Dla Gdańska sierpień to czas szczególny - od momentu, gdy 31 dnia tego miesiąca 1980 roku, po dwóch tygodniach strajku w Stoczni Gdańskiej, Międzyzakładowy Komitet Strajkowy podpisał porozumienie z ówczesnymi peerelowskimi władzami. Porozumienie nie tylko kończyło konflikt w sposób pokojowy, ale było też pierwszym krokiem na drodze do demokratycznych przemian w kraju.
Te chwile upamiętnia Festiwal Solidarity of Arts (trwa właśnie w Gdańsku od 13 do 30 sierpnia 2017), ale też projekt Zrozumieć Sierpień, również organizowany przez Europejskie Centrum Solidarności.
- Projekt Zrozumieć Sierpień w tym roku odbywa się w aż 15 miejscach Gdańska - mówi Basil Kerski, dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności. - Praktykujemy z mieszkańcami solidarność na co dzień: budujemy nowe przestrzenie publiczne, wzmacniamy pamięć peryferyjnych dzielnic, pokazujemy że solidarność to nie tylko wielka historia i centrum Gdańska. Uświadamiamy ludziom, że mają siłę jako obywatele. Zaczęliśmy ten projekt osiem lat temu, podobnie jak Solidarity of Arts i znakomicie wpisał się w filozofię tego miejsca, bo nasi goście przyjeżdżają obejrzeć wystawę główną w ECS i miasto, ale też stawiają pytania o jakość solidarności dzisiaj.
Udany eksperyment
Kolejne edycje akcji Zrozumieć Sierpień poszerzały swój zasięg.
- To eksperyment. Szukamy w mieście ludzi, którzy są w stanie nadać pojęciu solidarność bardzo praktyczny, codzienny charakter - mówił Basil Kerski w 2015 i niewątpliwie udało się ich znaleźć, ponieważ co roku akcja obejmowała kolejne dzielnice. W tym roku rozmaite działania odbyły się również, po raz pierwszy, na Przymorzu Małym, w Straszynie, we Wrzeszczu i na Wyspie Sobieszewskiej. Zaplanowano rodzinne pikniki, zawody sportowe, wystawy, powstanie muralu, a nawet nagranie EP-ki ze wspomnieniami gdańszczan.
Przy realizacji tych wydarzeń w dzielnicach, działają organizacje pozarządowe i rady dzielnic, a także instytucje i osoby prywatne.
- Sierpień to nie tylko miesiąc pamięci, ale też niezwykłej aktywności obywatelskiej w Gdańsku, chociaż to wakacje - potwierdza Patrycja Medowska z Wydziału Kultury Obywatelskiej ECS, z-ca dyrektora ECS.
Tegoroczne wydarzenia Zrozumieć Sierpień rozpoczęły się piknikiem w Gdańsku Siedlcach, 23 czerwca, i zakończą już wkrótce. Przed nami jeszcze dwa spotkania: w sobotę, 26 sierpnia, w godz. 16-20 na Biskupiej Górce (ul. Biskupia 4 i plac Ranczo) oraz w środę, 30 sierpnia, we Wrzeszczu, w Regionalnym Centrum Informacji i Wspomagania Organizacji Pozarządowych (al. Grunwaldzka 5).
Biskupia Górka zaoferuje potańcówkę i wspólne gotowanie, a dzieciaki z dzielnicy przygotują muzyczne popisy. Będą też wspomnienia: wystawa fotografii Andrzeja Szulca, które wykonał podczas zamieszek w stanie wojennym, posłuchamy też nagrań - relacji świadków z tamtych dni i obejrzymy pamiątki.
Wrzeszcz stawia na inny rodzaj wspomnień - będziemy oglądać zdjęcia i bawić się na zainscenizowanym weselu z tamtych lat, ale też poznamy historie par, które między sierpniem a grudniem 1980 roku wzięły ślub w dawnym Pałacu Ślubów przy al. Grunwaldzkiej 5 w Gdańsku. Wtedy właśnie powstała tradycja składania przez nowożeńców kwiatów pod powstającym dopiero pomnikiem Poległych Stoczniowców 1970.
Trzecie piętro jest dla każdego
Wg szacunków ECS, w tym roku zaangażowało się w projekt Zrozumieć Sierpień kilkuset aktywistów. Powstała więc potrzeba, by bardziej wspierać osoby, które mają pomysły i chcą działać. Taką pomocą będzie otwarcie dla nich przestrzeni na III piętrze ECS-u, tradycyjnie już przeznaczonej dla organizacji pozarządowych.
- W akcji Zrozumieć Sierpień bierze udział już 11 dzielnic i ludzie doszli do wniosku, że potrzebują wsparcia całorocznego - tłumaczy Patrycja Medowska. - Chcemy, żeby sierpień trwał przez cały rok! Szczególnie z myślą o początkujących społecznikach, którzy działają w domach kultury, na osiedlach i mają wielką potrzebę aktywności, troszczą się o dobro wspólne, przygotowujemy otwarcie przestrzeni na III piętrze.
- Tam swoje biura od zawsze miały organizacje pozarządowe - dodaje. - Ale po kilku latach odczuliśmy potrzebę mniej formalnego użytkowania tej przestrzeni, bo młode organizacje, młodzi społecznicy, potrzebują miejsca do spotkań i narad. Również miejsca do praktykowania swoich pomysłów, a ta przestrzeń przecież temu ma służyć - znajdą tam pokoje, biurka na godziny, przestrzeń dla swojej aktywności.
Wielkie otwarcie Inkubatora Solidarności Codziennie
Przestrzeń na III piętrze nazywać się będzie Inkubatorem Solidarności Codziennie i jego wielkie otwarcie nastąpi w sobotę, 26 sierpnia 2017.
- Otwarcie też będzie innowacyjne - zachęca Medowska. - 20 społeczników zaprosiło do Gdańska 20 społeczników z Polski, których chcieli poznać. Jest jeszcze kolejnych 20 miejsc dla tych, którzy się zgłoszą w wolnym naborze, więc 60 bardzo mądrych i dynamicznych ludzi debatować będzie na temat, co to znaczy “solidarność codziennie”. Co możemy jeszcze dla naszego rozwoju jako społeczność zrobić.
Spotkania i rozmowy trwać będą cały dzień od rana, ale aby w nich uczestniczyć należy się zapisać na stronie.