• Start
  • Wiadomości
  • O wolności, odwadze i Olegu Sencowie debatowali goście festiwalu Solidarity of Arts

O wolności, odwadze i Olegu Sencowie debatowali goście festiwalu Solidarity of Arts

Hasłem, które przewodzi 11. edycji festiwalu Solidarity of Arts - świętu sztuki, ludzi i idei - jest odwaga. Jej uosobieniem i bohaterem debat, w czwartek i piątek, 22 i 23 sierpnia 2019 r., jest Oleg Sencow, młody ukraiński reżyser filmowy i pisarz więziony od 2014 roku przez Federację Rosyjską z powodu jego zaangażowania po stronie Ukrainy podczas aneksji Krymu przez Rosję.
23.08.2019
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
Przy okrągłym stole w ogrodzie zimowym ECS, 22 sierpnia 2019 r., rozmawiali o odwadze i Olegu Sencowie: Natalia Kapłan - kuzynka reżysera; Masha Alyokhina - z grupy Pussy Riot; Alexander Cheparukhin – rosyjski producent; Dariusz Jabłoński - reżyser, scenarzysta i producent; Polina Kovaleva z Pen America oraz reżyserka Jagoda Szelc
Przy okrągłym stole w ogrodzie zimowym ECS, 22 sierpnia 2019 r., rozmawiali o odwadze i Olegu Sencowie: Natalia Kapłan - kuzynka reżysera; Masha Alyokhina - z grupy Pussy Riot; Alexander Cheparukhin – rosyjski producent; Dariusz Jabłoński - reżyser, scenarzysta i producent; Polina Kovaleva z Pen America oraz reżyserka Jagoda Szelc
fot. Dominik Paszliński/gdansk.pl


Czwartkową debatę, 22 sierpnia, poprzedziła emisja filmu dokumentalnego pt. „Proces. Federacja Rosyjska kontra Oleg Sencow” w reżyserii Askolda Kurova, wyprodukowany przez Estonię, Polskę i Czechy w 2017 roku. 

- Artyści od wielu lat upominają się o wolność Olega Sencowa - rozpoczęła prowadząca debatę dziennikarka, redaktor naczelna działu kultura portalu Onet Katarzyna Janowska. - To spotkanie artystów, ale też ludzi, którym wolność leży na sercu. Kiedy bohater filmu usłyszał wyrok powiedział: “Tchórzostwo to największy grzech na świecie”.

Do Gdańska, aby porozmawiać o Olegu Sencowie i odwadze, przy okrągłym stole w ogrodzie zimowym ECS, przyjechali:

Natalia Kapłan – kuzynka więzionego reżysera;
Masha Alyokhina - z grupy Pussy Riot, która doświadczyła prześladowań i pozbawienia wolności;
Alexander Cheparukhin – rosyjski producent i twórca muzyczny,
Dariusz Jabłoński - polski reżyser filmowy, scenarzysta i producent, członek Polskiej i Europejskiej Akademii Filmowej, organizator Polskich Nagród Filmowych Orły, zaangażowany w kampanię na rzecz uwolnienia Olega Sencowa
Polina Kovaleva z Pen America, organizacji broniącej wolności słowa, wspierającej prześladowanych pisarzy i promującej kulturę literacką, również angażująca się na rzecz uwolnienia Sencowa oraz
Jagoda Szelc - polska reżyserka i scenarzystka filmową, poruszającą w swojej twórczości temat odwagi i wolności. Autorka filmu “Wieża. Jasny dzień”

Na sali był obecny i przysłuchiwał się debacie również wieloletni obrońca Olega Sencowa, ale też członkiń Pussy Riot – Dimitrij Dinza.

 

Od lewej na zdjęciu: Alexander Cheparukhin – rosyjski producent; Masha Alyokhina - z grupy Pussy Riot; reżyserka Jagoda Szelc; Dariusz Jabłoński - reżyser, scenarzysta i producent; Polina Kovaleva z Pen America oraz Natalia Kapłan - kuzynka Olega Sencowa
Od lewej na zdjęciu: Alexander Cheparukhin – rosyjski producent; Masha Alyokhina - z grupy Pussy Riot; reżyserka Jagoda Szelc; Dariusz Jabłoński - reżyser, scenarzysta i producent; Polina Kovaleva z Pen America oraz Natalia Kapłan - kuzynka Olega Sencowa
fot. Dominik Paszliński/gdansk.pl


O Olegu Sencowie opowiadała jego kuzynka, która wspiera go od początku jego pobytu w łagrze, na który został skazany w procesie o terroryzm: -
Różnimy się wiekiem, dorastaliśmy w innych rodzinach, ale on zawsze był bardzo śmiałym człowiekiem. 

Goście debaty podkreślali, że Oleg nie chciał być bohaterem ani zajmować się polityką. Ukończył ekonomię i założył firmę. Jego pierwszy i jak dotąd jedyny film, który zrobił to "Gaamer". Do działania zmusiły go okoliczności - chciał być przyzwoitym człowiekiem. Kiedy usłyszał o aneksji Krymu pojechał wspomóc ukraińskich żołnierzy. 

- Woził im lekarstwa i jedzenie - mówiła Natalia Kapłan. Rosyjskie oddziały antyterrorystyczne aresztowały go. Był torturowany. Skazano go na 20 lat najcięższego łagru i wywieziono za koło podbiegunowe. 

Dariusz Jabłoński: - Oleg nie chciał być politykiem, założył klub komputerowy i zrobił film. Miał zrobić następny, zebrał już pieniądze, bo znalazły się osoby zagranicą, które uwierzyły w jego talent. I wtedy zderzył się z pytaniem: “czy zachowam się  przyzwoicie?” Brałem udział w przygotowaniach do tego filmu dokumentalnego, każda sekunda była wyrywana. Zastanawialiśmy się, jak on się zachowa, kiedy dojdzie do ogłoszenia wyroku. Dla mnie to jest przykład najwyższego człowieczeństwa: otrzymał wyrok 20 lat i mówi: “nie bójcie się”.

- Kiedy rozpoczął się Majdan pojechał tam i mówił o odwadze - wspomina Natalia Kapłan. - To przyszłość jego dzieci i nie jest mu wszystko jedno. O nic nie prosił Putina i nie zamierza tego robić. Zawsze był taki odważny.

Natalia Kapłan, kuzynka Olega Sencowa: - On zawsze był taki śmiały
Natalia Kapłan, kuzynka Olega Sencowa: - On zawsze był taki śmiały
fot. Dominik Paszliński/gdansk.pl


W więzieniu Sencow podjął głodówkę, która trwała aż 145 dni. Przerwał ją pod groźbą karmienia na siłę.

- Dlaczego on im tak bardzo zagraża? - pytała Janowska.

Polina Kovaleva: - Od samego początku do dziś w centrum jego zainteresowania był człowiek. Kiedy przypomnimy sobie czas kiedy głodował 145 dni, ile to trwało i w jakich trudnych warunkach - a on nie prosił o siebie, tylko o oswobodzenie więźniów politycznych. Sencow to przykałd zadziwiającej odwagi, której praktycznie się nie spotyka - jeden człowiek, który sprzeciwia się agresywnej maszynie państwowej jaką jest Rosja.

Pomimo wsparcia środowiska filmowego, artystycznego, apelu Donalda Tuska, który zwrócił się rok temu do przywódców Unii Europejskiej i G7 o wsparcie Olega, pomimo żądań Waszyngtonu, protestów na ulicach Moskwy i zgłoszenia go do Pokojowej Nagrody Nobla przez Lecha Wałęsę - sytuacja Sencowa do dziś się nie zmieniła.

Debatujący stwierdzili, że minęło pięć lat, Sencow w dalszym ciągu siedzi w więzieniu, a sytuacja znacznie się pogarsza nie tylko w Rosji, ale też na całym świecie. 

Masha Alyokhina z grupy Pussy Riot: - 20 lat to skazania na całe życie. Za co? Za to że nie bał się mówić prawdy. Mnie tylko groziło dwa lata, ale bardzo chciałam opowiedzieć o tym. Ten system jest kłamliwy, nie warto się go bać. Co takiego może się zdarzyć w więzieniu? Myślę, że jeśli sam się zaczynasz ograniczać to pojawia się samocenzura. To jest straszne - sam siebie wtedy wsadzasz do więzienia. Zwykłego obywatela może być nie stać na heroiczne gesty, ale w kontekście wstydu - że nas nie stać - nakładamy na to mechanicznie wyparcie. Nie repetować pewnych zachowań po sąsiedzie. Wolność jest obowiązkiem i należy ją ćwiczyć codziennie i codziennie praktykować. I weryfikować źródła informacji. Róbmy tyle, na ile nas stać, ale bądźmy w pozycji względnej prawdy, czymkolwiek ona jest. A prawdą jest to, że nie należy nikogo wsadzać do więzienia za jego poglądy. Każdy jest wartościowy.   

Masha Alyokhina z grupy Pussy Riot: - Wolność jest obowiązkiem i należy ją ćwiczyć codziennie i codziennie praktykować. I weryfikować źródła informacji
[Po lewej] Masha Alyokhina z grupy Pussy Riot: - Wolność jest obowiązkiem i należy ją ćwiczyć codziennie i codziennie praktykować. I weryfikować źródła informacji
fot. Dominik Paszliński/gdansk.pl

 

Alexander Cheparukhin też zachęcał do działania, do solidarności i wyzbycia się strachu. Podkreślał, że Masha Alyokhina, co niezykłe w Rosji - wygrała cztery procesy: - Nigdy czegoś takiego nie było. Zrobiliśmy o tym spektakl. Widzimy jak ta energia solidarności działa na innych ludzi. Ona może nawet przebijać ściany! Solidarność może zachwiać naszą władzą mafijną, która bardzo okrutnie rozprawia się z ludnością. Nie możemy tylko wzdychać. Masza ma doświadczenie więzienne, a ja artystyczne i możemy tysiące ludzi przyciągać do tej historii.

Nadzieją wg. Cheparukhina dla Rosji sę młodzi ludzie, tacy jak Masza: - Tysiące ludzi wychodzi na ulice Moskwy, nie po to, żeby pomachać balonami. Nie boją się, pomimo kar. To jest nowa Moskwa, nowa Rosja, przede wszystkim młodych ludzi jak Pussy Riot, Oni są bardzo odważni i nie zgadzają się systemem, który jest w Rosji i wierzą, że ten system niedługo upadnie. 

Jagoda Szelc stwierdziła, że każdy ma prawo do różnych definicji odwagi i na tym też polega wolność: - Jest takie khmerskie słowo “baksbat”, które oznacza złamanie odwagi. Ja się boję i wielu ludzi, których znam - też się boi. Siłą tego dzisiejszego spotkania jest to, żeby nie oczekiwać postaw bohaterskich. Bać się, ale robić to, co trzeba.

Goście ostrzegali, że w Polsce też źle się dzieje, że coraz więcej jest na całym świecie polityków, którzy zarządzają naszym strachem.

Masha Alyokhina: - Mówiliście, że Polska może stracić demokratyczne wybory. Możecie zobaczyć jak to jest u nas, kiedy już od dawna nie ma wolności. Ostatnio ponad 2 tys. osób zostało aresztowanych. Jeśli myślicie, że Rosja to jest gdzieś daleko, nie macie racji. To bardzo blisko i może się stać w każdym kraju. Walczcie o swoje sądy!

- Co potrzebne jest uwięzionemu człowiekowi? Co możemy dla niego zrobić? - pytano podczas debaty z sali: - Być solidarnym. Pisać listy do niego ze wsparciem, zbierać pieniądze na pomoc, podpisywać petycje, naciskać na polityków, być odważnym, nie bać się, działać - odpowiadali goście. 

Na końcu głos zabrał wyraźnie poruszony Łew Zacharczyszyn, konsul generalny Ukrainy: - Cały wieczór mówimy o naszym obywatelu. Co zrobić, żeby jego ofiara nie poszła na marne? Nie zgadzać się na kompromisy. Musimy wywierać presję na polityków, których wybieramy. Najgorsze, co się może zdarzyć to kompromis - II wojna światowa też zaczęła się z kompromisu austriackiego, czeskiego, potem następnych… Jestem urzędnikiem, ale emocjonalnie jestem z wami.

Łew Zacharczyszyn wręczył Natalii Kapłan, kuzynce Olega Sencowa fotografię, aby przekazała ją więźniowi. Na fotografii jest budynek konsulatu w Gdańsku, na którym wisi od miesięcy baner: “Uwolnić Olega Sencowa”. 

Zobacz zapis debaty:

WIĘCEJ:

Basil Kerski, dyrektor ECS o powołaniu Instytutu Dziedzictwa Solidarności OŚWIADCZENIE

TV

Czwarty mikrolas już rośnie - zobacz, jak powstawał na Oruni Górnej