurs Literacki im. Bolesława Faca.
Patron nagrody, Bolesław Fac (1929–2000) był prozaikiem, poetą i tłumaczem. Debiutował w 1956 r. wierszami na łamach studenckiego dwutygodnika „Kontrasty”. W 1959 r. wydał pierwszą książkę poetycką „Gotyk dźwięku”. Animator życia literackiego i kulturalnego. Współtwórca teatru studenckiego Kontrapunkt przy Akademii Medycznej w Gdańsku, Grupy Literackiej „Seledyn” (1956–1957), literacko-artystycznej grupy studenckiej Szkoła Grafomanów (1957–1960). Autor kilkunastu tomików wierszy, siedmiu powieści (m.in. „Misja specjalna”, „Damroka”, „Aureola, czyli powrót do Wrzeszcza”, „Wspólne zmartwienia”), sztuk teatralnych, przekładów z literatury niemieckiej. Od roku 1960 członek Gdańskiego Oddziału Związku Literatów Polskich, w latach 1981–1983 jego prezes. W 1966 r. wiceprzewodniczący Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki.
Oprac. AO
