- Wyobraźmy sobie gdańskie uliczki w XVIII wieku. Tłoczno, dzień targowy. Jak wypromować swoje produkty wśród wielu sprzedawców? - pyta Karina Rojek z Instytutu Kultury Miejskiej. - Wyjątkową formą reklamy w tamtym czasie były zaśpiewy gdańskich wywoływaczy, które w oryginalnym języku Danziger Platt, zrekonstruowaliśmy razem z Kompanią Kaperską.
Wygląd gdańskich wywoływaczy (niem. Ausrufer) można sobie dziś wyobrazić dzięki reporterskim rycinom Mateusza Deischa, który udokumentował to zjawisko gdańskiej XVIII wiecznej ulicy.
- Dzięki dokładności oddania detali strojów niższych warstw społecznych oraz pojawiającym się niekiedy w tle przedstawień charakterystycznych fragmentów budynków, bezspornie można powiązać ryciny z Gdańskiem – tłumaczy dr Małgorzata Biłozór- Salwa, autorka tekstu o gdańskich wywoływaczach ujętego w premierowej publikacji IKM „Mateusz Deisch. Gdańscy wywoływacze. Reprint rycin z 1763 roku”.
Na rysunkach Desicha rozpoznać można nie tylko detale ówczesnego miasta, czy strojów wywoływaczy - zawierają zapisy nutowe oraz teksty poszczególnych zaśpiewów, co wyróżnia je spośród innych tego typu szkiców.
Karina Rojek z Medialabu Gdańsk, pod którego szyldem w IKM realizowane są projekty łączące źródła dostępne w domenie publicznej z nowymi technologiami, postanowiła nadać historycznym dźwiękom drugie życie.
– W studiu Akademii Muzycznej w Gdańsku nagraliśmy zaśpiewy gdańskich wywoływaczy, którym głosu użyczyła ekipa Kompanii Kaperskiej: Wioletta Krewniak, Aleksandra Litwinienko, Jacek Tlaga, Marcin Pawelski i Weronika Podlasińska - wylicza inicjatorka projektu. - Każdy z zaśpiewów znajduje się także, wraz z odpowiednią ryciną, na kanale Youtube Instytutu Kultury Miejskiej, a latem nakręciliśmy film, w którym zrekonstruowaliśmy wyprawę po zakupy w XVIII wiecznym Gdańsku.
Publikacja „Mateusz Deisch. Gdańscy wywoływacze. Reprint rycin z 1763 roku”, której premiera odbędzie się 31 stycznia w Instytucie Kultury Miejskiej, zawiera osiem kolorowych portretów gdańskich wywoływaczy i trzy teksty:„*GG, czyli gdańska gadka – fascynująca mikstura języków różnych narodów i kultur” - autorstwa dr Marty Bieszk, przybliża specyfikę języka używanego w tamtym okresie w Gdańsku „Danziger Platt”; „Pejzaż dźwiękowy na rycinach Matthaeusa Deischa” dr Małgorzaty Biłozór-Salwy opowiada o specyficznych zaśpiewach gdańskich sprzedawców, natomiast Karolina Zabuska przybliża postać Deischa jako reportera i artysty.
POSŁUCHAJ REKONSTRUKCJI ZAŚPIEWU MLECZARZA:
I SPRZEDAWCY KASZY:
Premiera publikacji „Mateusz Deisch. Gdańscy wywoływacze. Reprint rycin z 1763 roku”, 31 stycznia, godz. 18.00 Program wydarzenia: 18.00 – spotkanie autorskie i premiera publikacji „Mateusz Deisch. Gdańscy wywoływacze. Reprint rycin z 1763 roku”. Rozmowę o Gdańsku w XVIII, w której udział wezmą dr Małgorzata Biłozór-Salwa, dr Marta Bieszk oraz Kalina Zabuska poprowadzi Miłosława Borzyszkowska-Szewczyk. 19.30 – prezentacja zrekonstruowanych XVIII wiecznych zaśpiewów gdańskich wywoływaczy. Aleksandra Litwinienko 20.00 – wizualizacje Pawła Schulza do muzyki inspirowanej zaśpiewami XVIII wiecznych sprzedawców. Premiera krótkiego filmu, dźwięków oraz publikacji z kolorowymi grafikami Mateusza Deischa odbędzie się 31 stycznia o godz. 18.00 w IKM przy ul. Długi Targ 39/40. Wydarzenie odbywa się w ramach świętowania Dnia Domeny Publicznej. |