W poniedziałek, 12 kwietnia 1976 roku Wolne Hanzeatyckie Miasto Brema i miasto Gdańsk zawarły Porozumienie Ramowe o Współpracy i Przyjaźni. Podpisy pod dokumentem złożyli burmistrz Hans Koschnick i prezydent Andrzej Kaznowski.
- Dążeniem tego porozumienia jest wymiana osób i poglądów na ograniczonym obszarze obu miast. Wyznaczone w nim ramy geograficzne są szczupłe, ale horyzonty szerokie - powiedział burmistrz Bremy w gdańskim Ratuszu Głównego Miasta.
- Pragnę wyrazić przekonanie, że zawarte przez nas porozumienie przyczyni się do pogłębienia wzajemnego zrozumienia mieszkańców obu miast i rozwoju przyjaznych uczuć między ludźmi - dodał ówczesny prezydent Gdańska, gospodarz wydarzenia.
W ten sposób zawarto pierwsze w historii partnerstwo miasta zachodnioniemieckiego z polskim.
Od tamtego dnia mija dokładnie 45 lat. Patrząc na zmiany, które nastąpiły przez ten czas: upadek reżimu komunistycznego, zjednoczenie Niemiec, przystąpienie Polski do Unii Europejskiej - to cała epoka.
45 lat wyjątkowego partnerstwa
Z powodu pandemii uroczystości związane z jubileuszem zostały przeniesione do sieci. Zorganizowano konferencję online, podczas, której z przedstawicielami obu miast rozmawiała Izabela Biała, dziennikarka portalu gdansk.pl.
Transmisję wydarzenia można było obejrzeć na miejskim portalu.
Partnerstwo Gdańska i Bremy było to jednym z pierwszych tego typu porozumień podpisanych przez dwa miasta reprezentujące odmienne systemy polityczne i gospodarcze. Miasta leżące po przeciwnych stronach żelaznej kurtyny. Od momentu zawarcia porozumienia wiele się zmieniło, a Polska jest w Unii Europejskiej. Agnieszka Owczarczak, przewodnicząca Rady Miasta Gdańska i Frank Imhoff, przewodniczący Parlamentu Bremy rozmawiali o zmianach w charakterze partnerstwa na przestrzeni lat oraz o tym, jak w otwartą Europę wpisuje się tradycja partnerstwa Gdańska i Bremy.
- Gdańsk i Brema to aktualnie żyją z myślą europejskiej wspólnoty, ale ta współpraca trwa od setek lat, bo to także tradycja Hanzy, do której należały nasze miasta już wieki temu. Są to miasta otwarte, zainteresowane nowymi ludźmi i porozumieniem. Partnerstwa służą wymianie doświadczeń, kultury, gospodarki, sportu i wszystkich innych dziedzinach i obszarach życia. Dzięki partnerstwu narody porozumiewają się ponad granicami i mogą się od siebie wzajemnie uczyć – mówił Frank Imhoff przewodniczący Parlamentu Bremy.
- Niezależnie od tego, gdzie ludzie żyją i w jakich systemach, jeżeli jest chęć współpracy pomiędzy miastami czy państwami, to zawsze znajdę jakiś sposób na to, żeby współpracować, żeby dzielić się swoimi doświadczeniami, żeby budować relacje międzyludzkie. Wówczas tworzą się też przyjaźnie, które w tym bardziej powodują, że ta współpraca jest coraz bardziej owocna – mówiła podczas spotkania Agnieszka Owczarczak, przewodnicząca Rady Miasta Gdańska.
Przewodnicząca RMG wspominała także współpracę miast i wymianę doświadczeń w kwestii budowania samorządności i organizacji pozarządowych. Tak, jak kiedyś Gdańsk uczył się od Bremy, tak teraz nasze miasto może dzielić się swoim doświadczeniem i przekazywać zdobytą wiedzę miastom i krajom, zza wschodniej granicy.
Współpraca Gdańska i Bremy powstawała w różnych systemach politycznych, w różnych systemach gospodarczych, w różnej sytuacji i rzeczywistości, w jakiej był miasta. Ta współpraca wielokrotnie się sprawdzała i nadal sprawdza się w praktyce, ma wymierne efekty i może być prawdziwym, cennym przykładem dla innych miast.
Cenne wsparcie i wymiana doświadczeń
- Brema i Gdańsk to miasta o długiej tradycji hanzeatyckiej, ale także miasta portowe i pewnie ta globalność naszych miast jest wpisana w ich DNA. Ważna we współpracy jest jej realność i namacalność. Jest wiele rzeczy, za które jestem wdzięczna naszemu miastu partnerskiemu. Od historycznych zasług, przez pomoc i opiekę nad osobami poparzonymi pożarze w 1994 roku w Hali Stoczni, ale także przez wyzwania codzienne. Bardzo ważna bieżąca wymiana spostrzeżeń i doświadczeń np. związanych z polityką równego traktowania, z polityką integracji imigrantów, to są obszary, gdzie ta wzajemna inspiracja jest szalenie cenna, ważna i przynosi rzeczywiście efekt – mówiła Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska.
Nie zabrakło także tematu, jak samorządy radzą sobie w pandemii koronawirusa.
- Tak jak kiedyś, przed laty naszych poprzedników przy zawieraniu partnerstwa Gdańska i Bremy, tak nas teraz powinna charakteryzować gotowość do kroczenia nowymi ścieżkami, szukania nowych pomysłów i szybkiego działania. Przed nami wyzwanie, jakim jest walka z nieznanym i nieodkrytym. Zmagamy się z wyzwaniem, jakim jest zwalczanie pandemii koronawirusa. Pandemia pokazała, że znaczenie samorządu i konieczność solidarności w mieście i poza nim są czymś koniecznym – mówił Andreasa Bovenschulte, burmistrz Bremy.
Współpraca ważna dla społeczeństwa
Konferencja z okazji jubileuszu 45-lecia podpisania Porozumienia Ramowego o Współpracy i Przyjaźni Gdańska i Bremy to był także czas wspomnień inicjatyw, współprac i ich efektów, które miały miejsce na przestrzeni lat.
Można było usłyszeń wspomnienie Andrzej Kaznowskiego, prezydenta Gdańska w latach 1973 – 1977, który wraz z Hansem Koschnickiem, burmistrzem Bremy, podpisywał porozumienie w 1976 roku. Przedstawiono także historię ks. prał. Ireneusza Bradtke, proboszcza Bazyliki Mariackiej, dyrektora Caritas Archidiecezji Gdańskiej w latach 1993 – 2009, który opowiadał, jak dzięki inspiracji i współpracy z organizacją AWO-Bremen utworzyły w Gdańsku Dom Seniora, obecnie Centrum Pomocowe im. św. Jana Pawła II, jako modelowy ośrodek socjalny. Stowarzyszenie AWO zostało wymienione także we wspomnieniu Anny Golędzinowskiej, radnej Miasta Gdańska, współzałożycielki Stowarzyszenia Osób Poparzonych w Stoczni Gdańskiej, która wspominała z wdzięcznością pomoc medyczną ofiarom pożaru Hali Stoczni, jaką niosła w 1994 pokrzywdzonym Brema.
Wspomnieniami związanymi ze współpracą miast dzielili się także Rainer Nalazek, przewodniczący Towarzystwa Niemiecko - Polskiego w Bremie, były poseł Parlamentu Bremy, który wspominał wymiany harcerskie i doświadczenie międzynarodowej współpracy młodzieży w trudnych czasach zmian ustrojów politycznych. Henning Scherf, burmistrz Bremy w latach 1995 – 2005 i przewodniczący Senatu Wolnego Hanzeatyckiego Miasta Bremy, wcześniej senator ds. Młodzieży, Spraw Społecznych i Sportu wspominał spotkania i opowiadał o przyjaźni łączącej go z Lechem Wałęsą i Pawłem Adamowiczem. Christiane Trüe, profesor prawa, Hochschule Bremen, Europazentrum Bremen dzieliła się swoimi spostrzeżeniami i doświadczeniami związanymi ze współpracą miast w zakresie edukacji i wymian studenckich.
Rozmowy z włodarzami miast i wspomnienia przeplatane były zdjęciami dokumentującymi długoletnią, współpracę obu miast.
Konferencja zakończyła się transmisją koncertu utworów muzycznych w wykonaniu młodych niemieckich i polskich artystów, między innymi z Bremy i Gdańska. Nagrania powstały podczas kilku edycji festiwali młodych muzyków organizowanych w Bremie przez Stowarzyszenie „Förderverein für junge Musiker aus Deutschland und Polen”.
Trwająca od 45 lat współpraca Gdańska i Bremy to aktywne działania i wsparcie m.in. na polach gospodarczym, kulturalno-naukowym, ochrony środowiska, współpracy młodzieży i działalności charytatywnej i społecznej.
