• Start
  • Wiadomości
  • Gdańska Łaźnia ma już 20 lat. Znakomici artyści na jubileusz: Dominik Lejman i Gilbert & George

Gdańska Łaźnia ma już 20 lat. Znakomici artyści na jubileusz: Dominik Lejman i Gilbert & George

- Jednym z filarów działalności naszej instytucji jest praca społeczna - mówi Jadwiga Charzyńska, dyrektor Centrum Sztuki Współczesnej „Łaźnia” na Dolnym Mieście. Dlatego dziś galeria bliska jest nie tylko miłośnikom sztuki, ale i lokalsom. Wie też o niej świat - jubileusz 20-lecia instytucji uczci m.in. spotkanie z legendarnym brytyjskim duetem Gilbert & George, i wystawa nagradzanego w Berlinie artysty Dominika Lejmana.
11.03.2018
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl

Pierwsze działania artystyczne wokół dzisiejszej 'Łaźni' rozpoczęły się w 1992 roku. Zainicjowała je grupa związana z Galerią Wyspa

Najpierw była miejska łaźnia, następnie, z początkiem lat 90., Centrum Sztuki Współczesnej „Łaźnia” - przyczółek trójmiejskich artystów i raczkująca galeria sztuki w zapomnianej dzielnicy Gdańska. Były czasy, kiedy do „Łaźni” chodzić było strach, ze względu na jej lokalizację na Dolnym Mieście, i czasy, kiedy panowało myślenie, że tego typu miejsca są przeznaczone dla samych artystów i ich znajomych, posiadających „tajemną wiedzę” historyków sztuki, krytyków i recenzentów, a nie dla „szarych ludzi” i mieszkańców. Te czasy dawno minęły - w tym roku instytucja obchodzi dwudzieste urodziny i ma się lepiej niż kiedykolwiek wcześniej.


Przekonać do siebie mieszkańców

- Jednym z celów zawsze było i nadal jest poprawianie jakości przestrzeni publicznej - również w kontekście estetycznym, ale przede wszystkim społecznym - mówi Jadwiga Charzyńska, od 15. lat dyrektor Centrum Sztuki Współczesnej „Łaźnia” w Gdańsku („Łaźni 1” na Dolnym Mieście oraz „Łaźni 2” w Nowym Porcie). - Służą temu takie nasze działania, jak chociażby Galeria Zewnętrzna - którą powołaliśmy do życia, kiedy miasto jeszcze nie używało terminów „rewitalizacja” i nie uruchamiało tych programów - te były dopiero w dalszej perspektywie. Mowa m.in. o takim projekcie, jak „Wędrowcy”, w którym zapraszaliśmy młodych ludzi „stąd”, do wspólnej zabawy, i uczyliśmy ich lokalnego, dobrze pojmowanego patriotyzmu.

Jak wspomina, te działania dość szybko przełożyły się na konkretne efekty. - Przestały się dziać takie rzeczy, jak podpalanie placów zabaw. Albo przykład bardziej prozaiczny - mamy dziś tutaj w przestrzeni miejskiej wiele obiektów pokrytych dziełami sztuki, pracami artystów nie profesjonalnych, ale dzieciaków z okolicy. Te rzeczy się dzieją cały czas, prace istnieją i nikt ich nie niszczy.


Jadwiga Charzyńska od 15. lat jest dyrektorem gdańskiego Centrum Sztuki Współczesnej 'Łaźnia' - czyli niemal tyle, ile ma sama instytucja

Publiczność przychodząca do Łaźni jest bardzo zróżnicowana - począwszy od samych artystów, studentów kierunków artystycznych na gdańskiej ASP i innych akademiach, studentów kulturoznawstwa i przedmiotów humanistycznych, przez turystów - polskich i zagranicznych - po mieszkańców, w tym osoby z najbliższej okolicy. Ci ostatni chętnie uczestniczą nie tyle w samych wernisażach, co w tych działaniach dodatkowych, którym „Łaźnia” poświęca tyle uwagi.

- Biorą np. udział w organizowanych przez nas warsztatach. Dzieci i młodzież chętnie zapraszają bliskich i przyjaciół, by pochwalić się swoimi dokonaniami, wielu gości tych wydarzeń przekracza nasz próg po raz pierwszy i często zdarza się, że powraca - mówi dyrektorka.

To także zasługa goszczących w „Łaźni” rezydentów, którzy na różne sposoby włączają mieszkańców do swoich przedsięwzięć. - Corocznie organizujemy w Nowym Porcie imprezę plenerową „Cud nad Martwą Wisłą”, której pierwsza edycja została nagrodzona w ramach Ogólnopolskiej Giełdy Projektów 2013 i zaliczona do dwudziestki najlepszych projektów przez Narodowe Centrum Kultury. Mieszkańcy więc nie tylko do nas przychodzą - my także staramy się wychodzić do nich, pojawiać w przestrzeni publicznej - wyjaśnia Charzyńska.

Galeria podejmuje również ziałania na rzecz osób potrzebujących wsparcia w kontakcie ze sztuką: głuchych, niewidomych i niedowidzących, a także z zespołem Aspergera i różnymi formami autyzmu.

Efekty są widoczne w liczbach. Dziś centrum mieści się w dwóch miejscach: w Dolnym Mieście (przy ul. Jaskółczej 1) i w Nowym Porcie (przy ul. Strajku Dokerów 5), a frekwencja jest więcej niż dobra.

- Kiedy zaczęłam pracować w Łaźni, regularnie przychodziło do nas kilka tysięcy ludzi, teraz ta liczba zdecydowanie przekracza 30 000 osób - mówi dyrektorka. - W sumie oba oddziały w ciągu 20 lat odwiedziło ponad 325 tys. osób. Zrealizowano 230 wystaw, a 60 tys. osób wzięło udział w warsztatach i zajęciach edukacyjnych.


Tak wyglądało 10-lecie CSW 'Łaźnia'. Nz. Jadwiga Charzyńska (pierwsza z lewej) i prezydent Gdańska Paweł Adamowicz

Znacznie więcej niż galeria

Sukces gdańskiej galerii niewątpliwie wynika m.in. ze sposobów zarządzania instytucją. Charzyńska tłumaczy, że celem „Łaźni” było i jest wykraczanie poza podstawową działalność galerii sztuki, czyli prezentacje dzieł.

- Wypracowaliśmy sobie cztery ścieżki, filary naszej działalności. To po pierwsze wymiana i współpraca międzynarodowa, po drugie to, co wyróżnia nas na tle kraju, czyli cykl wystawienniczy „Art+Science” - efekt wzajemnej relacji sztuki i nauki. Trzecim filarem jest sztuka w przestrzeni publicznej, od której w zasadzie rozpoczęła się moja praca tutaj jako dyrektora. Po czwarte - szeroko rozumiana edukacja artystyczna - mówi Charzyńska.

Wspomniana przez nią wymiana międzynarodowa służy promocji lokalnych twórców poza granicami naszego kraju. „Łaźni” udało się m.in. zrealizować wystawy w Madrycie, Berlinie czy Hongkongu. Najważniejszą z zagranicznych prezentacji niewątpliwie był udział w Liverpool Biennale 2012 - jednym z największych festiwali sztuki współczesnej realizowanym w Wielkiej Brytanii. Od kilku lat galeria organizuje też spotkania rodzimych artystów z kuratorami, którzy odwiedzają CSW Łaźnia. Takie spotkanie zaowocowała np. rezydencją Julii Kurek w Meksyku. Efekty tego pobytu można było oglądać w zeszłym roku w cyklu czterech wystaw realizowanych na terenie całej Polski.

Cykl wystawienniczy „Art+Sience” to z kolei wieloletni projekt łączący sztukę i naukę - pionierski, bowiem gdańska galeria jest jedną z pierwszych instytucji w Polsce podejmujących zagadnienie sztuki odpowiadającej na wyzywania współczesnej nauki. W jego ramach placówka współpracuje z Centrum Nauki Kopernik w Warszawie, Międzyuczelnianym Wydziałem Biotechnologii Uniwersytetu Gdańskiego i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.

- Planujemy dalej rozwijać program na podstawie tych czterech filarów. Z jednej strony będziemy pracować z mieszkańcami dzielnic, w których zlokalizowane są nasze budynki, z drugiej - realizować program wystawienniczy, w którym sięgamy po najlepsze nazwiska w Polsce i na świecie, oraz popularyzować edukację wokół najwyższej jakości sztuki - mówi dyrektor Łaźni.


Dominik Lejman

Jubileusz ze słynnym brytyjskim duetem

Świętowanie 20. urodzin CSW „Łaźnia” potrwa cały rok. Cykl wydarzeń jubileuszowych zainaugurowała już wystawa Dominika Lejmana, zatytułowana „Opatrzenie/Healing Loop” (wernisaż 9 marca 2018 r.). Artysta, która ma na koncie m.in. Paszport „Polityki” oraz prestiżową nagrodę Berlin Art Prize 2018 w dziedzinie sztuk wizualnych, w Gdańsku prezentuje swoje najnowsze, dotąd nieprezentowane w Polsce realizacje - wśród nich jest praca specjalna, przygotowywana w przestrzeni „Łaźni”.

Kolejną pozycją w programie będzie prezentacja prac Katarzyny Józefowicz, rzeźbiarki i artystki współczesnej, prodziekana Wydziału Rzeźby i Intermediów Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Dzieła, które zobaczymy na wystawie „Między słowami”, zostały przygotowane specjalnie dla CSW „Łaźnia”.

Ze względu na działalność instytucji, w ramach jubileuszowych obchodów nie może także zabraknąć okazji do promocji lokalnej twórczości na świecie. Taką okazją będzie Międzynarodowy Kongres Kuratorów Sztuki Współczesnej IKT. Podczas wydarzenia ponad stu kuratorów z całego świata przyjrzy się działaniom gdańskich instytucji kultury. W ramach Kongresu odbędzie się także m.in. otwarte dla publiczności sympozjum naukowe, dedykowane pięćdziesięcioleciu wydawnictwa „Leonardo Journal”.

Świętowanie hucznych urodzin nie mogłoby się obyć bez zagranicznych nazwisk. Jednymi ze światowych postaci, po które w tym roku sięgnie „Łaźnia”, jest słynny ekscentryczny duet z Wielkiej Brytanii: Gilbert & George. 20. urodziny gdańskiej instytucji uczci pokaz aż czterech pełnometrażowych filmów o życiu i twórczości artystów. Ale to nie wszystko - duet pojawi się w Gdańsku osobiście podczas spotkania autorskiego, które poprowadzi Michael Bracewell - autor książki „What is Gilbert & George” (tłumaczonej obecnie na polski).

Na zakończenie roku jubileuszowego zaprezentowane zostaną dwie wystawy z cyklu „Art+Science Meeting”: „Przetworzone ciało - poszerzony mózg - usieciowiona sprawczość” pod opieką kuratorską Ryszarda W. Kluszczyńskiego, oraz realizowana w języku polskim i angielskim „Fluorescent Chrysanthemum remembered” (kurator: Jasia Reichardt).

Program jubileuszu 20-lecia CSW „Łaźnia”:

  • 9 marca-27 maja 2018 r. - Dominik Lejman „Opatrzenie / Healing Loop” - niepokazywane jeszcze w Polsce najnowsze realizacje artysty oraz specjalna praca przygotowywana w przestrzeni CSW „Łaźnia”.
  • 10-13 maja 2018 r. - Międzynarodowy Kongres Kuratorów IKT - Kongres kuratorów organizowany we współpracy z Instytutem Adama Mickiewicza, instytucjami kultury z województwa pomorskiego i Austriackim Forum Kultury, w tym otwarte dla publiczności sympozjum naukowe dedykowane 50-leciu „Leonardo Journal” (MIT).
  • 10 maja-28 sierpnia 2018 r. - Katarzyna Józefowicz - wystawa indywidualna artystki. Praca tworzona na potrzeby wystawy w CSW „Łaźnia”.
  • 15-25 czerwca 2018 r. - prezentacja filmów o twórczości duetu Gilbert & George: „The World of Gilbert & George” (1981 r., reż. Gilbert & George, 70 min), „The Singing Sculpture” (1992 r., reż. Philip Haas, 25 min), „With Gilbert & George” (2009 r., reż. Julian Cole, 103 min), „The Naked Shit Songs” (2017 r., reż. Huba de Graaff, 200 min).
  • 15 czerwca 2018 r. - „What is Gilbert & George?” - spotkanie z brytyjskim duetem prowadzone przez Michaela Bracewella - autora książki Czym jest Gilbert & George tłumaczonej obecnie na polski, oraz prezentacja filmów i publikacji duetu.
  • 19 października-25 listopada 2018 r. oraz 14 grudnia 2018 r.-24 lutego 2019 r. - wystawy z cyklu Art+Science Meeting: „Przetworzone ciało - poszerzony mózg - usieciowiona sprawczość” i „Fluorescent Chrysanthemum remembered”.



TV

120-letnia kamienica jak nowa