Francuski choreograf i rosyjska muzyka - “Dziadek do orzechów”. Baletowa premiera w Operze Bałtyckiej

Scenariusz tej baletowej opowieści oparty jest na baśniowym opowiadaniu dla dzieci, autorstwa E.T.A. Hoffmanna “Dziadek do orzechów i Król Myszy”, które wydano po raz pierwszy w Berlinie w 1816 roku.

Akcja rozpoczyna się w momencie wyczekiwanym i znanym nam wszystkim doskonale, bo podczas Świąt Bożego Narodzenia. Córka gospodarza Mała Klara i jej brat oraz goście przyjęcia wigilijnego w domu Radcy czekają na moment otwarcia bożonarodzeniowych prezentów. Kiedy ta chwila nadchodzi dziewczynka znajduje pod świątecznym drzewkiem mnóstwo niespodzianek, a wśród nich niezbyt urodziwą figurkę dziadka do orzechów, która jednak bardzo przypada jej do gustu. I zaczyna się magiczny czas. Ożywiona zabawka najpierw zwycięża Króla Myszy, a potem we śnie Klary przeistacza się w księcia z bajki i wędruje wraz z nią - teraz już dorosłą Klarą - księżniczką - po tajemniczej Krainie Słodyczy, gdzie przeżywają wiele przygód.

Ta baśniowa historia z uniwersalnym przesłaniem, zwycięstwa dobra nad złem, uwiodła najpierw czytelników. 70 lat później do libretta opartego na opowieści Hoffmanna Piotr Czajkowski napisał muzykę. Po raz pierwszy na deskach teatru wystawiono balet “Dziadek do orzechów” w Petersburgu, w grudniu 1892 roku w Teatrze Maryjskim. Do Polski “Dziadek do orzechów” zawędrował dużo później. Pierwsza premiera w kraju odbyła się w Bydgoszczy, 10 kwietnia 1958 w Studiu Operowym.

Dziś spektakl, oprócz “Jeziora łabędziego”, należy do kanonu przedstawień baletowych teatrów na całym świecie.

- Nie jest to dla mnie nowość, zrobiłem już dwie wersje Dziadka do orzechów - mówi François Mauduit. - Pierwszą w 2006 roku, zaraz po otworzeniu własnej działalności we Francji. Był to czas gdy miałem niewiele środków i równie niewielu tancerzy. Przygotowałem więc wersję krótszą z nieco okrojoną historią. Do pomysłu realizacji tego projektu powróciłem 10 lat później, czyli w 2016 roku, tworząc wraz z moim zespołem w całości nową sztukę. Tym razem balet wydawał się bardziej dopracowany, choć nadal grupa tancerzy była niewielka (liczyła jedynie dziesięć osób). Jednak dzięki tej drugiej próbie udało mi się lepiej zrozumieć niezwykły utwór Czajkowskiego. Gdańska publiczność również zna tę sztukę doskonale. Była wystawiana wielokrotnie na deskach Opery Bałtyckiej. Tym razem realizację “Dziadka” powierzono uznanemu choreografowi, jakim jest François Mauduit.

Trzecia realizacja tego tematu pozwoliła artyście na głębszą analizę przesłania, które płynie z tej powieści. Jak ją rozumie Mauduit?

- Zacząłem w nim słyszeć coś więcej niż opowieść wigilijną. Dostrzegłem prawdziwą podróż w głąb siebie poszczególnych bohaterów. Zobaczyłem nowoczesność, innowację i siłę przekazu tego niezwykłego utworu. Nawet jeżeli moja wersja przygotowana dla Opery Bałtyckiej jest całkowicie inna w porównaniu z poprzednimi wersjami, wszystkie te etapy pozwoliły mi lepiej przeanalizować dzieło Czajkowskiego, lepiej je poczuć i stworzyć syntezę wszystkiego tego, co praca nad tym baletem mi przyniosła.

Mauduit jest doświadczonym i wielokrotnie nagradzanym tancerzem i choreografem, założył też własny zespół Towarzystwo Choreograficzne François Mauduit. Nie ukrywa też swojej fascynacji teatrem Maurice’a Béjart’a, w którym występował jako solista.

- Z punktu widzenia czysto technicznego balet opiera się na moich największych źródłach szacunku i inspiracji: francuskiej szkole tańca, twórczości Czajkowskiego oraz wpływie Béjarta - mówi artysta. - Maurice potrafił wydobyć diament, który każdy z tancerzy posiada i jednocześnie każde z dzieł ukrywa. Bez wątpienia ideologia Maurice’a mnie inspiruje. To dlatego spróbowałem iść dalej niż proste kroki czy jeden, dwa piruety i zapragnąłem wnieść na scenę bezcenną stronę "świętości" tańca. Zapragnąłem spróbować szczęścia, by móc stworzyć właśnie takiego “Dziadka do orzechów”.

Możemy spodziewać się więc dzieła pełnego pasji i emocji, o czym zapewnia Mauduit: - Chciałem wnieść do spektaklu pasję, ogrom emocji, uśmiechu, łez. Chciałem przede wszystkim przekazać głęboką złożoność udręczonej duszy, jak mógł być udręczony sam Czajkowski. Był on pierwszym kompozytorem, u którego pisanie było sposobem na życie.

W pracy nad spektaklem wspierał artystę odpowiedzialny za scenografię i kostiumy Justin Arienti, a kierownictwo muzyczne objął Szymon Morus. Na scenie zobaczymy tancerzy Opery Bałtyckiej i usłyszymy orkiestrę OB.

Premiera 30 listopada 2017. Kolejne spektakle odbędą się od 1 do 3 grudnia, od 6 do 9 grudnia oraz 13 do 16 grudnia 2017 roku.

“Sąd Ostateczny” w Operze Bałtyckiej. Piękny wizualnie, ale... [RECENZJA]