• Start
  • Wiadomości
  • Po co ludziom ideologie? Posłuchaj rozmowy z prof. Michałem Bilewiczem

Po co ludziom ideologie? Posłuchaj rozmowy z prof. Michałem Bilewiczem

Czy można odrzucić ideologie i nie zwariować? Czy można oceniać ideologie i uważać jedne za lepsze - w jakimkolwiek tego słowa znaczeniu - od innych? Na te i wiele innych pytań odpowiada psycholog społeczny prof. Michał Bilewicz, w rozmowie z dr. Wiesławem Baryłą, w ramach spotkania Klubu „Tygodnika Powszechnego” Trójmiasto.
29.05.2020
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
Prof. Michał Bilewicz jest psychologiem społecznym i publicystą. Obszar jego zainteresowań to m.in. psychologia stosunków międzygrupowych oraz badania stereotypów i uprzedzeń
Prof. Michał Bilewicz jest psychologiem społecznym i publicystą. Obszar jego zainteresowań to m.in. psychologia stosunków międzygrupowych oraz badania stereotypów i uprzedzeń
mat. Klubu „Tygodnika Powszechnego” Trójmiasto

 

Konsultacje społeczne na temat elektromobilności - posłuchaj ekspertów, wypełnij ankietę

 

Psychologowie społeczni, podobnie jak powieściopisarze, badają ludzkie doświadczanie życia i poszukują odpowiedzi na pytanie, jak to jest być innym człowiekiem. Milan Kundera - wciąż niedoceniony nagrodą Nobla powieściopisarz i eseista czeskiego pochodzenia - uważa, że człowiek pragnie świata, w którym dobro i zło można wyraźnie odróżnić, ponieważ ma wrodzone i niepohamowane pragnienie osądzania, zanim zrozumie. Z tego pragnienia wyrastają religie i ideologie.

Czy John Lennon był niepoprawnym marzycielem, gdy śpiewał o świecie, w którym nie ma powodów by zabijać? Czy ideologie są zbędne? Czy bez ideologii bylibyśmy w stanie zrozumieć świat? Czy bez ideologii możliwe byłoby decydowanie i działanie? Czy ideologie służą redukcji niepewności i czy są wrodzone? Czy zastępują rozumowanie? Czy można odrzucić ideologie i nie zwariować? Czy można oceniać ideologie i uważać jedne za lepsze - w jakimkolwiek tego słowa znaczeniu - od innych?

- Okres epidemii koronawirusa jest dla wielu psychologów społecznych okazją do tego, żeby przeprowadzić badania na temat tego, jak zmienia się społeczeństwo w czasie kryzysów, np. w sytuacji zagrożenia patogenami. Te badania pokazują, jak społeczeństwo błyskawicznie się zmienia, jak zmieniają się postawy i nastawienia. Jeszcze kilka tygodni temu mogliśmy mówić, że wszyscy Polacy gromadzą się wokół rządu, popierają politykę władz niezależnie od własnych przekonań i ideologii politycznych, które wyznają - kilka tygodni później rząd jest oceniany bardzo krytycznie, spada poparcie dla jego działań i strategii. Na wielu innych wymiarach widzimy takie zmiany, które dzieją się na naszych oczach - mówi psycholog społeczny prof. Michał Bilewicz.

Jak tłumaczy, takie zmiany widoczne są na wielu polach. Na samym początku epidemii wyraźnie dało się zobaczyć wzrost autorytaryzmu - przywiązania do władz, niechęci do tych, którzy łamią zasady - w tym przypadku izolacji społecznej, czy unikają kwarantanny. Ale badacz zastrzega, że nie sposób na tej podstawie przewidywać przyszłość, nauka pozwala tylko formułować zależności przyczynowe czy badać mechanizmy, także te stojące za ideologiami.

 

Rozmowa prof. Michała Bilewicza z dr. Wiesławem Baryłą:

 

Michał Bilewicz - psycholog społeczny, publicysta, doktor habilitowany nauk społecznych, profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego. Kierownik Centrum Badań nad Uprzedzeniami UW oraz wykładowca na Wydziale Psychologii UW. Zastępca przewodniczącego Komitetu Psychologii Polskiej Akademii Nauk oraz członek zarządu Międzynarodowego Towarzystwa Psychologii Politycznej. Jego zainteresowania badawcze to przede wszystkim psychologia stosunków międzygrupowych, procesy dehumanizacji i humanizacji, hipoteza kontaktu oraz redukcja uprzedzeń, językowe podstawy dyskryminacji oraz badania stereotypów i uprzedzeń. Jest autorem lub współautorem kilkudziesięciu książek i artykułów naukowych w języku angielskim i polskim.

Wiesław Baryła - doktor, adiunkt na Wydziale Psychologii w Sopocie Uniwersytetu Humanistyczno-Społecznego SWPS. Zajmuje się psychologią poznania społecznego, psychologią ewolucyjną, automatyzmami w zachowaniach społecznych i ekonomią behawioralną. W swoich badaniach i tekstach naukowych porusza tematy dotyczące tego, w jaki sposób ludzie nadają sens otaczającemu światu oraz automatyzmów w zachowaniach społecznych. Opublikował książkę „Pieniądze w umyśle: jak myślenie o pieniądzach wpływa na motywacje”, kilkadziesiąt artykułów naukowych oraz wiele tekstów popularnonaukowych.

 

Jarmark św. Dominika 2020 odbędzie się. Znamy szczegóły zmian podyktowanych epidemią covid-19

 

TV

Nowi mieszkańcy na Ujeścisku