Potwierdzenie ratingów odzwierciedla niezmieniony scenariusz bazowy Fitch dotyczący dobrych wyników operacyjnych Miasta, jak również mocnych wskaźników obsługi oraz spłaty zadłużenia, które zdaniem Fitch będą utrzymane w średnim okresie. Ratingi odzwierciedlają także dobre zarządzanie strategiczne i finansowe, które zapewnia Miastu wysoką zdolność do finansowania inwestycji ze środków własnych.
Czytaj też: Miasto w ogniu pytań analityków, czyli jak powstaje rating
Pozytywna perspektywa dla ratingu krajowego odzwierciedla pogląd Fitch, że w średnim okresie marża operacyjna i wskaźniki zadłużenia Gdańska mogą być lepsze niż te u większości podmiotów z grupy porównawczej dla kategorii ratingu „AA(pol)”.
Główne czynniki zmiany ratingu
Rating na poziomie „A-” odzwierciedla oczekiwania Fitch, że Gdańsk w latach 2017-2018 utrzyma mocne wyniki operacyjne, z nadwyżką operacyjną około 300 mln zł (13%-14% dochodów operacyjnych), co będzie zbliżone do średniej z lat 2010-2016. Powyższa prognoza jest oparta na założeniu, że władze Miasta będą w dalszym ciągu skutecznie kontrolowały wzrost wydatków operacyjnych, a dochody z podatków będą rosły, w związku ze spodziewanym wzrostem gospodarki Polski.
Według władz Gdańska w 2016r. nadwyżka operacyjna była wysoka i wyniosła 375 mln zł lub 14,8% dochodów operacyjnych (w latach 2010-2015 średnio 290 mln zł), co było powyżej oczekiwań Fitch. Wynik ten był rezultatem między innymi realizacji wyższych niż planowano dochodów z podatków dochodowych, w szczególności od osób fizycznych oraz skutecznej polityki kontrolowania wzrostu wydatków operacyjnych.
Miasto obecnie rozpoczyna realizację inwestycji w ramach perspektywy finansowej UE na lata 2014-2020. Inwestycje Gdańska w latach 2017-2018 mogą wynieść łącznie 1 mld zł (średnio 20% wydatków budżetowych). Będzie to poniżej średniej z lat 2010-2016 wynoszącej 28%. Fitch spodziewa się, że Gdańsk, podobnie jak w latach ubiegłych, sfinansuje większość wydatków majątkowych z nadwyżki bieżącej oraz bezzwrotnych dotacji na inwestycje dostępnych dla jednostek samorządu terytorialnego (JST) w Polsce, co ograniczy zapotrzebowanie Gdańska na finansowanie długiem.
Gdańsk od 2014r. ograniczał swoje zadłużenie, w związku z niższymi potrzebami pożyczkowymi, wspieranymi przez dobre wyniki budżetowe. Fitch przewiduje, że zadłużenie bezpośrednie Miasta wróci na ścieżkę wzrostu począwszy od 2017r., ale nie przekroczy 50% dochodów bieżących w średnim okresie (36% na koniec 2016r.).
Fitch prognozuje, że w latach 2017-2018 wskaźniki obsługi i spłaty zadłużenia pozostaną dobre. Obsługa zadłużenia (po wyłączeniu przedterminowej spłaty długu) wyniesie około 30% nadwyżki operacyjnej. Wskaźnik spłaty zadłużenia (zadłużenie do nadwyżki bieżącej) ustabilizuje się na poziomie około trzech lat (2,5 w 2016r.), czyli znacznie poniżej ostatecznego okresu spłaty długu (do 21 lat).
Miasto jest w pewnym stopniu narażone na ryzyko stopy procentowej, gdyż większość zadłużenia bezpośredniego Gdańska (78,5% na koniec 2016r.) było oprocentowane według zmiennych stóp procentowych. Jednak wysokie wolne środki oraz ostrożna polityka budżetowa Gdańska, która charakteryzuje się planowaniem wydatków na obsługę zadłużenia na wyższym poziomie niż faktycznie jest wykonywany ogranicza większość tego ryzyka.
Struktura zadłużenia nie wywiera dużej presji na budżet Miasta, ponieważ 90% długu, wg stanu na koniec 2016r., pochodzi z międzynarodowych instytucji finansowych. Jest on nisko oprocentowany oraz ma długi termin zapadalności (15-25 lat). Ma to pozytywny wpływ na budżet Gdańska, ponieważ ogranicza presję z tytułu obsługi zadłużenia.
Płynność Gdańska od lat jest dobra. W 2016r. gotówka na rachunkach Miasta przewyższała roczną obsługę zadłużenia prawie 2,7 raza (3,6 raza po wyłączeniu przedterminowej spłaty długu). Od lat stan wolnych środków Miasta na koniec roku przekracza planową roczną obsługę zadłużenia, co jest pozytywne dla ratingu. Fitch spodziewa się, że Miasto w latach 2017-2018 wykorzysta część wolnych środków na finansowanie inwestycji, jednak jego płynność pozostanie dobra.
Fitch zakłada, że w latach 2017-2018 dochody podatkowe Miasta będą rosły, czemu powinien sprzyjać prognozowany wzrost gospodarczy (3% rocznie). Gdańsk, stolica województwa pomorskiego, jest największym i najbogatszym miastem w województwie, z dobrze rozwiniętą gospodarką lokalną. Wraz z sąsiednimi miastami Gdynią i Sopotem tworzy dużą konurbację liczącą około 747.000 mieszkańców (źródło: Główny Urząd Statystyczny). Produkt Regionalny Brutto na mieszkańca konurbacji trójmiejskiej wynosił ponad 61.851 zł w 2017 r. (siódmy spośród 66 podregionów na podstawie ostatnich dostępnych danych) i był o 38,% wyższy od średniej krajowej. Fitch ocenia otoczenie instytucjonalno-prawne sektora samorządowego w Polsce jako neutralne. Działalność JST jest nadzorowana oraz weryfikowana przez administrację rządową. Finanse JST są jawne. Główne źródła dochodów takie jak podatek dochodowy, subwencje i dotacje rządowe są dystrybuowane centralnie zgodnie z formułą zapisaną w aktach prawa, co ogranicza stopień uznaniowości decyzji rządu.
Stawki podatków lokalnych takich jak podatek od nieruchomości, mają ustawowo ustaloną stawkę maksymalną. Powyższe w pewnym stopniu powoduje zależność JST od decyzji zapadających centralnie i ogranicza ich elastyczność w zwiększaniu dochodów.
Czynniki zmiany ratingu
Ratingi Gdańska są obecnie równe ratingom Polski (A-; stabilna perspektywa). Ratingi mogą zostać podniesione, jeśli Miasto utrzyma w sposób trwały dobre wyniki operacyjne, w rezultacie czego wskaźnik spłaty zadłużenia będzie wynosić poniżej 3 lat oraz pod warunkiem, że zostanie podniesiony rating kraju.
