• Start
  • Wiadomości
  • Powstał film dokumentalny o Zdzisławie Najderze, dyrektorze polskiej sekcji Radia Wolna Europa. Prapremiera w ECS

Powstał film dokumentalny o Zdzisławie Najderze, dyrektorze polskiej sekcji Radia Wolna Europa. Prapremiera w ECS

Dokument „Zdzisław Najder. Chciałem być lotnikiem” w reżyserii Mieczysława Bartłomieja Vogta prezentuje polityczną aktywność opozycjonisty w czasach PRL - okrzykniętego legendą „Solidarności” dyrektora polskiej sekcji Radia Wolna Europa, uznanego przez ówczesne władze za amerykańskiego szpiega. Prapremiera filmu odbędzie się w środę 8 listopada 2017 r., w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku. Towarzyszyć jej będzie dyskusja z udziałem Wojciecha Dudy, Macieja Wierzyńskiego i Łukasza Bertrama. Wstęp wolny.
06.11.2017
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl

Fotografia z planu zdjęciowego filmu dokumentalnego 'Zdzisław Najder. Chciałem zostać lotnikiem' w reżyserii Mieczysława Bartłomieja Vogta. Nz. Zdzisław Najder

Niech nie zmyli Was tytuł: „Zdzisław Najder. Chciałem być lotnikiem”, film Mieczysława Bartłomieja Vogta (reżyser takich filmów dokumentalnych, jak „Tadeusz Konwicki. Próba portretu artysty. Warszawa. 1989.”, „Leszek Kołakowski”, „Jarosław Iwaszkiewicz. Jakim pozostał ludzkiej pamięci?” czy „Grudzień 70. Interesy władzy”), nie jest opowieścią o lotnictwie, a o ważnych wydarzeniach historycznych w Polsce.

Reżysera dokumentu interesuje przede wszystkim polityczna aktywność profesora Zdzisława Najdera - prywatnie historyka literatury i znawcy twórczości Josepha Conrada, wybitnego intelektualisty i wykładowcy akademickiego - uznawanego za legendę „Solidarności” założyciela Polskiego Porozumienia Niepodległościowego, organizacji opozycji demokratycznej w PRL.

Film koncentruje się wokół wydarzeń od połowy lat 70. ubiegłego wieku, kiedy Najder, jak podkreślają twórcy filmu, niczym kapitan samolotu organizuje PPN. Ważnym wątkiem w dokumencie Vogta jest jego pobyt w Oksfordzie w czasie wprowadzania stanu wojennego w Polsce i przejęcie przez niego funkcji dyrektora Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa, którą pełnił od 1982 do 1987 roku. To wyjątkowo nie spodobało się władzom PRL. Najpierw pozbawiono Najdera polskiego obywatelstwa, a potem sąd warszawski w trybie zaocznym skazał go na… karę śmierci.

- Po komunistach można było się spodziewać najgorszego - wspomina moment skazania na śmierć Najdera polityk Jacek Merkel. - Jeśli wydali na kogoś wyrok śmierci, to oznaczało, że jest to dla nich bardzo niebezpieczna osoba, co było symbolicznym potwierdzeniem dla nas, że jest to nasz człowiek.

Wyrok uchylono w 1989 roku, a Najder powrócił do Polski, gdzie był m.in. doradcą Lecha Wałęsy i Jana Olszewskiego. Dokument ukazuje jego losy i polityczną aktywność aż do 1992 roku i upadku rządu Jana Olszewskiego. Niepominięty został też wątek wycofania się Najdera z życia publicznego po ujawnieniu epizodu jego współpracy ze Służbą Bezpieczeństwa.

Niektóre ze scen do filmu kręcone były w Europejskim Centrum Solidarności, które jest koproducentem dokumentu

Jak mówi Mieczysław Bartłomiej Vogt, film jest próbą określenia roli, jaką w trwającym kilkanaście lat złożonym procesie przemian politycznych w Polsce odegrał Zdzisław Najder. Poprzez losy głównego bohatera, z jego perspektywy, przedstawia ważny okres we współczesnej historii Polski - transformacji ustrojowej i reorientacji geopolitycznej.

- Proces ten wciąż budzi wiele kontrowersji. Nie doczekał się dobrego opisu i analizy historycznej, m.in. jeśli chodzi o kontekst wielkiej polityki światowej i działalność służb specjalnych. Dokument stawia wiele znaków zapytania w kierunku próby zrozumienia procesu zmian, których architektem był m.in. bohater filmu.

Ale „Zdzisław Najder. Chciałem być lotnikiem” to też obraz zwykłego-niezwykłego człowieka, intelektualisty w świecie wielkiej polityki, która nosi znamiona bezwzględnej, cynicznej i przewrotnej gry. Bohatera, który od pisania o historii literatury, czy też o historii w ogóle, przeszedł do próby wpłynięcia na jej bieg.
Przedpremierowy pokaz filmu odbędzie się w środę 8 listopada, o godz. 18, w Europejskim Centrum Solidarności (Gdańsk, Plac Solidarności 1).

Po filmie odbędzie się spotkanie, które poprowadzi Anna Maria Mydlarska. Wśród zaproszonych gości będzie Wojciech Duda, redaktor naczelny Przeglądu Politycznego, który opowie o światowym autorytecie Zdzisława Najdera w zakresie twórczości Josepha Conrada. W spotkaniu weźmie udział także Maciej Wierzyński - dziennikarz i publicysta, w latach 90. szef pierwszego wschodnioeuropejskiego biura Radia Wolna Europa w Warszawie, który przybliży sylwetkę Najdera jako szefa Rozgłośni Polskiej Sekcji Radia Wolna Europa. Natomiast trzeci z zaproszonych gości: Łukasz Bertram - socjolog i autor książki „PPN 1976-81. Język niepodległości” stanowiącej pierwszy całościowy zapis historii Polskiego Porozumienia Niepodległościowego - przybliży początki tego antysystemowego przedsięwzięcia opozycji w PRL, zapoczątkowanego przez Najdera.

Wstęp na wydarzenie jest bezpłatny. Będzie to jedyny pokaz filmu w Gdańsku. Premiera odbędzie się 23 listopada 2017 r., w Kinie Kultura w Warszawie.

Film jest współfinansowany przez Polski Instytut Sztuki Filmowej. Koproducentami dokumentu są Europejskie Centrum Solidarności, TVP SA oraz Video Studio Gdańsk.

TV

Bajpas kartuski działa