• Start
  • Wiadomości
  • Gdańszczanin na plaży - poznaj przedwojenne zwyczaje kąpielowe

Gdańszczanin na plaży - poznaj przedwojenne zwyczaje kąpielowe

Jak wyglądały dawne miejskie kąpieliska? Jakie wolno było nosić stroje kąpielowe? Czym był wóz kąpielowy? Na te i inne pytania znaleźć będzie można odpowiedzi dzięki nowej, już otwartej wystawie w Domu Uphagena - Oddziale Muzeum Historycznego Miasta Gdańska, zatytułowanej „Gdańszczanin na plaży. Gdańskie kąpieliska morskie do 1939 roku”. Wystawa będzie czynna do 29 października 2017 r.
23.06.2017
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl

Wakacyjna wystawa poświęcona miejskim kąpieliskom: Gdańszczanin na plaży. Gdańskie kąpieliska morskie do 1939 r.

- To wystawa typowo wakacyjna. Będzie trwała przez całe lato i prawie do końca października, żeby po wakacjach grupy szkolne miały okazje ją zobaczyć - mówi kurator wystawy „Gdańszczanin na plaży. Gdańskie kąpieliska morskie do 1939 roku” dr Janusz Dargacz.

Wystawa opowiada o gdańskich kąpieliskach, położonych w dzisiejszych granicach administracyjnych Gdańska. - Pominęliśmy Sopot celowo, z różnych względów, chociaż de facto był traktowany jako podgdańskie kąpielisko, gdańszczanie bardzo tam chętnie wypoczywali. Jednak Sopot byłby dominujący na tej wystawie, natomiast nam zależało na wyeksponowaniu mniejszych kąpielisk - tłumaczy kurator.

Zamiast Sopotu zobaczymy więc dawne Brzeźno, Jelitkowo, Westerplatte, Wisłoujście, Stogi i Sobieszewo - kąpieliska morskie, które powstały w okolicach Gdańska w okresie od około 1800 do 1939 roku.

Wystawa została skomponowana przede wszystkim w oparciu o karty pocztowe z epoki i reprodukcje zdjęć, ponieważ jak tłumaczy kurator, ten materiał dla kąpielisk jest bardzo bogaty. Ponadto w salach wystawowych Domu Uphagena będzie można zobaczyć między innymi dawne foldery turystyczne zachęcające do odwiedzania podmiejskich kąpielisk, oryginalne mapy ukazujące gdańskie wybrzeże, plany archiwalne i projekty atchitektoniczne, przykłady typowych pamiątek turystycznych z przełomu XIX i XX wieku, a nawet stroje z epoki - w tym kostiumy kąpielowe z lat 20. XX wieku.

Część wystawy poświęcona kąpieliskom poprzedzona została wstępem dotyczącym zwyczajów kąpielowych czy kąpielisk w Europie.

- Tematem, który wzbudza szczególne zainteresowanie jest wóz kąpielowy - zdradza dr Janusz Dargacz. - To rzecz dzisiaj zupełnie nieznana. Urządzenie zostało skonstruowane w Anglii w I połowie XVIII wieku. Był to rodzaj drewnianego domku osadzonego na czterech kołach. Wciągany był do morza przez konia - kiedy wóz stał na brzegu, wchodził do niego kąpielowicz, a wóz przetaczany był kilkadziesiąt metrów w głąb morza. Następnie kąpielowicz wychodził w stroju kąpielowym, bądź rozbierał się, bo przez długi czas korzystano z kąpieli nago, i korzystał z kąpieli.

Żeby ochronić ówczesnych nagusów przed ciekawskimi spojrzeniami gapiów, projektowano nawet wozy z rozpinaną markizą. Jak tłumaczy kurator, była to częsta praktyka. - Wynikało to z ówczesnych zwyczajów. Nie do pomyślenia wtedy było, żeby w stroju kąpielowym, a więc w stroju niekompletnym - a co dopiero nago - występować w miejscu publicznym, na ogólnie dostępnej plaży.

Powód używania wozów kąpielowych był jeszcze jeden. - Kąpiele w morzu traktowane były jako zabiegi lecznicze i często korzystały z nich osoby starsze czy chore. Zwyczajnie łatwiej było im podjechać takim wozem, niż przedzierać się przez fale - dodaje kurator.

Moda na wozy kąpielowe rozprzestrzeniła się przede wszystkim nad Morzem Północnym - stosowane były m.in. we Francji, Belgii, Holandii i Danii. Ich popularność trwała przez cały XIX wiek aż do XX wieku, kiedy z nich całkowicie zrezygnowano.

Więcej o wozach kąpielowych i innych zwyczajach ówczesnych plażowiczów, a także o dawnych strojach kąpielowych, dowiedzieć się można z wystawy „Gdańszczanin na plaży. Gdańskie kąpieliska morskie do 1939 roku” w Domu Uphagena - Muzeum Wnętrz Mieszczańskich (Gdańsk, ul. Długa 12). Czynna jest od 22 czerwca do 29 października 2017 r., codziennie w godzinach: poniedziałki godz. 10-13, wtorek-sobota godz. 10-18, niedziela godz. 11-18. Bilety: normalny 10 zł, ulgowy 5 zł, w poniedziałki wstęp wolny.

TV

Profilaktyka piersi w tramwaju w Dzień Kobiet