Nagroda Opitza przyznawana jest osobom, które mają znaczący wkład w upowszechnianie wiedzy o twórcach i kulturze Gdańska wśród mieszkańców miasta, a także w kraju i za granicą. Pod uwagę brane są działania popularyzatorskie i promocyjne za rok poprzedzający przyznanie nagrody. Swoich kandydatów mogą zgłaszać radni Gdańska, szkoły artystyczne działające na terenie Gdańska, instytucje kultury i kulturalno-oświatowe działające na terenie miasta, stowarzyszenia i związki twórcze, fundacje oraz przedsiębiorstwa działające na rzecz kultury i sztuki, prezydent Gdańska, organy administracji publicznej, przedstawiciele działów kultura w gdańskich mediach, członkowie Kapituły Nagrody, indywidualni twórcy, radni osiedli i dzielnic Gdańska.
Nagrodę Miasta Gdańska za Promocję Kultury Miasta Gdańska im. Marcina Opitza ustanowiono 28 kwietnia 2011 roku. Każdorazowo wybierany jest tylko jeden laureat nagrody. Może nim zostać tylko osoba fizyczna. Do tej pory wyróżnienie to zdobyli: Bożena Olechnowicz (za rok 2010), Thomas Schulz (2011), Ewa Kowalska (2012), Peter Oliver Loew (2013), ksiądz infułat Stanisław Bogdanowicz (2014), Bronisława Dejna (2015) i Anna Czerwińska-Rydel (za 2016). Tegoroczny laureat otrzyma nagrodę pieniężną w wysokości 7000 zł.
Wzory wniosku oraz informacje są dostępne na stronie Biura Prezydenta ds. Kultury.
