• Start
  • Wiadomości
  • Muzyka carillonowa na Krajowej Liście Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego

Muzyka carillonowa na Krajowej Liście Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego

Decyzję Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu wręczono podczas gali organizowanej przez Narodowy Instytut Dziedzictwa, która odbyła się 19 października w Małopolskim Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu. Gdańsk jest jedynym miastem w Polsce posiadającym carillony, na których można koncertować.
20.10.2021
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
Gdańsk, carillon na wieży kościoła św. Katarzyny
Gdańsk, carillon na wieży kościoła św. Katarzyny
fot. Jerzy Pinkas/gdansk.pl

 

 

– Dźwięki naszych carillonów od niemal 500 lat towarzyszą mieszkańcom Gdańska w najważniejszych dla miasta momentach. To one, jako jedyne takie w Polsce, czynią nasze miasto jeszcze bardziej wyjątkowym. Wpisanie carillonowej muzyki w Gdańsku na krajową listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego pokazuje, że nie tylko zabytki czy dzieła sztuki mogą zyskać uznanie. Liczy się też pielęgnowanie pozornie ulotnych tradycji, którą w tym przypadku jest znany od setek lat mieszkańcom Gdańska dźwięk z wież kościoła św. Katarzyny i Ratusza Głównego Miasta – mówi Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska.

Łącznie na krajowej liście niematerialnego dziedzictwa znajduje się 49 wpisów, a pośród nich carillonowa kultura w Gdańsku
Łącznie na krajowej liście niematerialnego dziedzictwa znajduje się 49 wpisów, a pośród nich carillonowa kultura w Gdańsku
fot. MG


Uroczysta gala Narodowego Instytutu Dziedzictwa

Podczas tegorocznej gali uhonorowane zostały kultywowane od pokoleń tradycje oraz praktyki, które zostały wpisane na krajową listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego w latach 2019-2021. W tym czasie wybrano 20 nowych zjawisk, a każdym z nich można było usłyszeć w trakcie uroczystości. Wyjątkowość i bogactwo tradycji, w głównej mierze ludowych, dopełniały barwne przebrania i stroje przedstawicieli regionów, którzy odbierali wyróżnienia scenie. Łącznie na krajowej liście niematerialnego dziedzictwa znajduje się 49 wpisów, a pośród nich carillonowa kultura w Gdańsku.

W uroczystości w Nowym Sączu wzięli udział Barbara Frydrych, dyrektor Biura Prezydenta ds. Kultury, dr Janusz Marszalec, Tomasz Wierzchowski – zastępcy dyrektora Muzeum Gdańska oraz dr Monika Kaźmierczak, carillonistka miejska z Muzeum Gdańska.

Co dwa lata Narodowy Instytut Dziedzictwa we współpracy z Ministerstwem Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu organizuje galę wręczenia decyzji o wpisach na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz do Krajowego rejestru dobrych praktyk w ochronie NDK. W uroczystości biorą udział depozytariusze, którzy uczestniczyli w przeciągu dwóch lat w procesie tworzenia wniosków na obie listy. Wspólne spotkanie i rozmowy to okazja do wymiany doświadczeń związanych z procesem przekazu pokoleniowego, dokumentacją, problemami lub sukcesami w podtrzymywaniu zjawisk czy też umiejętności.

Podczas tegorocznej gali uhonorowane zostały kultywowane od pokoleń tradycje oraz praktyki. Uroczystość poświadczająca wpis na krajową listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego w latach 2019-2021 odbyła się w Nowym Sączu
Podczas tegorocznej gali uhonorowane zostały kultywowane od pokoleń tradycje oraz praktyki. Uroczystość poświadczająca wpis na krajową listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego w latach 2019-2021 odbyła się w Nowym Sączu
fot. screen z transmisji online


Gdańsk stolicą polskich carillonów

Gdańska tradycja carillonowa sięga XVI wieku, a instrument przywędrował do naszego miasta z Niderlandów. Pierwszy utwór carillonowy, w trybie automatycznym, został wykonany z wieży Ratusza Głównego Miasta 23 września 1561 z okazji zamontowania na iglicy pozłacanej figury króla Zygmunta II Augusta. Koncerty wykonywane przez muzyków w trybie ręcznym sięgają 1738 roku. Aż do 1942 roku, miasto utrzymywało ponad 38 carillonistów miejskich i ich pomocników. Dzięki pracy dziesiątek osób najważniejszym uroczystościom miejskim, np. wizytom koronowanych głów, czy codziennemu życiu miasta towarzyszyły okolicznościowe utwory wybrzmiewające z dzwonów o masie od kilku do kilkuset kilogramów.

Po zniszczeniach II wojny światowej Gdańsk jest jedynym miastem w Polsce, które dziś może się poszczycić działającymi carillonami. W ciągu trzech ostatnich dekad, dzięki staraniom śp. Pawła Adamowicza, odbudowano carillony z kościoła św. Katarzyny (50 dzwonów) i Ratusza Głównego Miasta (37 dzwonów). Trzeci - carillon „Gdańsk” - to mobilny instrument (48 dzwonów), który może dostać się do niemal każdej miejscowości w Polsce i w Europie. Wszystkimi zarządza Muzeum Gdańska. Czwarty, nieczynny carillon znajduje się w klasztorze na Jasnej Górze.

Gdańsk w Nowym Sączu reprezentowali: [od lewej] Barbara Frydrych, dyrektor Biura Prezydenta ds. Kultury, Monika Kaźmierczak, carillonistka miejska i Janusz Marszalec, zastępca dyrektora Muzeum Gdańska
Gdańsk w Nowym Sączu reprezentowali m.in.: [od lewej] Barbara Frydrych, dyrektor Biura Prezydenta ds. Kultury, Monika Kaźmierczak, carillonistka miejska i Janusz Marszalec, zastępca dyrektora Muzeum Gdańska
mat. MG


Czekamy na wpis na światową listę dziedzictwa!

Ratyfikowana przez Polskę Konwencja UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego z 2003 roku nakłada na Państwa-Strony obowiązek inwentaryzacji przejawów tego dziedzictwa znajdujących się na ich terytoriach zgodnie z zaleceniami i standardami Konwencji. W lutym 2021 Monika Kaźmierczak, carillonistka miejska wystąpiła z wnioskiem do Ministerstwa Kultury Dziedzictwa Narodowego i Sportu o wpisanie gdańskiej kultury carillonowej na Reprezentatywną Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości UNESCO.

Zapis wideo z uroczystej gali w Nowym Sączu można obejrzeć na YouTube.

TV

MEVO rozkręca wiosnę. Wsiadaj i jedź: do pracy, na uczelnię, na plażę