• Start
  • Wiadomości
  • Skarby z najwyższej półki. Tajemnicze skrzynie przyjechały z Watykanu pod eskortą

Skarby z najwyższej półki. Tajemnicze skrzynie przyjechały z Watykanu pod eskortą

We wtorek 19 lipca 2016 r. do Muzeum Narodowego w Gdańsku prosto z Watykanu dotarły ogromne skrzynie w towarzystwie eskorty. Najważniejsza z nich skrywała Dagome Iudex. Słynny dokument można oglądać po raz pierwszy w Polsce, na wystawie „Lux in Oriente - Lux ex Oriente” w oddziale Zielona Brama od niedzieli 24 lipca 2016 r.
20.07.2016
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl

Dagome Iudex - najstarszy dokument, który potwierdza rodowód polskiego państwa.

Dagome Iudex to najstarszy zachowany dokument dotyczący państwa polskiego, datowany na około 991-992 rok. Mieszko I oddaje w nim państwo pod papieską opiekę. Oryginał nie dotrwał do naszych czasów, ale zachował się najstarszy odpis. Po raz pierwszy w historii ten cenny dokument można zobaczyć w Polsce, i to właśnie w Gdańsku.

- Można powiedzieć, że mamy do czynienia z najważniejszym świadkiem początku państwa polskiego. Jest to najstarszy odpis, pochodzący z początku XI wieku, czyli około pięćdziesiąt lat po tym jak powstał oryginał - tłumaczy kurator wystawy, ksiądz dr Marek Rostkowski. - To drugi raz w historii, kiedy został wystawiony jako dzieło poza Watykanem, a pierwszy w Polsce.

Jak podkreśla ksiądz Rostkowski, dokument jest najprawdopodobniej najstarszym istniejącym odpisem dokumentu Mieszka I i zarazem najbliższym oryginałowi. Stanowi on część kodeksu łacińskiego nr 3833 z Watykańskiej Biblioteki Apostolskiej. Oprócz niego, zachowały się jeszcze dwa inne regesty (streszczenia) Dagome Iudex, pochodzące z tego samego okresu i trzy, późniejsze o całe stulecie. W Bibliotece Watykańskiej znajdują się trzy odpisy tego dokumentu.

Z takim skarbem trzeba bardzo ostrożnie...

Dagome Iudex przyjechał do oddziału Muzeum Narodowego w Gdańsku z Watykanu wraz z innymi eksponatami. Łącznie na wystawie „Lux in Oriente - Lux ex Oriente” będzie można zobaczyć ponad sto obiektów - skarbów pochodzących ze zbiorów watykańskich oraz dzieła sztuki wypożyczone z polskich archiwów i muzeów.

- Przywieźliśmy skarby, można powiedzieć z najwyższej półki - mówi ksiądz Rostkowski. - Jest wśród nich Psałterz Floriański, Rocznik Świętokrzyski dawny, w którym pod rokiem 965 widnieje słynne zdanie „Dąbrówka przybyła do Mieszka” a pod 966 - „Mieszko książę Polski przyjmuje chrzest.”

Jak podkreśla, to nie jedyny eksponat na tej wystawie, który po raz pierwszy w historii będzie prezentowany w Polsce.

- Po raz pierwszy w historii w ogóle - nigdy nie była wystawiana nawet w Watykanie - pokażemy bullę Piusa IX o niepokalanym poczęciu, wykonaną we Lwowie przez polską artystkę. Praca nad tym dziełem trwała 27 lat. Jest to arcydzieło miniaturystyki, a przede wszystkim rękopisu europejskiego. Karty wykonane są w bardzo skomplikowanej technice, miniatury zostały pokryte złotem. Bulla uznawana jest za najpiękniejszy rękopis XIX wieku w całej Europie.

Aby mieć możliwość jak najpełniejszego doświadczania tego dzieła, zwiedzający będą mieli do dyspozycji ekran dotykowy, na którym będą mogli robić zbliżenia miniatur.

Na zdjęciu widać, jak duża i solidna jest skrzynia, w której pod eskortą przywieziono Dagome Iudex. Inne eksponaty też były bardzo dobrze chronione w drodze z Watykanu do Gdańska.

Odwiedzający wystawę będą mieli również niepowtarzalną okazję, żeby zobaczyć na własne oczy „Kronikę Polski” Wincentego Kadłubka czy Katalog arcybiskupów gnieźnieńskich Jana Długosza. Po raz pierwszy w historii w Polsce zostaną również pokazane trzy tiary papieskie: Piusa IX, Leona XIII i Piusa XI.

- Wybraliśmy akurat te tiary, ponieważ staraliśmy się podkreślić postacie pochodzące z historii Watykanu i papieży, szczególnie związanych z naszą historią. Stąd papież Pius XI, który w czasie powstania styczniowego występował w obronie Polski - tłumaczy ksiądz Rostkowski. Na wystawie będzie wystawiony również kielich z zakrystii papieskiej - dar narodu polskiego dla Piusa IX, wykonany według projektu Teofila Lenartowicza.

Otwarcie skrzyni z Dagome Iudex odbyło się we wtorek 19 lipca 2016 r. w oddziale Zielona Brama Muzeum Narodowego w Gdańsku (ul. Długi Targ 24).

Dokument wraz z innymi zbiorami będzie dostępny dla zwiedzających od 24 lipca do 20 października 2016 r., codziennie od wtorku do niedzieli, w godz. 10-17. Bilety: 1 zł, uczestnicy Światowych Dni Młodzieży - wstęp wolny.

Ze względu na bezcenny charakter skarbów watykańskich, będzie obowiązywał bezwzględny zakaz fotografowania. Wprowadzone zostanie również ograniczenie ilości osób, które jednorazowo będą mogły zwiedzać wystawę.


TV

Kaszubi – tożsamość obroniona. Rozmowa z prof. Cezarym Obrachtem-Prondzyńskim