• Start
  • Wiadomości
  • 20. Festiwal Jazz Jantar. Od hip hopu po metal - różne oblicza jazzu w Klubie Żak

20. Festiwal Jazz Jantar. Od hip hopu po metal - różne oblicza jazzu w Klubie Żak

James Lincoln Collier, jeden z najbardziej znanych amerykańskich krytyków muzycznych, uważa że muzyka jazzowa ma trzy składowe: swing, funkcję ekstatyczną i kod indywidualny. Wydaje się że w XXI wieku ten trzeci atrybut przytłacza pozostałe, bo jazz dziś flirtuje nie tylko z hip hopem - od czasów Milesa Davisa i jego słynnej płyty Doo-Bop - czy muzyką klasyczną, ale nawet z metalem, czego doświadczymy na Festiwalu Jazz Jantar, który rozpocznie się 29 października, a zakończy 12 listopada 2017 w Klubie Żak. Co jeszcze nas czeka, opowie Jakub Knera, kurator festiwalu.
25.10.2017
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl

Macaya McCraven

Anna Umięcka: Okrągła rocznica, taka jak 20-lecie w przypadku Festiwalu Jazz Jantar, zazwyczaj staje się okazją do badań i podsumowań: jak rozwijał się festiwal, jak zmieniał i w jakim kierunku zmierza? Macie takie analizy na koncie?

Jakub Knera: To niełatwe zadanie. Przez ten czas, oprócz Magdy Renk, pracowali nad festiwalem Jazz Jantar różni kuratorzy i każdy z nich przynosił ze sobą inne spojrzenie na muzykę jazzową i sam festiwal. Stąd jego rozwój. Ale też stąd, że na przestrzeni lat sam jazz bardzo się zmieniał, poszerzał obszar gatunku. Myślę, że w porównaniu do dekady czy dwóch dekad temu program jest po prostu bogatszy i bardziej zróżnicowany, bo i muzyka jazzowa rozwinęła się przez ten czas, a my staramy trzymać rękę na pulsie.

Kilku instrumentalistów na małej scenie w zadymionej knajpce grających synkopowane zdania muzyczne i ludzie słuchający ich przy stolikach – jazz już taki nie jest, chociaż wielu może się taki wydawać. Ma teraz bardzo dużo różnych twarzy. Wykorzystuje elementy elektroniki, muzyki klasycznej, współczesnej czy tak jak w tym roku zobaczymy - muzyki metalowej. Na pewno spektrum zespołów jest szersze niż 20 lat temu i jest ich więcej, a Jazz Jantar stara się te zjawiska monitorować i przedstawiać.

Selebeyone

Jeden z tegorocznych wykonawców Ambrose Akinmusire, którego koncert odbędzie się 9 listopada, powiedział nawet, że jazz i hip hop to jest to samo: „Naprawdę nie sądzę, żeby jazz i hip-hop były do siebie podobne, po prostu są tym samym. Dla mnie brzmi to jak oksymoron, kiedy ktoś mówi o połączeniu hip-hopu i jazzu. Jeżeli spojrzy się na jazz w latach 70. z całą tą elektroniką i podobnymi rzeczami, można odnieść wrażenie, że hip-hop zaczął się w miejscu, gdzie tamten nurt się skończył. Myślę, że to naturalna kontynuacja...”

- Gatunki się przeplatają i w dzisiejszych czasach dostrzegamy ich wspólne punkty. Najlepiej widać to wtedy, gdy na Jazz Jantar przyjeżdżają muzycy, którzy już tu grali, ale z diametralnie innymi zespołami. Wielu nie chce nawet, by ich nazywać muzykami jazzowymi, bo uważają, że to zbyt ograniczające. Więc wychodzimy im i słuchaczom naprzeciw pokazując, że w haśle Jazz Jantar mieści się bardzo bardzo dużo, mam nadzieję, że widać to w programie.

Taka diagnoza festiwalu prowokuje do pytań: do jakiego słuchacza “pasuje” ten festiwal i jaka jest wasza publiczność?

- Przede wszystkim bardzo otwarta. Choćby dlatego - czym chyba wyróżniamy się na tle innych festiwali - że staramy się zapraszać artystów znanych już na świecie, ale u nas niekoniecznie. Takich, którzy przyjeżdżają do Polski po raz pierwszy jak Vijay Iyer, który był u nas kilka razy i jego popularność wciąż wzrasta, albo Cécile McLorin Salvant, która w kilka miesięcy po koncercie w Gdańsku dostała Nagrodę Grammy. Raczej stronimy od mainstreamu i tzw. gwiazd. Nie znaczy to, że nie pojawi się u nas Branford Marsalis, który z resztą kilka lat temu dał w Gdańsku świetny koncert, ale przyciągając publiczność stawiamy nie na wielkie nazwiska, ale na świeżość i różnorodność.

Sygnałem zwrotnym jest zaufanie naszych słuchaczy. Kupują karnety przed ogłoszeniem programu i z zainteresowaniem sprawdzają zespoły, których nie znają. Chcą przyjść, bo wiedzą, że spotka ich tu coś nowego i ciekawego.

Theo Croket

Wykonawców tegorocznych też możemy podzielić na: obiecujących, chociaż na początku swojej drogi artystycznej oraz - uznanych twórców. Czy możesz wskazać, którzy najbardziej wyróżniają się spośród tych początkujących?

- Dla muzyki jazzowej charakterystyczne jest to, że trudno o tych muzykach mówić, że są początkujący. Trafniej – to nowe twarze i nowej projekty, bo zazwyczaj grają wcześniej w różnych zespołach, a dopiero po kilku latach decydują się na nagrywanie pod własnym nazwiskiem, z własnym zespołem. Przykładem może być Makaya McCraven, który grał jako perkusista w zespołach jazzowych, a w hip hopowych robił bity. W ubiegłym roku wydał rewelacyjną płytę „In the Moment”, na którą materiał posklejał z fragmentów swoich koncertów które w całych Stanach i ułożył w przekonującą całość. Ciekawą artystką jest też (u nas 3 listopada, w piątek) Amirtha Kidambi, grająca na harmonii. Udzielała się w różnych zespołach, w ubiegłym roku wydała pierwszą autorską płytę, na której znalazła się muzyka jazzowa, improwizacja i muzyka karnatycką, wywodzącą się z Indii, gdzie ma korzenie. Wielu krytyków porównuje ją do Alice Coltrane.

Ambrose Akinmure

Jazz Jantar co roku temu jednemu z krajów poświęca więcej uwagi. W tym roku będzie Portugalia. Ta zasada kulturowego zanurzenia może ciekawie zabrzmieć w muzyce, która kojarzy się nam bardziej z fado, niż z jazzem. Czy portugalski jazz jest może bardziej nostalgiczny?

- Muzyka jazzowa w Portugalii też jest bardzo zróżnicowana. Do tej pory pojawiała się na Jazz Jantar najczęściej muzyka ze Skandynawii, z Francji, a południa Europy nie. Postanowiliśmy to zmienić. W Portugalii jazz bardzo się rozwija, liczne festiwale jazzowe odbywają się i w Lizbonie i w Porto. Zaprosiliśmy do nas artystów, którzy już funkcjonują na scenie europejskiej. Red Trio zagra specjalny koncert z wybitnymi muzykami: wibrafonistą Mattiasem Stahlem i trębaczem Axelem Dörnerem, z kolei Life and Other Transient Storms to zestaw muzyków z całej Europy. A ciekawym uzupełnieniem będzie koncert Black Bombaim z Peterem Brötzmannem - rockowy zespół, który nagrał rok temu płytę z legendą jazzu.

James Brandon Lewis

Usłyszymy też na Jazz Jantar Polaków?

- Tak, warto zwrócić uwagę na debiutantów z Trójmiasta: Immortal Onion - choć mają na koncie dopiero kilkanaście koncertów w ubiegłym roku i pierwszą płytę są interesujący, a drugi zespół – o charakterystycznej nazwie “Chryste Panie” z Warszawy - to przykład składu, który dopiero w takim zestawie zaistniał w szerszej świadomości.      

Jak wyszukujecie i dokonujecie selekcji muzyków, których widzimy potem na scenie?

- Tropy są różne: słuchamy płyt, śledzimy trasy koncertowe, informacje o nowych publikacjach, czasem słyszymy kogoś na żywo i postanawiamy go zaprosić. Oglądam też zespoły na koncertach w Europie, a potem przyjeżdżają do nas.

Na który koncert ty sam czekasz szczególnie?

- Ciekawy jestem Ex Eye z Colinem Stetsonem, którzy grają muzykę na pograniczu jazzu i metalu. To na pewno będzie najgłośniejszy koncert festiwalu, a może i tej jesieni w Trójmieście. Wyglądam też Steve’a Lehmana, który wystąpi z zespołem Sélébéyone - poruszają się na granicy hip hopu, rapu i elektroniki. Z przyjemnością posłucham też Makaya McCravena, bo jego płyta jest moją ulubioną z ubiegłego roku i zamykającego festiwal Battle Trance, który składa się z czterech saksofonistów tenorowych. To bardzo rzadka sytuacja, by w zespole muzycy grali na takich samych instrumentach, ale są w tym bardzo przekonujący. Poza nimi pojawi się wiele niespodzianek, które warto sprawdzić. Bilety jeszcze są, zapraszamy.

Susana Santos Silva


PROGRAM 20. FESTIWAL JAZZ JANTAR

Klub Żak

29.10.2017 / G.20.00

EX EYE / Stetson, Fox, Ismaily, Summerfield // Avant Days // pierwszy raz w Polsce

Colin Stetson - saxophones / Toby Summerfield - guitar / Shahzad Ismaily - guitar, bass, electronics / Greg Fox - drums

3.11.2017 / G.20.00

JASKUŁKE SEXTET // KOMEDA RECOMPOSED // Trójmiejska Scena Jazzowa

Sławek Jaskułke – piano / Piotr Chęcki – saxophone / Michał Ciesielski – tenor sax / Emil Miszk – trumpet / Piotr Kułakowski – double bass / Roman Ślefarski - drums

AMIRTHA KIDAMBI ELDER ONES // New America // pierwszy raz w Polsce

Amirtha Kidambi - vocals, harmonium, compositions / Matt Nelson - soprano saxophone / Nick Dunston - bass / Max Jaffe – drums

4.11.2017 / G.20.00

DINOSAUR / TOGETHER, AS ONE // All That Jazz // pierwszy raz w Polsce

Laura Jurd – trumpet, synth / Elliot Galvin – keyboard, synth / Conor Chaplin – electric bass / Corrie Dick - drums

HEROES ARE GANG LEADERS // All That Jazz // pierwszy raz w Polsce

Thomas Sayers Ellis - spoken word / Randall Horton - spoken word / Crystal Good - spoken word / Janice Lowe - vocals and keyboards / Margaret Morris - vocalist / Ryan Frazier – trumpet / James Brandon Lewis - tenor sax / Devin Brahja Waldman - alto sax & synthesizer / Luke Stewart - electric bass / Warren Trae Crudup III – drums

5.11.2017 / G.20.00

BLACK BOMBAIM & PETER BRÖTZMANN // Portugal.NOW // pierwszy raz w Polsce

Tojo Rodrigues – bass / Paulo Gonçalves – drums / Ricardo Miranda – electric guitar / Peter Brötzmann – saxophone

STEVE LEHMAN & SÉLÉBÉYONE // Avant Days // pierwszy raz w Polsce

Steve Lehman – alto sax, electronics / Hprizm – spoken work (english) / Gastom Bandimic – spoken word (wolof) / Maciek Lasserre – alto sax / Carlos Homs – keyboard / Drew Gress – double bass / Jacob Richards – drums

6.11.2017 / G.20.00

PIMPONO ENSEMBLE / HOPE LOVE PEACE FAITH // Polska Scena Jazzowa

Jonas Due Steffensen – trumpet / Maciej Kądziela – saxophones / Jędrzej Łagodziński – saxophones / Rasmus Kjærgård Lund – tube / Emil Palme – guitar / Franciszek Pospieszalski – double bass / Tomo Jacobson – double bass / Szymon Pimpon Gąsiorek - drums

THEO CROKER QUINTET // All That Jazz

Theo Croker – trumpet / Irwin Hall - alto sax / Eric Wheeler – Bass / Dexter Hurcules - drums / Liya Grigoryan - Piano

8.11.2017 / G.20.00

MAKAYA MCCRAVEN / IN THE MOMENT // New America

Makaya McCraven - drums / Greg Ward – sax / Junius Paul – bass / Ben Lamar Gay - electronics, synths cornet & some vocals

MEDESKI’S MAD SKILLET // All That Jazz

John Medeski - piano, organ / Will Bernard – guitar / Kirk Joseph – sousaphone / Terence Higgins – drums

9.11.2017 / G.20.00

MIGUEL ZENÓN QUARTET // All That Jazz

Miguel Zenon - alto sax / Luis Perdomo – piano / Hans Glawischnig – bass / Henry Cole – drums

AMBROSE AKINMUSIRE QUARTET / A RIFT IN DECORUM // All That Jazz

Ambrose Akinmusire – trumpet / Sam Harris – piano / Harish Raghavan – bass / Justin Brown - drums

10.11.2017 / G.20.00

CHRYSTE PANIE / CHRYSTE PANIE // Młoda Scena Jazzowa

Michał Małota - saxophone / Aleksander Żurowski - synths / Michał Stawarz - baraban / Wojtek Kurek – drums

GET THE BLESSING / nowa płyta // All That Jazz // premiera

Jake McMurchie – saxophone / Pete Judge – trumpet / Jim Barr – bass / Clive Deamer – drums

JOE LOVANO CLASSIC QUARTET // All That Jazz

Joe Lovano – saxophone / Lawrence Fields – piano / Peter Slavov – double bass / Lamy Istrefi – drums

11.11.2017 / G.20.00

IMMORTAL ONION / OCELOT TO SALVATION // Młoda Scena Jazzowa // premiera

Ziemowit Klimek - double bass, electric bass / Tomir Śpiołek - piano / electric piano / Wojtek Warmijak – drums

RED TRIO FEAT. AXEL DÖRNER & MATTIAS STAHL // Portugal.NOW // projekt specjalny dla Festiwalu Jazz Jantar

Hernani Faustino – bass / Gabriel Ferrandini – drums / Rodrigo Pinheiro – piano / Axel Dörner – trumpet / Mattias Stahl – vibraphone

ATOM STRING QUARTET / SEIFERT // Polska Scena Jazzowa

Dawid Lubowicz – violin / Mateusz Smoczyński – violin / Michał Zaborski – viola /

Krzysztof Lenczowski – cello

12.11.2017 / G.20.00

BATTLE TRANCE / BLADE OF LOVE // New America // pierwszy raz w Polsce

Travis Laplante - tenor saxophone / Patrick Breiner - tenor saxophone / Matt Nelson - tenor saxophone / Jeremy Viner - tenor saxophone

SUSANA SANTOS SILVA LIFE AND OTHER TRANSIENT STORMS // Portugal.NOW // polska premiera

Susana Santos Silva - trumpet, flugel / Lotte Anker - tenor, sopran saxophone / Sten Sandell - piano / Torbjörn Zetterberg - double bass / Jon Fält – drums

Więcej o tym: 

Klub Żak i Jazz Jantar w Tygodniku Powszechnym. “Czym jest jazz? Staramy się łamać stereotypy”

Jubileuszowy 20. Festiwal Jazz Jantar

TV

Światowa stolica bursztynu