Heweliusza otrzymać można raz w życiu. Tę wyjątkową nagrodę naukową Miasta Gdańska przyznaje się w naszym mieście od ponad 20 lat. Po raz pierwszy ustanowiono ją w 1987 roku, a pierwszego laureata wyłoniono rok później. Heweliusze przyznaje się w dwóch kategoriach: nauk ścisłych i przyrodniczych oraz nauk humanistycznych i społecznych. W pierwszej z wymienionych kategorii w tym roku wyróżnienie otrzymał profesor Piotr Stepnowski. Kapituła rekomendowała prezydentowi Gdańska przyznanie nagrody właśnie temu naukowcowi za: „wybitne osiągnięcia naukowe dotyczące analizy chemicznej i oceny negatywnych skutków pozostałości substancji farmaceutycznych oraz cieczy jonowych w środowisku”. W przełożeniu na prostszy język brzmieć to może nastująpo.
- Ta nagroda jest dla mnie potwierdzeniem, że kilka lat temu, kiedy wybierałem tematykę badawczą i podjąłem pewne ryzyko w związku z tym, że ten obszar wiedzy nie był jeszcze poznany, wybrałem dobrze - mówił Piotr Stepnowski, profesor UG. - Na pewno na takiej „terra incognita” [red. ziemia nieznana] można łatwo się potknąć i nic nie osiągnąć. Staram się szeroko i jak najpełniej obserwować zmiany środowiskowe wywołane działalnością człowieka, z punktu widzenia chemii, bo mowa o wykrywaniu konkretnych substancji, które w środowisku są i niosą określone skutki. To jest badanie oddziaływań tych substancji na organizmy żywe. To śledzenie ich przemieszczania się w środowisku glebowym czy atmosferze. Zajmuję się głównie pozostałościami leków, które są w środowisku i jest ich większa różnorodność. Medycyna idzie do przodu i to jest niestety to drugie życie substancji leczniczych, które niekoniecznie ma taką samą korzyść, jak w przypadku procesu terapeutycznego, gdzie leki często ratują nam życie a w środowisku mogą przynosić niepowetowane straty.
W drugiej kategorii kapituła rekomendowała profesora Piotra Dominiaka (Politechnika Gdańska) za „wybitne osiągnięcia naukowe w zakresie ekonomii sektora małych i średnich przedsiębiorstw oraz stworzenie w Gdańsku prężnego ośrodka badań ekonomicznych”.
- To jest najwyższe wyróżnienie, które może naukowców z Gdańska czy Trójmiasta spotkać - mówi Piotr Dominiak, profesor PG. - Myślę, że otrzymałem tę nagrodę za to, że udało mi się współtworzyć silny ośrodek badawczo - ekonomiczny na Politechnice Gdańskiej, zgromadzić wokół siebie sporą grupę ludzi, którzy dzisiaj robią samodzielne kariery naukowe i ja osobiście właśnie to uważam za swój największy sukces.
Sylwetki nagrodzonych naukowców
Profesor dr hab. Piotr Stepnowski studiował ochronę środowiska, a następnie podjął studia doktoranckie w Instytucie Oceanologii Polskiej Akademii Nauk w Sopocie. Stopnie doktora (1999 r.) i doktora habilitowanego (2005 r.) uzyskał na Wydziale Chemii UG. Kieruje Katedrą Analizy Środowiska, w latach 2012-2016 był Dziekanem Wydziału Chemii. Profesor specjalizuje się w analizie negatywnych wpływów na środowisko substancji przemysłowych. Dzięki jego działaniom wiele koncernów chemicznych ograniczyło negatywne oddziaływanie na środowisko. Stepnowski bada między innymi pozostałości farmaceutyków w przyrodzie. Wykazał, że substancje te są obecne m.in. w strefie przybrzeżnej Morza Bałtyckiego. Profesor jest autorem ponad 200 publikacji w czasopismach z listy Journal Citation Reports. Współtworzył m.in. 3 podręczniki akademickie.
Profesor dr hab. Piotr Dominiak - absolwent studiów ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego. Obronił doktorat w 1976 r., a w 1989 roku uzyskał habilitację. Od 1971 roku pracuje na Politechnice Gdańskiej. Był m.in. dyrektorem Instytutu Nauk Ekonomicznych i Humanistycznych Politechniki Gdańskiej, dziekanem Wydziału Zarządzania i Ekonomii, a także kierownikiem Katedry Nauk Ekonomicznych. Profesor Dominiak zajmuje się ekonomią sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Opublikował ponad 100 artykułów naukowych oraz ponad 200 artykułów publicystycznych i 1000 felietonów. Kierował m.in. czterema edycjami Pomorskiego Obserwatorium Gospodarczego. Obecnie jest prorektorem ds. internacjonalizacji i innowacji PG. Uhonorowany Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem KEN, Złotą Odznaką PTE, Medalem „Solidarności”, Medalem „Niepokorni na Politechnice Gdańskiej 1945–1989”, Medalem Paul Harris Fellow.
