Projekt Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie pozytywnie zaopiniowali przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia, Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Narodowego Funduszu Zdrowia, Ministerstwa Rozwoju oraz eksperci z obszaru zdrowia psychicznego.
Zespół ekspertów z dziedziny zdrowia psychicznego pracujących pod kierunkiem specjalistów z Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Gdańsku oraz Wydziału Rozwoju Społecznego Urzędu Miejskiego w Gdańsku opracowuje teraz główne założenia modelu.
- To innowacyjny projekt, którego głównym celem jest wsparcie procesu deinstytucjonalizacji na rzecz spersonalizowanych usług w środowisku domowym. To alternatywa dla opieki instytucjonalnej osób z zaburzeniami psychicznymi- mówi Ewa Wołczak Zastępca Dyrektora MOPR.
Jednym z nowatorskich rozwiązań zaproponowanych przez ekspertów jest wprowadzenie funkcji asystentów środowiskowych, których zadaniem byłoby wspieranie i towarzyszenie osobom z zaburzeniami psychicznymi w leczeniu i rehabilitacji oraz powrocie do codziennego życia - społecznego i zawodowego. Opracowany model zostanie poddany konsultacjom, a jego przetestowanie i wdrożenie należeć będzie do organizacji wyłonionych w drodze otwartego naboru na partnerów, jaki MOPR planuje ogłosić w lipcu br.
Kolejny krok to wdrożenie modelu
Trwają intensywne prace, ponieważ stawką jest pozyskanie dodatkowych środków unijnych pieniędzy na wdrożenie pozaszpitalnej opieki nad pacjentem zaburzonym psychicznie. Obecnie w Gdańsku na Domy Pomocy Społecznej, w których zazwyczaj umieszcza się osoby z zaburzeniami psychicznymi czeka 113 chorych. Przygotowywany model ma zapobiegać ich hospitalizacji. Ważne jest, aby osoby z zaburzeniami jak najdłużej mogły funkcjonować w swoich środowiskach. Tego rodzaju pacjent, chociaż bardzo trudny, może funkcjonować we własnym domu, z rodziną. Trzeba tylko stworzyć system pomocy nie tylko medycznej, ale również środowiskowej obejmującej codzienne funkcjonowanie.
Model zakłada powołanie tzw. asystenta środowiskowego, którego głównym zadaniem będzie uczestnictwo i wsparcie w zdrowieniu, co powinno docelowo umożliwić osobom z zaburzeniami psychicznymi niezależne, samodzielne i aktywne funkcjonowanie w każdym obszarze życia. Asystent środowiskowy ma pełnić funkcję rzecznika pomiędzy poszczególnymi podmiotami działającymi na rzecz zdrowienia osoby z zaburzeniami psychicznymi, przy aktywnym udziale tej osoby. Asystent środowiskowy pełni również funkcję motywacyjną w stosunku do osoby z zaburzeniami psychicznymi oraz funkcję monitoringu w procesie zdrowienia i rehabilitacji.
Do głównych zadań asystenta środowiskowego w obszarze medycznym należeć będzie:
- wsparcie osoby z zaburzeniami psychicznymi w zakresie utrzymywania kontaktów z podmiotami zajmującymi się leczeniem,
- wsparcie w uzgadnianiu i pilnowania terminów wizyt lekarskich, badań diagnostycznych,
- monitoring regularnego przyjmowaniu leków oraz obserwowanie ewentualnych skutków ubocznych ich stosowania,
- motywowanie do leczenia w celu zdrowienia,
- monitoring procesu zdrowienia,
- uczestnictwo w Zespole Konsultacyjno – Diagnostycznym.
Dane statystyczne nie są optymistyczne
Zgodnie z ogólnopolskim badaniem EZOP, przynajmniej jedno zaburzenie psychiczne z klasyfikacji ICD-10 i DSM-IV można rozpoznać w ciągu życia u 23,4% osób. Ponadto 20–30% populacji w wieku 18–64 lata uskarża się na występowanie objawów, które nie są wystarczające do postawienia diagnozy, ale obniżają jakość życia i mogą zwiastować pojawienie się zaburzeń. Woj. pomorskim rozpowszechnienie zaburzeń psychicznych szacuje się na 24,8% (przy średniej krajowej 23,4%), co oznacza, że problem może dotyczyć 374 tys. mieszkańców Pomorza. Biorąc pod uwagę, że większym ryzykiem zaburzeń psychicznych obciążeni są mieszkańcy dużych miast, dużej części osób potrzebujących wsparcia w zakresie zdrowia psychicznego mogą stanowić mieszkańcy Trójmiasta, w tym Gdańska.
W woj. pomorskim ogólna liczba pacjentów zarejestrowanych w poradniach dla osób z zaburzeniami psychicznymi między 2010r. a 2013r. wzrosła o 6% (z 91462 do 96978 osób). Liczba pacjentów z zaburzeniami psychicznymi i zaburzeniami zachowania (bez uzależnień) wzrosła o 11%. Największy wzrost nastąpił w liczbie pacjentów z zaburzeniami afektywnymi oraz zaburzeniami nerwicowymi – o 25%, a także zaburzeniami osobowości i zachowania dorosłych – o 20%. Natomiast o 12% wzrosła liczba pacjentów z rozpoznaniem zaburzeń rozwojowych. Z kolei o 30% spadła liczba pacjentów poradni cierpiących na zaburzenia spowodowane używaniem alkoholu, a na podobnym poziomie utrzymywała się liczba pacjentów z zaburzeniami spowodowanymi używaniem środków psychoaktywnych.
