Program festiwalu to trzydniowy maraton z pięknym słowem. Okazja, by odkryć obiecujących poetów naszego kontynentu, zapoznać się z pracą ich tłumaczy, ale też czytać i rozmawiać o wierszach w rozmaitych aspektach, jak na przykład podczas piątkowej dyskusji “Korzenie wolności”, o godz. 18. w bibliotece ECS. O różnych formach migracji i ich odbiciu w literaturze będą opowiadać Miljenka Jergovicia (Chorwacja), Jarosław Mikołajewski i Ilma Rakusy (Szwajcaria) oraz prowadzący Krzysztof Czyżewski.
Będziemy też wybierać pomiędzy debatą Freedo(o)m of Culture, która odbędzie się w Teatrze Szekspirowskim (w sobotę w godz. 10-12) z udziałem Jeana Pierre’a Deru, Mary Ann DeVlieg, Jana Klaty, Michała Merczyńskiego, Pawła Potoroczyna i Andy Rottenberg a Krytycznymi Kwadransami a czytaniem poezji z udziałem m.in. Krystyny Dąbrowskiej, Urszuli Kozioł, Michaela Krügera, Piotra Matywieckiego, Ilmy Rakusy, Marcin Sendeckiego i Agnieszki Wolny-Hamkało.
W piątek o godz. 16 warsztaty “o metaforze nie tylko w poezji” poprowadzi Michał Rusinek (obowiązują zapisy: warsztaty@ikm.gda.pl), a o godz. 17. 30 w sobotę o słowach i muzyce, czyli, poezji w tekstach piosenek i poezji, która inspiruje współczesnych polskich muzyków porozmawiają Grzegorz Kwiatkowski z zespołu Trupa Trupa, Dorota Masłowska i Paweł Sołtys. Spotkanie poprowadzi Agnieszka Szydłowska.
Bardzo interesująco zapowiada się też spotkanie z poetami sieci Versopolis, w piątek od godz. 11.00 na Wydziale Filologicznym i Historycznym Uniwersytetu Gdańskiej ( ul. Wita Stwosza 55).
- Dorta Jagić (Chorwacja) jest szamanką uroków, poezja Johanny Venho (Finlandia) rodzi się ze skrzeku, siłą Sigurbjörg Thrastardóttir (Islandia) jest młodość i autentyczność, twórczość Kim Moore (Wielka Brytania) jest jednocześnie cielesna i uwznioślająca – mówi Tadeusz Dąbrowski, dyrektor artystyczny festiwalu Europejski Poeta Wolności.
VERSOPOLIS to założona w 2014 roku sieć literacka, która ma wspierać młode europejskie poetki i poetów, zrzesza już 160 twórców, i promować ich poza granicami ich krajów. W skład sieci wchodzi 14 festiwali literackich, w tym Międzynarodowy Festiwal Literatury Europejski Poeta Wolności. Polskę w Versopolis reprezentują: Justyna Bargielska, Krystyna Dąbrowska, Łukasz Jarosz, Grzegorz Kwiatkowski, Jakobe Mansztajn, Adam Pluszka, Krzysztof Siwczyk, Julia Szychowiak, Barbara Klicka, Kira Pietrek, Mariusz Więcek, Michał Sobol i Julia Fiedorczuk.
W ramach festiwalu, w piątek, 23 marca 2018 o godz. 21.30 w B90, odbędzie się koncert zepoły Pavlopavo i Ludziki. Przed koncertem zaplanowano spotkanie z poezją czytaną w 11 europejskich językach. Wydarzenie rozpocznie się o godz. 20.00. Wstęp wolny.
Festiwal zakończy się w niedzielę, 25 marca galą w Teatrze Szekspirowskim. Wtedy dowiemy się też, który z ośmioro nominowanych wyjedzie z Gdańska z tytułem Europejski Poeta Wolności i nagrodą w wysokości 100 000 zł. Oprócz nagrodzonego poety wyróżniany jest także jego tłumacz.
Kim są nominowani w tym roku do Nagrody Literackiej Miasta Gdańska?
Jest ich siedmioro. Pochodzą z Wielkiej Brytanii, Mołdawii, Islandii, Finlandii, Bułgarii, Azerbejdżanu i Armenii.
Nominowanym był również Menno Wigman z Holandii i jego tłumacze Barbara Kalla i Adam Wiedemann. Niestety śmierć poety spowodowała, że nie mógł być brany pod uwagę w wyborze laureata do Nagrody Europejski Poeta Wolności. Regulamin Nagrody w §1 ust. 6 stanowi bowiem: „Laureatem Nagrody może zostać żyjący poeta”. |
Co mówią o ich twórczości dyrektor festiwalu Tadeusz Dąbrowski i tłumacze?
- Obrazy liryczne Alice Oswald są zarazem brutalne i czułe, ekspresjonistyczne i oniryczne. Projekt poetycki Dumitru Crudu to nowoczesna sielanka, a raczej marzenie o sielance, z nią – muzą, kochanką, czasem erotyczną zabawką – w roli głównej - recenzuje Dąbrowski.
Magda Magda Heydel tłumacząc poezję Alice Oswald zastanawiała się nawet: - Jak Alice Oswald skłania słowa, żeby robiły dla niej to, czego chce i wypełniały wiersze tak gęsto i całkowicie, a przy tym zachowywały się jak nasze codzienne słowa, nie popisując się i nie pozując na wielkie gwiazdy poetyckiego eksperymentu. Oswald pisze zwykłe zdania, tyle że gdy się im przyjrzeć z bliska okazują się one wielowymiarowymi kryształami.
Tłumaczem Dumitru Crudu jest Jakub Kornhauser.
- Biorę się tylko do takich tekstów, które zawsze chciałem przeczytać po polsku - mówi Jakub Kornhauser. - Ale nie mogłem, bo nie mieszczą się w polskiej tradycji literackiej. Jak twórczość Dumitru Crudu. Mołdawski frakturyzm jest wyzwaniem. Podoba mi się ruchliwość form i dekonstruowanie wzorców gatunkowych. Minimalizm idący w parze z udziwnieniem. To jak krzyżówka „z przymrużeniem oka” z magazynu szaradziarskiego. Na początku jest zabawa. Potem wyzwanie rzucone językowi
Tadeusz Dąbrowski o autorce z Islandii: - Linda Vilhjálmsdóttir piętnuje ironią drobnomieszczańskie rytuały, cały ten dobrostan, w który wpędziły nas kapitalizm, popkultura i własne duchowe lenistwo. Imponująca jest wytrzymałość zimnych wersów islandzkiej poetki, które potrafią unieść politykę, ekologię i religię, nie tracąc przy tym uroku prostej lirycznej konstrukcji.
Tadeusz Dąbrowski chwali poezję Erkki Filandera za mistrzostwo metafory: - Jest zarazem kojąca i niepokojąca jak stary ogród. Codzienne przemiany natury, synestezyjnie odciśnięte w wierszu, są także odbiciem przemian, jakim ulega jego bohater.
Jego tłumaczka Katarzyna Szal, tak wspomina czas wspólnej pracy: - Tłumacząc tomik Errki Filandera, miałam wyjątkowy komfort: przekładałam wiersze wybrane przez siebie, które przemawiały do mnie lepiej niż inne. Biała burza przebudzenia przemawiała do mnie obrazami, wyłaniającymi się za każdym razem, gdy tylko spojrzałam w tekst. Nie zdziwiło mnie więc, że od pierwszego maila równie dobrze rozumiałam się z autorem tomiku.
Bułgarskiego poetę Płamena Dojnowa interesuje historia, tak jak Tateva Chakhiana z Armenii.
- Dojnow jest humorystą i karykaturzystą, bezlitośnie rozprawia się z aktorami wielkiej Historii, dowartościowując codziennych aktorów trzeciego planu - tłumaczy Dąbrowski. - Poezja Tatev Chakhian jest jak wiatr, który wieje przez stary las. Z nadzwyczajną lekkością dotyka problemów wrośniętych głęboko w historię jednostki i zbiorowości. Zagląda pod podszewkę codziennych zdarzeń i odsłania ich tajemniczą, nieoczywistą naturę.
Twórca z Azerbejdżanu próbuje oddać emocje przy pomocy oszczędnego języka.
- Poeta oczyszcza język ze zbędnych szumów - ocenia Dąbrowski. - Poezja Səlima Babullaoğlu jest jednocześnie mądrościowa i po dziecięcemu naiwna, aforystyczna, ale i dyskursywna. To wiersze bardzo życiowe w sensie dosłownym, dzieciństwo spotyka się w nich z dojrzałością i starością, by wspólnie wyśpiewać pieśń zachwytu nad światem.
Europejskiego Poetę Wolności wybierać będzie Jury w składzie: Krzysztof Czyżewski, Paweł Huelle, Andrzej Jagodziński, Zbigniew Mikołejko, Stanisław Rosiek, Anda Rottenberg, Beata Stasińska i Olga Tokarczuk.
Podczas gali Nagrody Literackiej Miasta Gdańska Europejski Poeta Wolności nagrodę otrzyma również tłumacz lub tłumacze tomu na język polski.
PROGRAM PIĄTEK, 23 marca 2018 r. 11:00–15:00 Spotkania autorskie z poetkami sieci Versopolis i ich tłumaczami | Miejsce: Wydział Filologiczny i Historyczny, Uniwersytet Gdański, ul. Wita Stwosza 55, aula 1.43 11:00 Dorta Jagić (Chorwacja) i Małgorzata Wierzbicka | Prowadzenie: Natalia Wyszogrodzka 12:00 Sigurbjörg Thrastardóttir (Islandia) i Jacek Godek | Prowadzenie: Jakub Konefał 13:00 Johanna Venho (Finlandia) i Katarzyna Szal | Prowadzenie: Barbara Piórkowska 14:00 Kim Moore (Wielka Brytania) i Krystyna Dąbrowska | Prowadzenie: Roksana Zgierska 16:00 Kolanko węża, czyli o metaforze nie tylko w poezji. Warsztaty z Michałem Rusinkiem dla osób dorosłych (obowiązują zapisy: warsztaty@ikm.gda.pl) | Miejsce: Instytut Kultury Miejskiej 16:00–18:00 Spotkania autorskie z poetami nominowanymi do Nagrody Europejski Poeta Wolności i ich tłumaczami | Miejsce: Biblioteka Europejskiego Centrum Solidarności 16:00 Selim Babullaoglu (Azerbejdżan) i Ilaha Karimova | Prowadzenie: Michał Nogaś 17:00 Linda Vilhjálmsdóttir (Islandia) i Jacek Godek | Prowadzenie: Jarosław Zalesiński 18:00 Korzenie wolności. Rozmowa o różnych formach migracji i ich odbiciu w literaturze z udziałem Miljenki Jergovicia (Chorwacja), Jarosława Mikołajewskiego i Ilmy Rakusy (Szwajcaria) | Prowadzenie: Krzysztof Czyżewski | Miejsce: Biblioteka Europejskiego Centrum Solidarności 20:00 Dobry wieczór | Miejsce: Klub B90 20:00 Wieczór czytania poezji. Posłuchaj poezji czytanej w jedenastu europejskich językach ok. 21:30 Koncert Pablopavo i Ludziki | Europejski Poeta Wolności Bilety: 25 zł/35 zł SOBOTA, 24 marca 2018 r. 10:00 Freedo(o)m of Culture. Debata z udziałem Jeana Pierre’a Deru, Mary Ann DeVlieg, Jana Klaty, Michała Merczyńskiego, Pawła Potoroczyna i Andy Rottenberg | Wydarzenie organizowane w ramach seminarium Oracle Cultural Network | Miejsce: Gdański Teatr Szekspirowski/The Gdansk Shakespeare Theatre 11:00 Spotkanie z Jarosławem Mikołajewskim wokół książki Wędrówka Nabu | Zapraszamy rodziców z dziećmi od 7 roku życia. | Miejsce: Instytut Kultury Miejskiej 12:00–15:00 Spotkania autorskie z poetami nominowanymi do Nagrody Europejski Poeta Wolności i ich tłumaczami | Miejsce: Biblioteka Pod Żółwiem 12:00 Dumitru Crudu (Mołdawia) oraz Jakub Kornhauser i Joanna Kornaś-Warwas | Prowadzenie: Justyna Sobolewska 13:00 Erkka Filander (Finlandia) i Katarzyna Szal | Prowadzenie: Zofia Król 14:00 Tatev Chakhian (Armenia) oraz Haik Howannisjan i Paweł Sakowski | Prowadzenie: Leszek Szaruga 16:00–18:30 Oblicza poezji | Miejsce: Instytut Kultury Miejskiej 16:00 Krytyczny kwadrans Agnieszki Wolny-Hamkało 16:30 Konfrontacje: Piotr Matywiecki vs Marcin Sendecki | Prowadzenie: Piotr Śliwiński 17:30 Brzmi sensownie. Rozmowa o poezji w tekstach piosenek i poezji, która inspiruje współczesnych polskich muzyków z udziałem Grzegorza Kwiatkowskiego (Trupa Trupa), Doroty Masłowskiej i Pawła Sołtysa | Prowadzenie: Agnieszka Szydłowska 19:00 Slam poetycki z Wojciechem Borosem | Miejsce: Klub Loft NIEDZIELA, 25 marca 2018 r. 11:00 Zabawa rodzinna w poezję i prozę z Michałem Rusinkiem | Wydarzenie dla rodziców z dziećmi w wieku 7–10 lat (obowiązują zapisy: warsztaty@ikm.gda.pl) | Miejsce: Instytut Kultury Miejskiej 11:00–14:00 Spotkania autorskie z poetami nominowanymi do Nagrody Europejski Poeta Wolności i ich tłumaczami | Miejsce: Galeria Pionova 11:00 Alice Oswald (Wielka Brytania) i Magda Heydel | Prowadzenie: Szymon Kloska 12:00 Barbara Kalla i Adam Wiedemann - tłumacze tomu Na imię mi Legion Menno Wigmana (Holandia) | Prowadzenie: Agnieszka Wolny-Hamkało 13:00 Płamen Dojnow (Bułgaria) oraz Hanna Karpińska, Dorota i Dymitr Dobrew i Wojciech Gałązka | Prowadzenie: Piotr Śliwiński 15:00–17:30 Oblicza poezji | Miejsce: Instytut Kultury Miejskiej 15:00 Zagranice polskiej poezji. Rozmowa o fenomenie popularności polskiej poezji za granicą i sposobach jej promowania z udziałem Marka Kazmierskiego, Michaela Krügera i Beaty Stasińskiej | Prowadzenie: Tadeusz Dąbrowski 16:00 Krytyczny kwadrans Leszka Szarugi 16:30 Konfrontacje: Krystyna Dąbrowska vs Urszula Kozioł | Prowadzenie: Zofia Król 20:00 Gala wręczenia Nagrody Literackiej Miasta Gdańska Europejski Poeta Wolności Festiwal Europejski Poeta Wolności | Reżyseria: Wiktor Rubin. Wstęp na podstawie zaproszeń lub wejściówek | Miejsce: Gdański Teatr Szekspirowski/The Gdansk Shakespeare Theatr |
Organizator: Instytut Kultury Miejskiej, Miasto Gdańsk
Zobacz też: Biblioteka Oliwska. Gdańscy (i nie tylko) poeci uczcili Światowy Dzień Poezji