Kwiat z twarzą diabła. Odkryli go gdańscy naukowcy

Naukowcy z Uniwersytetu Gdańskiego odkryli nowy gatunek storczyka, którego prętosłup przypomina… twarz diabła. Kwiat rośnie w południowej Kolumbii. Mówi o nim już cały świat.
28.07.2016
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl

Telipogon diabolicus - niepozorny kwiat... z twarzą diabła

Telipogon diabolicus - taką nazwę nosi niewielka orchidea, którą odnalazła dr Marta Kolanowska z Katedry Taksonomii Roślin i Ochrony Przyrody na Wydziale Biologii Uniwersytetu Gdańskiego, wraz ze współpracownikami z fundacji Buenoy Yumartán Aldea Ecológica. Nowy gatunek orchidei, czyli popularnego storczyka, rośnie w południowej Kolumbii.

To, co wyróżnia kwiat to budowa prętosłupa (struktura generatywna powstała ze zrośnięcia słupka i pręcika), który przypomina twarz diabła. To kolejny gatunek storczyka, który przypomina swoim wyglądem postać lub zwierzę. Dotychczas odkryto na przykład Dracula simia przypominającą małpę, Ophrys bomybliflora przypominającą śmiejącego się trzmiela czy Habenaria radiata przypominającą czaplę białą.

Do odkrycia „diabelskiej orchidei” doszło podczas kilkudniowych prac terenowych w południowej Kolumbii w lesie mgielnym, lasach górskich i paramo (trawiasto-krzewiasta formacja formująca się powyżej górnej granicy lasu w Andach). Nieznany wcześniej gatunek opisali dr Marta Kolanowska i prof. dr hab. Dariusz L. Szlachetko z Wydziału Biologii UG we współpracy z Ramiro Medina Trejo z Kolumbii.

Tym, co obecnie najbardziej intryguje naukowców to aspekt zapylania Telipogon diabolicus. Dotychczasowe badania wskazują, że u storczyków z rodzaju Telipogon pyłkowiny przenoszone są przez owady podczas pseudokopulacji (pyłkowiny zostają przyczepione do ciała samca owada, gdy ten próbuje kopulować z kwiatem przypominającym mu samicę), jednak nie opublikowano do tej pory materiałów potwierdzających to założenie.

- Niezwykle ciekawe byłoby zaobserwować insekta, któremu „diaboliczny” prętosłup przypomina samicę jego gatunku - mówią naukowcy.

Na podstawie analizy materiałów zebranych podczas badań opisano nie tylko Telipogon diabolicus, ale kilka nieznanych wcześniej gatunków orchidei. Każdy z odnalezionych storczyków został udokumentowany - wykonano zdjęcia wybranych okazów, odnotowano dane lokalizacyjne, wysokość n.p.m. i określono liczebność populacji.

Po opublikowaniu informacji na temat odkrycia „diabelskiej orchidei” charakterystyczny storczyk błyskawicznie zdobył popularność. Wzmianki na jego temat ukazały się między innymi na stronach internetowych International Business Times, Live Science, Nature World News, Science World Report, National Geographic, a także w mediach kolumbijskich, hiszpańskich, włoskich, niemieckich, czeskich, rosyjskich i wietnamskich.

Zdaniem badaczy wciąż wiele gatunków orchidei czeka na odkrycie, czego dowodem jest odnalezienie kwiatu w pobliżu głównej drogi. Południowa Kolumbia stała się w ostatnich latach obiektem ich zainteresowań ze względu na bardzo dużą różnorodność siedliskową tego regionu a także niski stopień poznania flory obszaru.

W ciągu ostatnich 3 lat pracownicy i doktoranci Katedry Taksonomii Roślin i Ochrony Przyrody opisali z obszaru Kolumbii ponad 50 gatunków storczyków nieznanych wcześniej nauce. Ponad 500 gatunków roślin, przede wszystkim storczykowatych (Orchidaceae) liczy ekspozycja na Wydziale Biologii UG. Są to gatunki charakterystyczne przede wszystkim dla obszarów tropikalnych i subtropikalnych. Rośliny zgromadzone w kolekcji stanowią cenny materiał do badań naukowych z zakresu morfologii, histologii, fenologii oraz taksonomii roślin, w tym taksonomii molekularnej.



TV

Lekcja Obywatelska z prezydent Gdańska w Zespole Szkół Specjalnych nr 1